Γεωργία – Αρμενία – Τουρκία 2014

8η Μέρα, Τρίτη 19 Αυγούστου 2014
Αναχώρηση: 09:10, Άφιξη: 20:30
Διαδρομή: Tbilisi – Military Road – Tbilisi
Χιλιόμετρα: 355
Συνολικά χιλιόμετρα: 3.991
Έξοδα: Βενζίνη 16€ (37 Gel), Δωμάτιο 8€ (19 Gel), Διάφορα 7,5€ (17 Gel)

Σήμερα η μέρα είχε διάσχιση του Georgian Military Road. Δρόμος ξακουστός από όλους τους ταξιδευτές που προτείνεται χωρίς καμιά εξαίρεση. Ξεκινάμε σχετικά νωρίς για να μπορέσουμε και οι ίδιοι να δούμε αν όλα αυτά που λέγονται γι’ αυτόν τον δρόμο είναι αλήθεια.

Ο Georgian Military Road είναι ο κεντρικός και ο μοναδικός δρόμος που ενώνει την Γεωργία και κατ’ επέκταση και Αρμενία–Ιράν με την Ρωσία και ονομάστηκε στρατιωτικός από τον Ρώσο βασιλιά Αλέξανδρο τον 1ο (δεν ξέρω πόσοι Αλέξανδροι ακολούθησαν). Τα περασμένα χρόνια ήταν ένας πολύ δύσκολα προσπελάσιμος δρόμος και για να τον διασχίσει κάποιος ήταν μια ολόκληρη περιπέτεια με όχι πάντα ευτυχή κατάληξη. Έως το 2011 που τα σύνορα μεταξύ Γεωργίας και Ρωσίας ήταν κλειστά ο δρόμος παρέμενε δύσκολος. Υπήρχαν 25 χιλιόμετρα δύσκολου χωματόδρομου που γίνονταν ακόμη πιο δύσκολα -σχεδόν απροσπέλαστα- κατά τους χειμερινούς μήνες και τις συνεχόμενες βροχερές μέρες. Μετά το άνοιγμα των συνόρων άρχισε και η ανακατασκευή του δρόμου και έχουμε φτάσει στο σήμερα που είναι σε πολύ καλή κατάσταση αν εξαιρέσει κανείς 3-4 χιλιόμετρα που γίνονται ακόμα έργα. Το μόνο που χρειάζεται είναι μια προσοχή στα μεγάλα οχήματα μιας και ο δρόμος είναι σχετικά στενός.

Με τον καιρό για ακόμη μια μέρα με το μέρος μας, καλύπτουμε γρήγορα τα πρώτα 100 χιλιόμετρα που δεν παρουσιάζουν και κανένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον αν εξαιρέσει κανείς τη λίμνη Zhinvali και το μοναστήρι στο Ananuri που δεν μπορώ να πω ότι με εντυπωσίασε σαν μοναστήρι παρά μόνο σαν τοποθεσία.

Στα δεξιά μας έχουμε τον ποταμό Aragvi. Στην πόλη Psanauri η κύρια αρτηρία του ποταμού -white Aragvi- ενώνεται με τη δεύτερη αρτηρία -black Aragvi- που έρχεται από βορειοανατολικά. Από εκεί αρχίζουμε να ανεβαίνουμε σιγά-σιγά (είμαστε πάνω από τα 1.100μ) με αποτέλεσμα και το τοπίο να αλλάζει.

Εντύπωση προκαλούν τα εναπομείναντα παρατηρητήρια τα οποία εν καιρώ πολέμου και όχι μόνο βρισκόταν στην κοιλάδα παρέχοντας μια αλυσίδα αναμετάδοσης των σημάτων από σταθμό σε σταθμό. Η περιοχή ενδείκνυται για πεζοπορία μιας και έχουν ενδιαφέρον τα πολλά φαράγγια τα οποία έχουν δημιουργηθεί.

Περνώντας το Kvemo Mleta και φέρνοντας τον Aragvi στα αριστερά μας αρχίζουμε να καταλαβαίνουμε απόλυτα τους χαρακτηρισμούς που έχουμε διαβάσει γι’ αυτήν την περιοχή.

Ο δρόμος μετά από 6 συνεχόμενες φουρκέτες ανεβαίνει απότομα 640μ και καθώς «σκαρφαλώνουμε» στον δρόμο, ο μεγάλος Καύκασος (high Caucasus) βρίσκεται μπροστά στα μάτια μας.

