Τα παιδιά των Λουλουδιών

Κείμενο: Στέλιος Οικονομάκης
Φωτογραφίες: Στέλιος Οικονομάκης, Νατάσα Σπηλιοπούλου, Γιάννης Κατάκης
Βίντεο: Δημήτρης Αναστασάκης

Ημέρα 1η, Cross Country Crete (349 χλμ)
Τριήμερο 28ης Οκτωβρίου και στην Κρήτη έχει ακόμα καλοκαίρι. Φορτώνουμε λοιπόν στην μοτοσυκλέτα σκηνή, υπνόσακο και μπόλικη όρεξη για εξερεύνηση. Λίγες μέρες πριν ρίχνουμε την ιδέα σε μερικούς φίλους αλλά μέχρι τελευταία στιγμή κανείς δεν είναι σίγουρος. Εν τέλει, Σάββατο πρωί, στο προκαθορισμένο ραντεβού, εμφανίζονται ο Κωστής (Tiger 1050) και ο Γιάννης (TDM 900). Για που τραβάμε; με ρωτάνε… Πάμε ανατολικά και φτιάχνουμε πρόγραμμα στο δρόμο… απαντώ… Καμία αντίρρηση, λέτσοι γκόου…

Προβολή χάρτη μεγαλύτερου μεγέθους

Εθνική (που λέει ο λόγος) μέχρι και λίγο πριν το Ηράκλειο όπου κάνουμε μια στάση για πρωινό καφεδάκι και για να ανοίξουμε το χάρτη. Το δάκτυλο ακολουθεί μια τρελή πορεία βόρεια και ανατολικά της Νεάπολης, σε μέρη που οι ρόδες μας δεν έχουν κυλήσει και πολύ.

Καφεδάκι συνοδευόμενο με την όμορφη θέα προς την Αγία Πελαγία

Πρώτη στάση στο σπήλαιο της Μιλάτου, 3 χλμ βορειοανατολικά του ομώνυμου χωριού.

Στο σπήλαιο αυτό -το οποίο είναι γνωστό και ως σπήλαιο Ραπά- το1823, σφαγιάσθηκαν 2.000 γυναικόπαιδα από το στρατό του Χασάν Πασά, μετά από πολυήμερη πολιορκία.

Το χειμώνα του 1822-23, ο Χασάν Πασάς κατάστρεψε και ερήμωσε το Οροπέδιο Λασιθίου και στη συνέχεια “έβαλε πλώρη” για την περιοχή του Μιραμπέλλου. Οι κάτοικοι, προβλέποντας την καταστροφική του μανία, ταμπουρώθηκαν στο σπήλαιο.

Όπως συνηθίζεται σε τέτοιες περιπτώσεις, ένας Τούρκος ονόματι Τερζαλής ή Ντερές, κατέδωσε στον Πασά ότι οι κάτοικοι είχαν καταφύγει στο σπήλαιο της Μιλάτου. Αυτός αμέσως έστειλε τον υποστράτηγό του, Χουσεΐν Βέη, με 5000 στρατιώτες για να το καταλάβουν. Οι Έλληνες οπλαρχηγοί προσπάθησαν να κρατήσουν μακριά τον Χουσεΐν, προκαλώντας του αρκετές ζημιές. Ωστόσο, οι Τούρκοι κατάφεραν να περικυκλώσουν το σπήλαιο και εν τέλει να σφαγιάσουν τους πολιορκούμενους με τρόπο που ξεπερνά τη κάθε φαντασία…

Οι ηλικιωμένοι μεταφέρθηκαν στη θέση Γραμπέλλες, όπου το ιππικό πέρασε και τους ποδοπάτησε με τα άλογα. Τα κεφάλια τους τα έκοψαν και έστησαν με αυτά πυραμίδα σε ένα αλώνι, την οποία επεδείκνυαν ως τρόπαιο. Όλα τα βρέφη σφαγιάστηκαν και οι μανάδες τους πουλήθηκαν ως σκλάβες. Και οι 18 παπάδες που ήταν στο σπήλαιο σφαγιάστηκαν ή κάηκαν ζωντανοί, αφού πρώτα τους έκοψαν τα 3 δάκτυλα με τα οποία έκαναν το σταυρό τους.

Τα τρομερά εγκλήματα που διέπραξε ο Χασάν Πασάς στο Λασίθι και στη Μίλατο, τα ξεπλήρωσε ύστερα από μερικές μέρες. Φεύγοντας από τη Μίλατο, στρατοπέδευσε στο Καστέλι Πεδιάδας, σχεδιάζοντας να προχωρήσει προς τη Μεσαρά. Αλλά ενώ ίππευε στον κάμπο του Καστελίου, ξαφνικά αφηνίασε το άλογό του, τον έριξε κάτω, σκοτώνοντας τον ακαριαία.

Το σπήλαιο αποτελείται από δεκάδες μικρές αίθουσες, είναι αρκετά χαμηλοτάβανο και άμα θελήσετε να το επισκεφτείτε μην παραβλέψετε να έχετε μαζί σας ένα φακό.

