Γεωργία – Αρμενία – Τουρκία 2014

7η Μέρα, Δευτέρα 18 Αυγούστου 2014
Αναχώρηση: 08:10, Άφιξη: 20:15
Διαδρομή: Kutaisi – Akhalkaki – Tsalka – Tbilisi
Χιλιόμετρα: 424
Συνολικά χιλιόμετρα: 3.636
Έξοδα: Βενζίνη 11€ (24 Gel), Δωμάτιο 8€ (19 Gel), Διάφορα 7,5€ (17 Gel)

Αναχώρηση νωρίς σήμερα. Στις 8:10 είμαστε στον δρόμο. Αποφασίσαμε να διασχίσουμε τελικά το πέρασμα Tskhratskaro (2.454μ), το οποίο και δεν κάναμε πριν δύο μέρες. Και ευτυχώς το κάναμε…

Τα 155 χλμ μέχρι το Bakuriani ήταν ευχάριστα -παρόλη την κακή εικόνα του δυστυχήματος που είδαμε- γιατί η περιοχή είναι ιδιαιτέρως πράσινη.

Από το Bakuriani και μετά ο δρόμος γίνεται ένας βατός χωματόδρομος που τον απολαμβάνεις -με λίγη προσοχή πάντα- και σου δίνει τη δυνατότητα να απολαύσεις το πραγματικά μοναδικό τοπίο.

Ο δρόμος σε ανεβάζει στα 2.454μ στο Tskhratskaro pass από όπου και πρέπει να περάσουμε από στρατιωτικό έλεγχο. Περιμένοντας τα διαδικαστικά μας δόθηκε χρόνος να περιεργαστούμε το τοπίο. Με μια λέξη: ησυχαστήριο… όπου και αν έστρεφες το βλέμμα σου η εικόνα που αντίκριζες σου προκαλούσε το αίσθημα (;) της ηρεμίας. Από εκεί κατευθυνόμαστε αριστερά προς την αλπική λίμνη Tabatskuri στα 1.990μ. Τα χιλιόμετρα από το Tskhratskaro pass μέχρι τη λίμνη Tabatskuri είναι 15 περίπου. Σε αυτά τα χιλιόμετρα θα πρέπει να επιστρατεύσεις όλη την οδηγική σου ικανότητα έτσι ώστε να αποφύγεις το κυνηγητό των αγριεμένων, τεραστίων διαστάσεων τσοπανόσκυλων και ταυτόχρονα να κρατήσεις και την ισορροπία σου πάνω στο γλιστερό τερέν (πολύ ποδοσφαιρικός όρος… και μιας και μιλήσαμε για ποδόσφαιρο μην ξεχνάμε και τον μεγάλο Παναθηναϊκό). Με την προσοχή μας στραμμένη στον δρόμο δεν μπορούσαμε να δούμε και πολλά από την περιοχή. Όταν όμως αυτό κατέστη δυνατό τότε απολαύσαμε πραγματικά την ομορφιά του ερημικού τοπίου.

Η πρώτη μας επαφή με την αλπική λίμνη και το παραλίμνιο χωριό έγινε μετά από λίγα λεπτά.

Η λίμνη (14,2 km2) αποτελεί σημαντικό υδροβιότοπο της περιοχής μιας και πολλά είδη πουλιών βρίσκουν καταφύγιο στα νερά της. Ξαφνικά από την πλαγιά του λόφου βλέπουμε να κατεβαίνουν δυο οπλισμένοι στρατιώτες. Ο τρόπος που ερχόταν προς το μέρος μας και η έκφραση τους μας έκαναν να καταλάβουμε πως δεν είχαν εχθρικές διαθέσεις. Και πράγματι έτσι ήταν μιας και οι άνθρωποι περισσότερο από περιέργεια μας προσέγγισαν παρά για κάποιον άλλον λόγο. Μας έλυσαν και την απορία γιατί τόσος στρατός στην περιοχή. Ένας αγωγός φυσικού αερίου περνάει από εκεί οπότε είναι επιφορτισμένοι με τη φύλαξή του. Μιλήσαμε μαζί τους, ήταν πολύ φιλικοί και στο τέλος φωτογραφηθήκαμε κιόλας αλλά μας παρακάλεσαν να μη δημοσιεύσουμε τις φωτογραφίες στο ιντερνέτ και φυσικά σεβόμαστε την επιθυμία τους.

