Πράσινες διαδρομές στα Βαλκάνια, επεισόδιο 4ο

<

p style=”text-align: justify;”>3η Μέρα
Σάββατο 21 Ιουνίου 2014
Αναχώρηση: 9:20 – Άφιξη: 20:30
Διαδρομή: Theth – Koplik – Bajraku Hotit – Selce – Vermosh – Plav (Montenegro) – Andrijevica – Kolasin – Tara Canyon (Montenegro)
Χιλιόμετρα: 296
Συνολικά χιλιόμετρα: 1189

Για ακόμη μια φορά ξυπνάμε νωρίς. Από χθες έχω την περιέργεια να δω με το φως της ημέρας το τοπίο. Το κάνω πριν καν πλυθώ. Το θέαμα των ψηλών βουνών που περικλείουν το Theth είναι εντυπωσιακό.

Γύρω-γύρω βουνά -οι κορυφές των οποίων ξεκινούν όλες πάνω από τα 2250μ- και ένα μικρό ξέφωτο το οποίο είναι και η μοναδική διέξοδος των κατοίκων του Theth προς την υπόλοιπη χώρα τους χειμερινούς μήνες. Λίγα λόγια για την ζωή των ανθρώπων εκεί όπως μπορέσαμε να μάθουμε από τους ίδιους. Ο χειμώνας είναι βαρύς και κρύος για τους κατοίκους του Theth. Όλοι είναι υποχρεωμένοι να κάνουν τις προμήθειες τους σε τρόφιμα, ξύλα και κάθε είδος πρώτης ανάγκης. Ο δρόμος που διασχίσαμε και εμείς, το χειμώνα κλείνει για αρκετούς μήνες με αποτέλεσμα η μόνη διέξοδο προς την μεγαλύτερη πόλη το Shkoder να είναι μια διαδρομή 80-100 χλμ μέσα στη λάσπη που δύσκολα μπορεί κάποιο όχημα να διασχίσει (όπως μάθαμε αργότερα το ίδιο δύσκολο είναι και τους καλοκαιρινούς μήνες). Ευτυχώς γι’ αυτούς το χωριό έχει ένα μικρό νοσοκομείο με μόνιμο γιατρό, καθώς επίσης και σχολείο για τα παιδιά. Τα σπίτια -όπως διαπιστώσαμε και εμείς- είναι πρόχειρα φτιαγμένα χωρίς καμιά μελέτη για την υγρασία και το κρύο του χειμώνα. Οι ξυλόσομπες είναι η κύρια πηγή θέρμανσης για το σπίτι και φυσικά ο ύπνος γίνεται με χοντρά ρούχα και κουκούλες (όπως και αυτό το διαπιστώσαμε βλέποντας τον μικρό γιο της οικογενείας του Πασχάλη). Για μια ακόμη φορά είδαμε όμως ανθρώπους που παρά τις κακουχίες και την μη ύπαρξη καθημερινών ευκολιών και τον συνεχή αγώνα για την επιβίωση των οικογενειών τους, να προσφέρουν απλόχερα χαμόγελο και φιλοξενία, δυο πράγματα που για εμάς τους «δυτικούς» τείνουν να γίνουν άγνωστες λέξεις.

<

p style=”text-align: justify;”>Επιστροφή στο σημείο που θαυμάζουμε την μοναδικότητα του τοπίου…
Οι Πολωνοί ποδηλάτες έχουν σηκωθεί πιο νωρίς με αποτέλεσμα να έχουν τελειώσει το πρωινό τους και να είναι έτοιμοι προς αναχώρηση. Θα έκαναν τον ακόμη πιο δύσκολο δρόμο προς Shkoder και από εκεί Lezhe. Πάνω από 100 χλμ αλλά όπως είπαμε και πιο πάνω, τα ποδήλατα ζυγίζουν 5 κιλά και τα μηχανάκια 255. Οπότε την άλλη φορά θα έρθουμε με ποδήλατο…

Το πρωινό είναι απλά υπέροχο: γάλα, βούτυρο, τυρί, μαρμελάδες, αυγά και φρέσκο ζεστό ψωμί και φυσικά όχι αγορασμένα από τον Βασιλόπουλο της γειτονιάς μας, αλλά από τα δικά τους ζώα και τη δικιά τους σοδειά. Όλα ήταν υπέροχα (και με μόνο 10€ το άτομο)…

Είμαστε έτοιμοι για την επιστροφή και για ακόμη μια φορά η Βέρα μας απονθαρρύνει να πάμε από τον άλλο δρόμο. Μας διαβεβαιώνει ότι θα είναι μια κακή επιλογή για μας. Αποφασίζουμε να την ακούσουμε μένοντας με την απορία πόσο χειρότερος θα μπορούσε να ήταν ο δρόμος σε σχέση με αυτόν που κάναμε χθες. Φεύγουμε από το Theth με τις καλύτερες των εντυπώσεων και με την σιγουριά μέσα μας ότι μια μέρα θα ξαναγυρίσουμε αυτή την φορά υποψιασμένοι για το τι θα αντιμετωπίσουμε.