Αυτό που κάνει εντύπωση είναι το χρώμα των πετρωμάτων αυτών των βουνών. Κοκκινωπό. Παρόμοιο τους δεν έχω ξαναδεί. Αργότερα θα διαβάσουμε στον ταξιδιωτικό οδηγό ότι οι ντόπιοι αποκαλούν τη μια πλευρά τα κόκκινα βουνά (red mountains) και την άλλη τα εφτά αδέρφια (seven brothers) (καμία σχέση με την γνωστή αλυσίδα εκκενώσεων βόθρων) από τον αριθμό των κορυφών. Το ηφαιστειογενές υλικό έκανε αυτά τα βουνά να πάρουν αυτό το χρώμα.

Περνάμε το Gudauri (2.196μ) χειμερινό θέρετρο για Γεωργιανούς και Ρώσους και στην έξοδο της πρώτης φουρκέτας το θέαμα θα γίνει ακόμη πιο «τρομακτικό».

Μια εικόνα που καθόμουν ώρα και την χάζευα. Έχουμε διασκορπιστεί μιας και ο καθένας προσπαθεί με τα δικά του μάτια να κρατήσει αυτές τις εικόνες χαραγμένες στη μνήμη του. Είναι από τα μέρη εκείνα που και ο καλύτερος φωτογραφικός φακός σηκώνει τα χέρια ψηλά.

Μια παρένθεση: αυτό που σκέφτομαι συχνά όταν είμαι σε τέτοια μέρη είναι ότι προσπαθώ μέσα από τις φωτογραφίες να κρατήσω τη στιγμή. Αποτέλεσμα αυτού είναι να ξεχνάω να ζήσω τη στιγμή. Έχω πιάσει τον εαυτό μου πολλές φορές να προσπαθώ να βγάλω την καλύτερη φωτογραφία προκειμένου να τη βάλω στο προσωπικό μου αρχείο ή και να ικανοποιήσω το ψώνιο μου ανεβάζοντάς την στο facebook. Για πρώτη φορά –μπροστά σε αυτό το υπερθέαμα- καταλαβαίνω πως το μόνο που πρέπει να κάνω είναι να σταθώ λίγα λεπτά χωρίς να κάνω τίποτα. Απλά να αφήσω τα μάτια και τον εαυτό μου ελεύθερα. Να αιχμαλωτίσω εγώ τη στιγμή και αργότερα βλέποντας τη φωτογραφία να καταφέρω να φέρω στο μυαλό μου εικόνες, μυρωδιές, συναισθήματα που ένοιωσα εκείνη τη στιγμή. Αυτό κάνω λοιπόν και γράφοντας τώρα αυτές τις γραμμές είμαι πλημμυρισμένος από όλα εκείνα που ένοιωσα τότε…

Συνέχεια… λίγο πριν την κορυφή υπάρχει μια πλατφόρμα από την οποία μπορεί ο καθένας να θαυμάσει τις «πέτρες του χάους» (stones chaos) της αβύσσου του Gudaur.

Υπό το άγρυπνο βλέμμα των αετών

Είναι το σημείο που δίνεται και η δυνατότητα στους άμοιρους ταξιδιώτες των τεσσάρων τροχών και των λεωφορείων να θαυμάσουν ένα μέρος του τοπίου. Φυσικά τα hot spots της διαδρομής μόνο οι ταξιδιώτες των δυο τροχών μπορούν να τα θαυμάσουν μιας και η στάση-στάθμευση είναι παντού εφικτή.

Η κορυφή του δρόμου βρίσκεται στα 2.379μ στο Jvaris Ughelt pass ή Cross pass και είναι συνήθως ανοιχτό από τον Μάιο έως τον Νοέμβριο. Όλη η περιοχή της Bidara valley είναι προσβάσιμη είτε με 4×4, είτε με τα πόδια και σε οδηγεί σε μέρη μοναδικά. Πάντα χρειάζεται η παρουσία κάποιου ντόπιου οδηγού γιατί είναι πολύ εύκολο να χαθείς μέσα στα φαράγγια, όπως και να κινδυνέψεις από τους λύκους που βολτάρουν στην περιοχή, αλλά και από αντάρτες της περιοχής μιας και εκεί είναι τα σύνορα της Bόρειας και Nότιας Οσσετίας. Ωραία θα ήταν να είχαμε χρόνο να τα κάνουμε όλα αυτά αλλά και αυτά που κάνουμε πολλά είναι. Άλλωστε δεν ξέρεις ποτέ τι σου επιφυλάσσει η ζωή.