Από εκεί και για τα επόμενα 35 χιλιόμετρα -έως το χωριό Aragva- θα κινηθούμε μέσω ενός δύσβατου σε πολλά σημεία χωματόδρομου. Θα περάσουμε μέσα από πολλά χωριά που όλα είχαν την ίδια όψη.

Σπίτια παλιά, σε κατάσταση κακή και σε σημείο να αναρωτιέσαι πως μένουν οικογένειες εκεί και ειδικά τον χειμώνα. Άνθρωποι του μόχθου που αγωνίζονταν καθημερινά για την επιβίωση σε συνθήκες πρωτόγονες σε συνθήκες που στα δικά μας μάτια μοιάζουν εξωγήινες.

Παρά την δυσκολία του δρόμου καταφέρνουμε και απολαμβάνουμε την ομορφιά της περιοχής. Δεν ξέρουμε πού ακριβώς θα βγούμε αλλά πραγματικά διασκεδάζουμε…

2833

Στην Aragva θα κάνουμε στάση για ανασύνταξη, κολατσιό και φραπεδούμπα. Το ενδιαφέρον του Κυριάκου μονοπωλεί ο θερισμός και μιας και είναι γνώστης των πραγμάτων πηγαίνει να μιλήσει με τους αγρότες. Θα επιστρέψει εντυπωσιασμένος και έκπληκτος για το πόσα χρόνια πίσω είναι ακόμη από άποψης μηχανημάτων.

Αποχαιρετάμε και μέσα σε λίγη ώρα φτάνουμε Akhalkalaki. Μια μικρή πόλη σε υψόμετρο 1.716μ. που δεν έχει να επιδείξει τίποτα το ιδιαίτερο. Μέχρι το 2007 υπήρχε μία μεγάλη ρωσική βάση που έδινε ζωή στην κοινωνική και οικονομική ζωή της πόλης αλλά αποτελούσε και προστασία για το 90% των Αρμένιων κατοίκων της από τους Τούρκους. Μετά το κλείσιμό της η πόλη έπεσε σε μαρασμό. Λίγα χιλιόμετρα μετά το Akhalkalaki και συγκεκριμένα στη λίμνη Saghamo κάναμε τη μεσημεριανή μας στάση για ανάπαυση. Το μέρος ιδεατό, ήσυχο, δίπλα ακριβώς στη λίμνη.

Ανάκτηση δυνάμεων και συνέχεια με στόχο την Τιφλίδα.

Πριν όμως φτάσουμε εκεί είχαμε πολλά να κάνουμε και να δούμε. Πρώτο και πολύ σημαντικό ήταν η διαδρομή. Ο δρόμος μας οδήγησε σε μιας μοναδικής ομορφιάς περιοχή στην οποία εξέχουσα θέση είχε η μεγαλύτερη λίμνη της Γεωργίας η λίμνη Paravanti η οποία βρίσκεται στα 2.047μ. Ο συνδυασμός του ήλιου με τα σύννεφα ήρθε να δέσει αρμονικά με τα νερά της λίμνης με αποτέλεσμα οι εικόνες που δημιουργήθηκαν να είναι εξαιρετικές.

Κινούμαστε πραγματικά σε μια μοναδική διαδρομή που θα μας προσφέρει πολλές συγκινήσεις.

Τέτοια μέρη μου δημιουργούν τεράστια ψυχική ευφορία και μένουν χαραγμένα στο μυαλό μου.
Μπαίνουμε στην κοινότητα της Tsalka που σηματοδοτεί και την είσοδο μας στα εδάφη του ποντιακού ελληνισμού της Γεωργίας. Σταματάμε στο κεφαλοχώρι της περιοχής την Tsalka. Το ελληνικό στοιχείο διάσπαρτο.

Αμέσως θα μας προσεγγίσουν Έλληνες. Γνωρίσαμε τον κ. Περικλή και τη γυναίκα του, ο οποίος μας είπε λίγα λόγια για την περιοχή με μεγάλη συγκίνηση.