Ο καιρός είναι καλός και η διαδρομή αυτή την φορά πολύ πιο εύκολη για μας. Απολαμβάνουμε την διαδρομή παρά τις δυσκολίες της.

Σήμερα θα συναντήσουμε και αρκετούς ποδηλάτες οι οποίοι και κατεβαίνουν με ταχύτητα που για μας χθες ήταν εξωπραγματική. Αρκετά 4*4 και αρκετά οχήματα που μετέφεραν τους ντόπιους. Δεν θα μπορούσα να φανταστώ ποτέ ότι αυτός ο δρόμος θα είχε τόση κίνηση.

Το τοπίο μας αποζημιώνει και σήμερα.

Στο τέλος της διαδρομής υπάρχει ένα καφέ που μπορείς να απολαύσεις το καφεδάκι σου αγναντεύοντας, ικανοποιημένος γι’ αυτό που έκανες…

Ρώτησα από περιέργεια έναν Αλβανό γιατί τα ονόμασαν Καταραμένα Βουνά και μου απάντησε αποστομωτικά: «Έκανες αυτή την διαδρομή και δεν κατάλαβες γιατί τα ονόμασαν έτσι;»

<

p style=”text-align: justify;”>Εκεί έπρεπε να αποφασίσουμε αν θα συνεχίσουμε να εξερευνούμε τα Καταραμένα Βουνά ή θα κάνουμε πιο light διαδρομές. Και επειδή το light δεν έχει θέση σε αυτό το οδοιπορικό, τραβήξαμε για την άλλη πλευρά των βουνών στην συνοριακή γραμμή με το Μαυροβούνιο.
Φτάσαμε εύκολα κοντά στο συνοριακό σταθμό του Bajraku Hotit όπου κάναμε και τον ανεφοδιασμό μας (το προτελευταίο βενζινάδικο πριν τα σύνορα με το Μαυροβούνιο έχει την πιο φΘηνή βενζίνη στην Αλβανία και καλά είναι να γεμίσετε εκεί μιας και στο Μαυροβούνιο η βενζίνη είναι πιο ακριβή).
Εκεί βρίσκουμε κάποιους νεαρούς -συνομήλικους δηλαδή- και τους ρωτάμε αν ο δρόμος για το Vermosh είναι καλός. Όλοι μας διαβεβαιώνουν ότι ο δρόμος είναι ασφάλτ-αεροδρόμ. Ε, λέμε και εμείς και ασφάλτ-αεροδρόμ να μην είναι θα είναι καλύτερος από τον χθεσινό. Οπότε φύγαμε… Τα πρώτα 10-15 χλμ είναι πράγματι ασφάλτ-αεροδρόμ. Φρεσκοστρωμένος ανηφορικός δρόμος με ανοιχτές στροφές.

Η χαρά μας όμως δεν θα διαρκέσει και πολύ. Ο ασφάλτ-αεροδρομ τελειώνει και την θέση του παίρνει ένας δρόμος με χαλικ-χωμάτ.

Στα αριστερά μας βλέπουμε το κατέβασμα που θα ακολουθήσουμε και στο βάθος το Μαυροβούνιο.

Για τα επόμενα 12 χλμ ο δρόμος θα είναι σχετικά βατός αλλά λόγω της ύπαρξης χώματος και αρκετών χαλικιών δεν μπορούμε να αναπτύξουμε καθόλου ταχύτητα.

Η διαδρομή θέλει προσοχή γιατί το μηχανάκι γλιστράει σε πολλά σημεία. Κατεβαίνουμε τις φουρκέτες και κινούμαστε παράλληλα με τον ποταμό Cijevna το οποίο είναι και το φυσικό σύνορο μεταξύ Αλβανίας-Μαυροβουνίου.

Εκεί θα συναντήσουμε δυο Τσέχους μοτοσυκλετιστές που θα μας ενημερώσουν ότι ο δρόμος παρακάτω γίνεται πολύ χειρότερος.