Κατεβαίνοντας, η μοναδικότητα του τοπίου θα κρατήσει τον όγκο των συναισθημάτων μέσα μας. Οι στιγμές που ζούμε είναι μοναδικές.

Ξέρω κουράζω και το σταματάω εδώ.

Διασχίζοντας την κοιλάδα Bidara θα συναντήσουμε τον ποταμό Tegri (Terek για τους Ρώσους) που θα μας συνοδεύσει μέχρι τα σύνορα με την Ρωσία.

Στα 1.932μ θα συναντήσουμε το Kobi στο οποίο γίνονται και τα τελευταία έργα αποπεράτωσης του δρόμου. Όλες οι γέφυρες έχουν μετατραπεί σε βουστάσια μιας και τα ιερά ζώα των Γεωργιανών δεν τα ενοχλεί κανείς.

Ένα ακόμη χαρακτηριστικό της περιοχής είναι οι πολλές εκκλησίες, τα μέρη στα οποία είναι χτισμένες και η παλαιότητά τους.

Στα αριστερά του δρόμου βρίσκεται το χωριό Djuta το υψηλότερο χωριό της περιοχής (2.200μ) και ένα από τα υψηλότερα της Ευρώπης. Η περιοχή είναι περιτριγυρισμένη από διάφορα passa που είναι η χαρά των πεζοπόρων (των πεζοπόρων είπαμε όχι των γέρικων κορμιών μας). Ενδεικτικά: Roshka Pass (3.056μ), Djuta pass (3.287μ), Arkhotis pass (2.935μ).

Φτάνουμε στη μεγαλύτερη πόλη όλης της περιοχής την Kazbegi (Stepantsminda 1.797μ) η οποία κατοικείται από 4.000 κόσμο. Τους καλοκαιρινούς μήνες η περιοχή δέχεται πολλούς εναλλακτικούς τουρίστες πράγμα που το διαπιστώσαμε και εμείς. Μπορεί κανείς να βρει καταλύματα κυρίως σε σπίτια ντόπιων, μαγαζιά που πουλάνε μάλλινα είδη και café.

Μιας και ήρθαμε μέχρις εδώ πήραμε την απόφαση να κάνουμε τα εναπομείναντα 13 χιλιόμετρα μέχρι τον συνοριακό σταθμό Zemo Larsi με την Ρωσία. Και τελικά αποδείχθηκε ότι κάναμε πολύ καλά. Ο δρόμος περνάει στην αριστερή όχθη του ποταμού Tergi αλλά αμέσως μετά την γέφυρα βρισκόμαστε στα δεξιά του. Ακολουθούμε την κοιλάδα Amali και σε λίγα χιλιόμετρα μπαίνουμε στο φαράγγι του Daryal όπου ο δρόμος τρέχει για 12 χιλιόμετρα κάτω από γρανιτένιους βράχους. Λίγα μέτρα πριν τον συνοριακό σταθμό δεσπόζει στα δεξιά του δρόμου η εντυπωσιακή εκκλησία των αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ.

Ο συνοριακός σταθμός όπως όλοι στην Γεωργία με έμφαση στην πολυτέλεια.

Όπως απολαύσαμε το κατέβασμα προς τα σύνορα έτσι ακριβώς απολαύσαμε και την επιστροφή προς το Kazbegi. Αξίζει σε όσους βρεθούν εκεί να κάνουν και αυτό το κομμάτι της διαδρομής.

Στα δυτικά του Kazbeti και σε απόσταση 6,5 χιλιομέτρων βρίσκεται η εκκλησία Gergeti Trinity χτισμένη σε υψόμετρο 2.170μ.

Ο Ναός της Αγίας Τριάδας του Γκεργκέτι χτίστηκε τον 14ο αιώνα, και είναι η μόνη με σταυρωτό τρούλο εκκλησία στην επαρχία Khevi. Το ξεχωριστό καμπαναριό χρονολογείται από την ίδια περίοδο. Η απομονωμένη τοποθεσία της, στην κορυφή ενός απότομου βουνού που περιβάλλεται από την απεραντοσύνη της φύσης, την έχει μετατρέωει σε σύμβολο για την Γεωργία. Ο Γεωργιανός συγγραφέας του 18ου αιώνα Vakhushti Batonishvili έγραψε ότι σε περιόδους κινδύνου, πολύτιμα κειμήλια από τη Mtskheta, συμπεριλαμβανομένου και του Σταυρού του Αγίου Νίνο, τα έφεραν εδώ για φύλαξη (πηγή: Wikipedia). Κατά τη διάρκεια της σοβιετικής εποχής, όλες οι θρησκευτικές τελετές απαγορεύτηκαν, αλλά η εκκλησία παραμένει ένας δημοφιλής τουριστικός προορισμός. Η εκκλησία είναι τώρα ενεργή μετά από την ίδρυση της Ορθόδοξης Γεωργιανής και Αποστολικής Εκκλησίας.