Η επαρχία της Tsalka αποτελούνταν από 33 ελληνικά χωριά, 11 αρμενικά και 3 αζέρικα. Συνολικά ζούσαν 50.000 άνθρωποι από τους οποίους οι 35.000 ήταν Έλληνες. Η περιοχή ήταν πλούσια μιας και τα εδάφη ήταν -και είναι- πολύ γόνιμα. Ο ίδιος ήταν γιατρός και το νοσοκομείο διέθετε μια από τις καλύτερες μαιευτικές κλινικές της χώρας αποτελούμενο από 250 κλίνες. Γενικά όλα ήταν καλά μέχρι το 1992 που αναγκάστηκαν να ξεριζωθούν για ακόμη μια φορά. Ο ίδιος και η οικογένεια του ζούνε στα Γιαννιτσά εδώ και 22 χρόνια αλλά «ο τόπος μας» μας λείπει πολύ. Με δάκρια στα μάτια μας δείχνει το σπίτι των γονιών του που είναι πλέον ερειπωμένο. Έχουν μαζευτεί αυτές τις μέρες πολλοί Πόντιοι από πολλές γωνιές του κόσμου για να συμμετέχουν στη γιορτή της Παναγίας που γι’ αυτούς είναι στις 28/8, μιας και είναι παλαιοημερολογίτες. Στην περιοχή ζούνε πολύ λίγοι Έλληνες πλέον και τη θέση τους έχουν πάρει Γεωργιανοί μουσουλμάνοι. Ο κ. Περικλής και η γυναίκα του θα μας χαιρετίσουν εμφανώς συγκινημένοι, όπως ακριβώς ήμασταν και εμείς. Άνθρωποι απλοί να σου μιλούν με τόσο συγκίνηση… άλλη μια δυνατή στιγμή του φετινού μας οδοιπορικού…

Αμέσως μετά θα γνωρίσουμε ακόμη έναν Έλληνα (δεν θυμάμαι το όνομά του) ο οποίος ζούσε στην Κύπρο και ο οποίος επέστρεψε στην Tsalka μαζί με άλλους για να πάρουν τα σπίτια τους πίσω όπως μας είπε. Στην Tsalka τα τελευταία χρόνια ήρθαν πολλοί μουσουλμάνοι με σκοπό να κάνουν κατάληψη στα σπίτια των χριστιανών ιδιοκτητών με απώτερο σκοπό σε βάθος χρόνου το μουσουλμανικό στοιχείο να κυριαρχήσει. Σιγά-σιγά αυτό το κατάφεραν αλλά ο πρόεδρος Sakiasvili έκανε ένα νόμο που κατοχύρωνε τα σπίτια σε αυτούς που έχουν τους νόμιμους τίτλους και που φυσικά ήταν οι Έλληνες. Έτσι αυτοί με την σειρά τους ήρθαν να κάνουν έξωση στους καταληψίες των σπιτιών τους πράγμα που το κατάφερναν με τον καιρό. Μας είπε πως γι’ αυτούς είναι σημαντικό το καλοκαίρι που έρχονται να έχουν το σπίτι τους μιας και οι περισσότεροι έχουν γεννηθεί και μεγαλώσει εκεί. Στον αγώνα τους φυσικά το ελληνικό κράτος είναι απών -όπως πάντα στα σοβαρά θέματα- και μας είπε ότι αυτό που βιώνουν αυτοί τώρα ίσως το περάσει σε λίγα (;) χρόνια και η Ελλάδα στην Θράκη.

Αυτά λίγο πολύ αποκομίσαμε από την επίσκεψή μας στο ελληνικό κεφαλοχώρι της Tsalka. Νομίζω φύγαμε από αυτό το μέρος πιο σοφοί και με την πεποίθηση -για ακόμη μια φορά- ότι για να μάθεις κάποια πράγματα πρέπει ο ίδιος να τα μάθεις εκεί που συμβαίνουν και αυτό είναι ένα από τα πολλά καλά που μας «συμβαίνουν» στα ταξίδια μας.