Μέσα μας γελάμε και ειρωνευόμαστε: «τι να μας πουν οι φλώροι, ξέρουν που πήγαμε εμείς χθες; Πήγαινε στο Theth και μετά έλα να μας πεις για δύσκολο δρόμο». Μέσα σε λίγα χλμ καταλαβαίνουμε ότι τελικά οι «φλώροι» είχαν δίκιο και οι «μάγκες» έκλασαν μαλλί… Ο δρόμος χαλάει σιγά-σιγά επικίνδυνα. Η προσοχή μας βρίσκεται αποκλειστικά στο δρόμο και στο πως θα διαλέξουμε την πιο καθαρή(;) διαδρομή. Παρόλα αυτά το βλέμμα μας δεν μπορεί να μην προσέξει πολλές όμορφες εικόνες που υπάρχουν μπροστά μας.

Περνάμε κάποια απομονωμένα χωριά που βρίσκονται στο έλεος του Θεού όπου άνθρωποι και ζώα ζουν αρμονικά.

Μετά κόπων και βασάνων φτάνουμε στο χωριό Tamare. Από εκεί και για τα επόμενα 25 χλμ ο δρόμος γίνεται πραγματικά πολύ δύσκολος. Τεράστιοι όγκοι βράχων έχουν ξεκολλήσει από τα βουνά και έχουν διασκορπιστεί σε διάφορα μέρη της περιοχής. Στην ουσία ο δρόμος είναι χαραγμένος πάνω στις κροκάλες που έχουν δημιουργηθεί από το σπάσιμο αυτών των βράχων.

Είμαστε αναγκασμένοι να προσέχουμε πάρα πολύ. Είναι σίγουρο ότι ένα λάθος μπορεί να προκαλέσει τέτοιες φθορές στα μηχανάκια που να μας κάνει να περιμένουμε στην ερημιά για ώρες μέχρι να έρθει κάποιος να μας μαζέψει. Παρόλα αυτά η εμπειρία είναι μοναδική. Τα συναισθήματα που σε πλημμυρίζουν στον υπερθετικό βαθμό και η αδρεναλίνη στα κόκκινα. Ξαφνικά θα μπούμε σ΄ ένα τεράστιο φαράγγι που είναι περικυκλωμένο από ψηλά βουνά. Παντού βράχια. Όπου γυρίζουμε το βλέμμα μας πέτρες. Ίχνος πρασίνου. Ένας ξεροπόταμος και τίποτα άλλο.

Το διασχίζουμε και αρχίζουμε να ανεβαίνουμε. Το πράγμα χειροτερεύει και δεν ξέρουμε καν μέχρι που. Στάση για ξεκούραση έξω από το χωριό Selce.

Για καλή μας τύχη σταματάει μια κλασική «αλβανική» Μερσεντές εκ Γερμανίας. Ανάμεσα στους επιβάτες βρίσκεται και ένας νεαρός -είπαμε στην ηλικία μας- που μιλάει καλά ελληνικά, μιας και δούλευε χρόνια στην Ελλάδα (τι πρωτότυπο!!!). Η συζήτηση μαζί του θα μας χαλαρώσει λίγο μιας και θα μας κάνει να ξεχάσουμε για λίγο τον «Γολγοθά» που περνάμε. Μας είπε για το πόσο δύσκολα περνά ο καιρός στα απομονωμένα εκείνα χωριά και πως είναι πολύ δύσκολο να βρεις δουλειά ή έστω να απασχοληθείς με κάτι. Οι πολύ λίγες καλλιεργήσιμες εκτάσεις κοντά στο χωριό δεν επαρκούν για όλους και έτσι πολλοί είναι αυτοί που είναι αναγκασμένοι να εγκαταλείψουν τα χωριά. Μας ενημερώνει ότι ο δρόμος είναι το ίδιο ή και περισσότερο (;) χάλια καθώς θα ανεβαίνουμε και άλλο ψηλά. Δυστυχώς για μας είχε δίκιο. Τα επόμενα 10 χλμ ήταν τα πιο δύσκολα της διαδρομής και φυσικά τα πιο δύσκολα που έχουμε κάνει και οι δυο μας με διαφορά. Φωτογραφίες δεν μπορούν να βγουν σε αυτό το σημείο της διαδρομής. Τα χέρια μας έχουν πρηστεί από το σφίξιμο. Δυστυχώς η εμπειρία μας στο χωμάτινο δεν είναι και κάτι το ιδιαίτερο. Αλλά μέσα από τέτοιες διαδρομές αποκτούμε εμπειρίες. Μια μικρή πτώση του Κυριάκου (για να ισοφαρίσουμε και τις πτώσεις) που θα αποφέρει μια σπασμένη βάση της ζελατίνας θα μας ρίξει λίγο το ηθικό αλλά στα επόμενα χλμ ο δρόμος θα φτιάξει κατά πολύ. Αυτό μαζί με την ταυτόχρονη εμφάνιση βλάστησης θα μας κάνει να αναθαρρήσουμε και να πούμε πως «το κάναμε και αυτό».