Επιστροφή στις μοτοσυκλέτες και συνεχίζουμε την πορεία μας προς το χωριό Τσαμπί. Από εκεί συνεχίζουμε μέσω ενός μέτριου χωματόδρομου προς την μονή Ξερά Ξύλα, όπου από το 1977 μέχρι και το 2006 είχε επινοικιαστεί σε βοσκούς, οι οποίοι της προκάλεσαν ανυπολόγιστες καταστροφές.

Άνοιξε σουσάμι!

Το 2006, ο Οργανισμός Διοίκησης Μοναστηριακής περιουσίας απομάκρυνε τους βοσκούς, ξεκινώντας την αναστήλωση της μονής.

Ο χωματόδρομος τελειώνει στο χωριό Κουρούνες και από εκεί κινούμαστε ασφάλτινα μέχρι την παραλία Βλυχάδια.

Κλικ για μεγέθυνση

Την παραλία την έχουν καταπιεί -μάλλον- οι χειμωνιάτικες φουρτούνες, και εμείς κάνουμε μεταβολή για συνεχίσουμε ανατολικά ακολουθώντας την άγρια ακτογραμμή.

Ανηφορίζουμε μέσω μιας όμορφης διαδρομής -αλλά με αρκετά στενό δρόμο- προς το χωριό Βρουχάς…

Και από εκεί τραβάμε χωμάτινα προς το ακρωτήριο του Αφορεσμένου. Η θέα προς τον κόλπο του Μιραμπέλου μοναδική…

Ο δυνατός αέρας που επικρατεί στην περιοχή δικαιολογεί το γιατί τοποθετήθηκαν εδώ ανεμογεννήτριες.

Παρκάρουμε δίπλα στο εκκλησάκι του Αγίου Ιωάννη και προσπαθούμε να κρυφτούμε στην απάνεμη πλευρά του.

Απάνεμο το μέρος ε;

Μια καγκελόπορτα μας εμποδίζει να προχωρήσουμε παρακάτω, αλλά ένα μονοπάτι μας επιτρέπει να την αποφύγουμε. Με τα πόδια, γιατί οι μοτοσυκλέτες δεν περνάν από εκεί. Προχωράμε προς ένα πλάτωμα από όπου μπορούμε να δούμε τον φάρο από μακριά.

Ο θρύλος θέλει τη θάλασσα να είναι πάντα ανταριασμένη γιατί στο σημείο αυτό θάφτηκε ο Καϊάφας, ο αφορεσμένος, αφού σταύρωσε τον Χριστό.

Κλικ για μεγέθυνση

Η πεζοπορική διαδρομή προς αυτόν είναι αρκετά μεγάλη και εμείς έχουμε πολύ δρόμο να καλύψουμε ακόμα, καθώς το “πρόγραμμα” μας έλεγε επίσκεψη στο “Νησί”, ακά στην Σπιναλόγκα. Και εν τέλει καλά πράξαμε γιατί ίσα ίσα προλάβαμε το προτελευταίο καραβάκι.

Κατηφορίζουμε λοιπόν προς την Ελούντα παρέα με μια εκπληκτική θέα την οποία, φωτογραφικά, την χαλούσαν κάποια καλώδια της ΔΕΗ.

Κλικ για μεγέθυνση

Στο χωριό Πλάκα επιβιβαζόμαστε στο καραβάκι για την σύντομη μετάβαση (10 λεπτά) στο νησί με κόστος 8€ το άτομο. Προς κάθε ενδιαφερόμενο το καραβάκι από Πλάκα αναχωρεί κάθε ώρα.

Πληρώνουμε ακόμα 2€/άτομο για την είσοδο μας στο χώρο και τραβάμε να περπατήσουμε στα στενά του “Νησιού των Λεπρών”.

Ο Ενετός χαρτογράφος Βιντσέντσο Κορονέλλι υποστηρίζει πως η Σπιναλόγκα δεν ήταν πάντα νησί, αλλά ήταν φυσικά ενωμένη με την γειτονική χερσόνησο Κολοκύθα. Αναφέρει πως το 1526, οι Ενετοί κατέστρεψαν μέρος της χερσονήσου και δημιούργησαν το νησί. Λόγω της τοποθεσίας του το νησί ήταν ήδη οχυρωμένο από την αρχαιότητα προκειμένου να προστατευθεί η είσοδος στο λιμάνι της αρχαίας πόλης Όλους.

Το νησί άρχισε να ξανά-οχυρώνεται το 1574 όταν οι Τούρκοι είχαν καταλάβει την Κύπρο και οι Ενετοί καταλάβαιναν ότι σε λίγο θα ερχόταν και η σειρά της Κρήτης. Με την οχύρωση ήθελαν αφενός να διαφυλάξουν στον κόλπο της Ελούντας τα πλοία τους από τους πειρατές και από τον τουρκικό στόλο, αλλά και να εξασφαλίσουν τις αλυκές της Ελούντας από όπου θα έπαιρναν το αλάτι για την Μεσευρώπη αφού είχαν στερηθεί των παρομοίων της Κύπρου.