Δυστυχώς για μας δεν μπορέσαμε να μεταβούμε στο σημείο μιας και μας σταμάτησε η κατάσταση του δρόμου και η κίνηση που είχε την ημέρα που πήγαμε εμείς. Φοβηθήκαμε για τα μηχανάκια και για τυχόν ζημιές που θα μπορούσαν να προκληθούν.

Από φωτογραφίες που είδαμε εκ των υστέρων στεναχωρηθήκαμε μιας και το μέρος είναι καταπληκτικό. Η θέα προς τις χιονισμένες βουνοκορφές πρέπει να είναι όλα τα λεφτά όπως και η επίσκεψη στον παγετώνα Gergeti μερικά χιλιόμετρα ανάβασης ακόμη με τα πόδια φυσικά (μην επαναλαμβάνομαι τώρα… ξέρεις τα γέρικα κορμιά). Έτσι καθίσαμε στο πάρκο που είναι το κατάλληλο μέρος για τους fan του camping. Ψηλά δέντρα, ησυχία και σκιά που δεν χρειάζεται μιας και το κλίμα είναι δροσερό ακόμη και τον Αύγουστο. Εκεί πήραμε για ακόμη μια μέρα το μεσημεριανό μας και τη φραπεδούμπα μας. Επιστροφή από τον ίδιο δρόμο και οδηγική απόλαυση αυτή τη φορά μιας και οι στάσεις για φωτό ήταν ελάχιστες. Μια τελευταία στάση στην περιοχή, ήταν στο σημείο που είχα σταματήσει και στο ανέβασμα για μια τελευταία ματιά.

Από εκεί σταματήσαμε στο μοναστήρι στο Ananuri, μιας και δεν το είδαμε στο ανέβασμα και από εκεί καρφί για Mtskheta. Βρισκόμαστε εκεί αργά το απόγευμα αρκετά κουρασμένοι από τις προηγούμενες ώρες αλλά η πόλη άξιζε μιας επίσκεψης αφού αποτελεί σήμα κατατεθέν της χώρας.

Μόλις 25χλμ από την Τιφλίδα, η μικρή αυτή πόλη υπήρξε το πνευματικό κέντρο και πρωτεύουσα της Γεωργίας από τον 3ο αιώνα. Σήμερα, συγκεντρώνει πλήθος Γεωργιανών πιστών που επισκέπτονται την εκκλησία Svetiskhoveli, χτισμένη τον 11ο αιώνα και εντυπωσιακού μεγέθους εκείνη την εποχή.

Ο περιβάλλον χώρος είναι πολύ φροντισμένος με πεζόδρομους και ανακαινισμένα χαμηλά σπίτια που θυμίζουν ελβετικό χωριό (πηγή: Wikipedia).

Η κούραση μας έχει καταβάλλει και ευτυχώς η βροχή μας βρήκε κοντά στην Τιφλίδα οπότε δεν μας ταλαιπώρησε κι άλλο. Μετά το μπανάκι μας περίμενε ένα καλομαγειρεμένο φαγητό σε μεγάλες -ευτυχώς- ποσότητες από τον Πακιστανό ιδιοκτήτη του Hostel. Όλα ήταν πεντανόστιμα και φαγώθηκαν σε χρόνο dt. Στο ίδιο Hostel έμενε και ένα ζευγάρι Ισλανδών που ταξίδευαν με δυο V-Strom (1000 & 650). Επέστρεφαν από την Μογγολία και είχαν είδη συμπληρώσει 2+ μήνες στον δρόμο και θα φτάνανε στην πατρίδα τους σε περίπου ένα μήνα. Η συζήτηση μαζί τους ήταν άκρως ενδιαφέρουσα και κατατοπιστική. Το τελικό συμπέρασμα ήταν ότι δύσκολα θα πάμε στην Ισλανδία αν δεν κερδίσουμε κάποιο λαχείο γιατί τα ποσά τα οποία μας ανέφεραν ισοδυναμούν με τον μέσο ετήσιο μισθό ενός Έλληνα. Αλλά ποτέ δεν ξέρεις…