Λίγο πριν βγούμε στην άσφαλτο θα συναντήσουμε τρεις πολωνούς (τρεις μοτοσυκλέτες) που τώρα έμπαιναν να κάνουν το ίδιο κομμάτι από την ανάποδη. Ανάμεσα τους και μια γυναίκα (τα ομορφότερα μάτια ever).

Θα τους προειδοποιήσουμε πως είναι περασμένη η ώρα για να κάνουν την ίδια διαδρομή αλλά φαντάζομαι και αυτοί από μέσα τους θα μας χαρακτήρισαν φλώρους…

Εδώ τελειώνει και η επαφή μας με τα Καταραμένα Βουνά.

<

p style=”text-align: justify;”>Μια τελευταία επισήμανση: από το Bajraku Hotit (που κάναμε τον ανεφοδιασμό) μέχρι τα σύνορα με το Μαυροβούνιο είναι περίπου 55 χλμ. Από αυτά τα 10-15 είναι ασφάλτ-αεροδρόμ. Άλλα περίπου 8-10 είναι χοντροβατός και τα υπόλοιπα περίπου 35 είναι βομβαρδισμένος. Αυτή λοιπόν την διαδρομή την ολοκληρώσαμε σε περίπου 5 ώρες με μικρές στάσεις. Ο καθένας καταλαβαίνει… Τώρα αν μου έλεγες αν θα την ξανάκανα θα απαντούσα κατηγορηματικά ένα μεγάλο ΟΧΙ. Αλλά χαίρομαι πραγματικά που μπορέσαμε και διασχίσαμε αυτή την δύσκολη γωνιά της Β. Αλβανίας.
Στα σύνορα με το Μαυροβούνιο -ο πιο απομονωμένος συνοριακός σταθμός που έχω περάσει- δεν θα χρονοτριβήσουμε και τα πρώτα χλμ στο έδαφος αυτού του μικρού κράτους θα μου θυμίσει για ακόμη μια φορά γιατί το θεωρώ ένα από τα ομορφότερα που έχω επισκεφτεί. Στάση στο Plav για να προμηθευτούμε φαγώσιμα γιατί μπορεί να κόπηκε η όρεξη από την τρομάρα αν θα καταφέρουμε να βγούμε μέσα από τα Γκράβαρα αλλά μόλις νοιώσαμε ανακούφιση το στομάχι άρχισε να διαμαρτύρεται κοινώς έκοψε λόρδα. Παίρνουμε όλα τα καλούδια από παρακείμενο παντοπωλείο και αμέσως του δίνουμε και καταλαβαίνει.

Αφού πήραμε τα πάνω μας ξεκινήσαμε να καλύψουμε μια από τις πιο όμορφες διαδρομές -κατά την γνώμη μου- του Μαυροβουνίου. Για τα επόμενα 150 χλμ περίπου θα κινηθούμε κατά μήκος μιας πράσινης διαδρομής που θα εντυπωσιάσει και τον πιο δύσκολο ταξιδιώτη. Με μια έκφραση θα το χαρακτήριζα έναν οργασμό του φυσικού περιβάλλοντος. Εντυπωσιακά ποτάμια, φαράγγια που κόβουν την ανάσα, πανύψηλα δέντρα, μοναδικής ομορφιάς εθνικά πάρκα… Ότι ζητά ένας μοτοταξιδιώτης από μια διαδρομή το έχει εδώ.

Ξεκινώντας λοιπόν από το Plav κατευθυνθήκαμε προς το χωριό Andrijevica οδηγώντας παράλληλα με τον ποταμό Lim. Μετά την Andrijevica κάναμε αριστερά και μπήκαμε σ’ ένα στενό ανηφορικό δρόμο ο οποίος σε πολλά σημεία του καλύπτεται από πυκνή βλάστηση σε σημείο που χάνεις την επαφή με τον ουρανό. Με αλλεπάλληλες στροφές ανεβήκαμε αρκετά μέχρι την κλασική μου στάση -μιας και έχω περάσει από εκεί άλλες δυο φορές- που είναι μια βρυσούλα με παγκάκι το νερό της οποίας σου κάνει τον πιο παγωμένο φραπέ που έχεις πιει.