Χάρις την άρτια οχύρωση της, μετά την κατάληψη της Κρήτης το 1649 από τους Τούρκους, η Σπιναλόγκα έμεινε ακόμη στα χέρια των Ενετών για ακόμα 65 χρόνια μέχρι το 1715. Όλο αυτό το διάστημα των 65 χρόνων, εκεί έβρισκαν καταφύγιο οι “Χαΐνηδες”, οι επαναστάτες Κρητικοί, όπου στη συνέχεια ανέβηκαν στα βουνά για να ξεκινήσουν την Κρητική επανάσταση.

Η μαύρη σελίδα του νησιού ξεκινά το 1905, όπου χρησιμοποιήθηκε ως Λεπροκομείο. Εκεί οδηγήθηκαν όλοι οι λεπροί της Κρήτης, οι οποίοι πρώτα βρίσκονταν απομονωμένοι στη «Μεσκινιά», έξω από το Ηράκλειο και θεωρούνταν εστία μολύνσεως και για τον υπόλοιπο λαό.

Για περισσότερο από μισό αιώνα, ο βράχος της Σπιναλόγκας έγινε μάρτυρας του μεγάλου ανθρώπινου πόνου που συνοδεύεται με την εξορία και τον κοινωνικό αποκλεισμό. Συγκλονιστικές είναι οι εικόνες που σώζονται σε φωτογραφίες, με τους “λωβιασμένους” μέσα στο κάστρο της εγκατάλειψης. Δεν ήταν λίγοι οι δύστυχοι που επέσπευδαν μόνοι τους το θάνατο, πηδώντας από τα ψηλά τείχη. Το λεπροκομείο της Σπιναλόγκας έκλεισε οριστικά το 1957, όταν πια βρέθηκε θεραπεία για την νόσο και έγινε γνωστό ότι δεν είναι μεταδοτική.

* Πηγή: Βικιπαίδεια & Ανεξερεύνητη Κρήτη

Επιστροφή στην “στεριά” και άνοιγμα του χάρτη για να βγάλουμε την συνέχεια της πορείας μας. Αποφασίζουμε να διανυκτερεύσουμε κάπου προς το Βάι, ανάλογα σε πια παραλία κόβει ο αέρας. Αλλά πριν φτάσουμε εκεί κάνουμε μια παράκαμψη για να ρίξουμε μια ματιά στον παραθαλάσσιο Μόχλο.

Συνεχίζουμε προς το χωριό Έξω Μουλιανά και μπαίνουμε για λίγο στο φαράγγι του Ρίχτη για να δούμε την γέφυρα του Λαχανά. “Χάνουμε” μια πινακίδα με αποτέλεσμα να βρεθούμε δυτικά της γέφυρας σε ένα δύσβατο μονοπάτι. Παρκάρουμε τις μοτοσυκλέτες και συνεχίζουμε την εξερεύνηση με τα πόδια.

Το τοξωτό γεφύρι έχει κτιστεί με πελεκητές πέτρες κατά την περίοδο της Κρητικής Πολιτείας ενώ ήταν ακόμη στην Κρήτη οι Τούρκοι. Λέγεται ότι κατά την ανταλλαγή των πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας-Τουρκίας 1922-24, οι Τούρκοι κάτοικοι του γειτονικού χωριού Έξω Μουλιανών συγκεντρώθηκαν βίαια από Έλληνες οπλαρχηγούς με την υπόσχεση ότι θα τους πάνε στη Σητεία μέσα από τον τότε μοναδικό δρόμο που περνούσε από τη γέφυρα του Λαχανά. Όμως μόλις απομακρύνθηκαν από το χωριό και κατηφόριζαν προς της γέφυρα, τους εξόντωσαν όλους…

Συνεχίζουμε στον “ολημερίς τον χτίζανε το βράδυ γκρεμιζόταν” δρόμο προς Σητεία και κάνουμε μια στάση για προμήθειες στο σούπερ μάρκετ. Ψωμί, τυρί, σαλάμι και ντοματούλα για το δείπνο μας και βουρ για να καλύψουμε τα τελευταία βραδινά πια χιλιόμετρα προς το Βάι.

Σύντομα παρκάρουμε στην μεγάλη παραλία -καθώς είναι η πιο απάνεμη- και με γοργές κινήσεις στήνουμε τα τσαντίρια μας κάτω από τους φοίνικες.

Παραδίπλα μας κάτι τουρίστες εφοδιασμένοι μόνο με υπνόσακους έχουν στήσει το δικό τους πάρτι. Εμείς με την σειρά μας, βγάζουμε τις προμήθειες μας για να απολαύσουμε το λουκούλλειο δείπνο μας.

Κουβεντούλα μέχρι αργάμιση και χουχούλιασμα μέσα στους ζεστούς υπνόσακους μας.

Επόμενη Σελίδα »