Φεύγουμε από το χωριό ιδιαίτερα συγκινημένοι και τυχεροί για αυτά που είδαμε αυτή την ώρα. Την επόμενη φορά θα αφιερώσω ένα βράδυ σ’ αυτό το μέρος που παρότι δεν έχει τίποτα να σου προσφέρει από άποψης ομορφιάς και καλαισθησίας, έχει να σου προσφέρει πολλά δυνατά συναισθήματα… next time my friends…

Τα 90 χιλιόμετρα μέχρι την Τιφλίδα θα τα καλύψουμε ευχάριστα μιας και συνηγορούσε σε αυτό και η όμορφη διαδρομή αλλά και το ηλιοβασίλεμα…

Η είσοδος μας στην Τιφλίδα θα μας γεμίσει με θετικά συναισθήματα από την 1η στιγμή. Δείχνει για μια όμορφη και σύγχρονη πόλη. Το δωμάτιο που κλείσαμε το βρίσκουμε εύκολα και γρήγορα με αποτέλεσμα σχετικά γρήγορα να επιβιβαζόμαστε σε ταξί, μιας και το Hostel είναι περίπου 5 χιλιόμετρα από το κέντρο της πόλης. Ο ταξιτζής μας παίρνει 1 ευρώ. Κατά την διάρκεια της διαδρομής η θετική άποψη που είχαμε για την πόλη θα γίνει ακόμη εντονότερη μιας και θα δούμε μια πολύ όμορφη πόλη που προσπαθεί να εκμοντερνιστεί -με όχι πάντα καλά αποτελέσματα- αλλά ταυτόχρονα να διατηρήσει και τον ιστορικό της χαρακτήρα. Η πρωτεύουσα του 1,2εκ. κατοίκων δείχνει ανθρώπινη, με ιδιαίτερη αρχιτεκτονική αισθητική και διατηρώντας το χρώμα της ειδικά στη παλιά μεριά της πόλης. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό τα ξύλινα μπαλκόνια των σπιτιών.
Ο ποταμός Κούρα που διαρρέει την πρωτεύουσα δεν θα τον χαρακτήριζα και τον πιο καθαρό μιας και ότι έχουν στα χέρια τους οι περαστικοί το πετάνε στον «μεγάλο υγρό κουβά». Παρόλα αυτά δίνει το στίγμα του, όπως φυσικά και ο νεόδμητος -ολοκληρώθηκε το 2004- καθεδρικός ναός Σαμέμπα (Αγία Τριάδα) που δεσπόζει και δείχνει εντυπωσιακός τις βραδινές ώρες με τον κατάλληλο φωτισμό.

Κάναμε μια μικρή βόλτα στα κεντρικά σοκάκια που βρίσκονται και τα περισσότερα μαγαζιά διασκέδασης χωρίς να εντυπωσιαστούμε γενικά. Όπως μάθαμε αργότερα από κάποιους Έλληνες της περιοχής αυτά τα μέρη είναι τουριστικά και λίγο ακριβά γι’ αυτό και οι ντόπιοι δεν τα προτιμούν. Καταλήξαμε να φάμε ένα από τα αγαπημένα μας doner το οποίο ήταν πεντανόστιμο. Εκεί θα συναντήσουμε τον κ. Γιώργο που ζει στην Καστοριά που έφυγε και αυτός εδώ και πολλά χρόνια από την Τιφλίδα. Μας μίλησε για το πως αναγκάστηκαν να ξεριζωθούν και τον τρόπο που τους πήραν τα σπίτια οι Γεωργιανοί. Μας είπε αρκετά πράγματα με πολλές άγνωστες πτυχές της ζωής των ποντίων. Εκεί θα συναντήσουμε και τρείς νεαρούς -συνομήλικους πάνω κάτω μ’ εμάς, απλά εμείς δείχναμε πιο ώριμοι- έλληνες που ήρθαν στο σπίτι του ενός για διακοπές. Στο ταξί της επιστροφής ο οδηγός μιλούσε ελληνικά μιας και δούλευε στην Ελλάδα αρκετά χρόνια.

Με λίγα λόγια είναι δύσκολο σ’ αυτή τη χώρα να μη βρεις Έλληνα και τα ελληνικά πολλοί τα γνωρίζουν… οπότε προσοχή στο τι λέτε…

Σπίτι για ύπνο…