Λίγα χλμ πιο πάνω βρίσκεται το passo της διαδρομής στα 1570μ αλλά θεωρώ ότι η κατάλληλη στάση για να απολαύσεις το κολατσιό και το φραπεδάκι σου είναι αυτή η βρυσούλα. Ο δρόμος μετά το passo κατηφορίζει απότομα μέχρι το Matesevo.

Από εκεί αρχίζει και η πρώτη επαφή με τον ποταμό Tara. Αφήνουμε πίσω μας το Kolasin και διασχίζοντας γρήγορα τον κεντρικό δρόμο φτάνουμε στο Mojkovac. Λίγα χλμ πριν στα δεξιά μας είναι το εθνικό πάρκο Biogradska, αλλά το αφήνουμε να το εξερευνήσουμε την επόμενη φορά.

Μετά το Mojkovac ξεκινά δειλά-δειλά το φαράγγι του Tara. Στην αρχή απολαμβάνεις την διαδρομή στη φύση…

Και λίγο αργότερα κάνουν την εμφάνιση τους πανύψηλοι κορμοί δέντρων…

…οι οποίοι είναι ριζωμένοι ανάμεσα στους βραχώδεις όγκους του βουνού. Ένας ζωντανός οργανισμός όπως το δέντρο, βρίσκει ζωή παντού προκειμένου να στέκεται αγέρωχο και εμείς να το θαυμάζουμε. Τέλος, στα μάτια σου προβάλλει το φαράγγι του ποταμού Tara…

…με το must see της περιοχής: την ύψους 165μ γέφυρα που είναι και το σήμα κατατεθέν…

Στο ενδιάμεσο η διαδρομή σε αφήνει εκστασιασμένο από τις εναλλαγές που προσφέρει. Τα φυσικά τούνελ, οι απόκρημνοι βράχοι και το φαράγγι που κόβει την ανάσα, προσφέρουν ένα μοναδικής «αγριότητας» σκηνικό.

Προλαβαίνουμε με το τελευταίο φως της ημέρας να απολαύσουμε το θέαμα και παρόλο που το έχω ξαναδεί στέκομαι για ακόμη μια φορά και το χαζεύω. Έχει σουρουπώσει και το κρύο μ’ έχει κάνει να τουρτουρίζω. Η αρχική σκέψη να μείνουμε σε σπιτάκι στο camping κάτω από την γέφυρα εγκαταλείφθηκε γρήγορα μιας και θυμόμουν από την προηγούμενη φορά ότι το μπάνιο ήταν έξω και το σπιτάκι έμπαζε από παντού. Αυτή την ώρα το μόνο που είχαμε ανάγκη αυτή τη στιγμή μετά από όλη την ταλαιπωρία της ημέρας ήταν ένα ζεστό μπάνιο. Το πιο κυριλέ ξενοδοχείο της περιοχής φάνταζε ακριβό για μας, αλλά την δύσκολη αποστολή να ρίξει την τιμή την αναλαμβάνει ο γίγαντας Κυριάκος με το ψαρωτικό ύφος που κόβει το αίμα και σε Εσκιμώο.

Η αποστολή στέφτηκε με επιτυχία αφού από 60€ το έριξε στα 40€ και με πρωινό. Ένα απλό αλλά ζεστό δωμάτιο μας υποδέχτηκε κάνοντάς μας να χαλαρώσουμε. Την θέα από το μπαλκόνι προς την γέφυρα θα την χαρούμε περισσότερο αύριο το πρωί. Αφού κάναμε το μπάνιο μας, απολαύσαμε μια μπύρα στο lobby του ξενοδοχείου. Γράφοντας το ημερολόγιο της ημέρας, πέσαμε στα κρεβάτια μας για τον απολογισμό της ημέρας που τα είχε όλα. Νομίζω σήμερα ήταν και για τους δυο μας μια εμπειρία μοναδική μιας και τόσο δύσκολες συνθήκες δεν είχαμε βρει ποτέ μπροστά μας. Όσο δύσκολα και να είναι όμως τα πράγματα στο τέλος της ημέρας μένει πάντα ο λόγος για τον οποίο ήρθαμε σε αυτό τον κόσμο: «εμπειρίες…»

Καλό βράδυ…