Μαρόκο: Από τον Άτλαντα στη Σαχάρα

Η μαγεία του Μεγάλου Άτλαντα
Ημέρα 4η, Παρασκευή 28 Απριλίου 2023
Διαδρομή: Todgha Gorge – Erfoud
Χλμ: 351

Την ομορφιά του μέρους που μείναμε χτες την συνειδητοποιούμε με το πρώτο φως της ημέρας από τα παράθυρα τoυ δωματίου μας.

Ντύνομαι βιαστικά και τραβάω για να απολαύσω το φαράγγι πριν πλακώσουν οι μικροπωλητές και το τσούρμο των τουριστών. Κατεβαίνοντας κάτω παρατηρώ ότι λείπει η μοτοσυκλέτα του Κώστα και όπως θα μάθω αργότερα πήγε να εξερευνήσει το κομμάτι του φαραγγιού που περάσαμε χτες βράδυ και δεν βλέπαμε την τύφλα μας. Φωτογραφίες από την πρωινή εξερεύνηση του:

Κλικ για μεγέθυνση

Κλικ για μεγέθυνση

Από έξω κούκλα από μέσα πανούκλα… ακά το ξενοδοχείο μας 😉

Το πιο εντυπωσιακό κομμάτι του φαραγγιού Todgha είναι μόλις 600 μέτρα και βρίσκεται δίπλα στο κατάλυμα μας. Έχει μέγιστο πλάτος 10 μέτρα και τα απότομα βράχια που πλαισιώνουν το φαράγγι ορθώνονται περίπου 160 μέτρα!

Κλικ για μεγέθυνση

Το φαράγγι έχει «σκαλιστεί» από τον ομώνυμο ποταμό φυσικά, αλλά εδώ έχει βάλει και το χεράκι του και ο γειτονικός Dudes που επισκεφτήκαμε χτες.

Η πρωινή μου εξερεύνηση τελειώνει και επιστρέφω προς το κατάλυμα μας μόλις το μέρος αρχίζει να παίρνει ζωή. Οι μικροπωλητές ανοίγουν τους πάγκους τους και οι πρώτες μοτοσυκλέτες κάνουν την εμφάνιση τους καθώς το πέρασμα είναι ένα από τα κορυφαία αξιοθέατα της χώρας.

Πίσω στο ξενοδοχείο όπου απολαμβάνουμε το πρωινό μας χαζεύοντας τον Αντώνη που ανεβοκατεβαίνει τις σκάλες κουβαλώντας πράγματα και μονολογώντας σαν τον τρελό του χωριού. Έχω ακόμα την απορία που στο καλό φόρτωνε όλα αυτά που κουβαλούσε, καθώς με ένα πρόχειρο υπολογισμό παίζει να ήθελε έξι βαλίτσες 😉

Αφού ολοκληρώθηκε και ο σημερινός πρωινός του Γολγοθάς, πατήσαμε μίζα και ξεκινήσαμε να διασχίζουμε το γεμάτο από κόσμο αυτή τη φορά φαράγγι.

Η κίνηση δεν διαρκεί και πολύ, καθώς μόλις περνάμε το τουριστικό του κομμάτι, μας περιμένει ένας εξίσου γραφικός και άδειος από κίνηση δρόμος.

Η πορεία μας ανοδική και πραγματικά μαγική σε σημείο που θα την ζήλευε και η καλύτερη διαδρομή των Άλπεων.

Η θέα του χωριού Toumliline, περίπου στα 2000 μέτρα, μας κατεβάζει από την σέλα για ένα σύντομο κλικ.

Η κορυφή του Col de Tizi Tirherouzine είναι στα 2709 μέτρα, όπου και αράζουμε για αρκετή ώρα εκμεταλλευόμενοι την δροσούλα που επικρατεί λόγω υψόμετρου.

Θεωρείται ως το πιο ψηλό ασφαλτοστρωμένο πέρασμα του Άτλαντα καθώς το γειτονικό Tizi n’Ait Hmed που περάσαμε χτες, είναι μεν ψηλότερο, αλλά είναι στρωμένο με άσφαλτο κατά το ήμισυ.

Συνεχίζουμε την πορεία μας προς ένα ακόμα γνωστό μοτοσυκλετιστικό αξιοθέατο, το χωριό Agoudal. Πολλοί μοτοσυκλετιστές το επιλέγουν για διανυκτέρευση πριν ακολουθήσουν τον χωματόδρομο που ενώνει το χωριό με το φαράγγι του Dades. Σαράντα χωμάτινα χιλιόμετρα που άλλοι τα εκθειάζουν και άλλοι λένε μακριά. Από όσο γνωρίζω, η διαδρομή ασφαλτοστρώνεται σιγά σιγά, γίνεται νέα χάραξη στα επικίνδυνα κομμάτια και λογικά θα πρέπει να ολοκληρωθεί σύντομα αν δεν έχει επηρεαστεί από τον καταστροφικό σεισμό της 8ης Σεπτεμβρίου.

Στην μικρή πλατεία του χωριού, μας την πέφτει κάθε καρυδιάς-καρύδι με τον καθένα να λέει τα δικά του και εμείς απλά να απολαμβάνουμε το όλο σκηνικό. Όσο κι αν επιμείναμε ότι δεν πάμε προς το Dades, αυτοί με το ζόρι θέλαν να μας στείλουν προς τα εκεί. Ποσοστά παίρνουν 😉

Μετά τη σύντομη απολαυστική στάση συνεχίζουμε βόρεια για περίπου 15 χιλιόμετρα, πριν στρίψουμε ανατολικά ακολουθώντας αρχικά ένα φρέσκο σε χάραξη δρόμο που περνάει πάνω από την οροσειρά του Μεγάλου Άτλαντα και πιο συγκεκριμένα από το ορεινό πέρασμα Tizi n’Ilahiane.

Κινούμαστε πραγματικά μόνοι μας σε αυτό τον δρόμο και το μόνο πράγμα που διακόπτει την πορεία μας είναι τα μικρά χωριουδάκια. Οχήματα δεν υπάρχουν καθόλου, δεν βλέπεις καν παρκαρισμένα στα σπίτια, παρά μόνο τα μικρά λεωφορεία που μετακινούν τους μαθητές από και προς το σχολείο.

Που και που συναντάμε και κάποια λεωφορεία της γραμμής όπου τα περισσότερα από αυτά είναι χωρισμένα στην μέση… για τους άντρες από την μία πλευρά και τις γυναίκες από την άλλη. Συνήθως τα παράθυρα των γυναικών είναι καλυμμένα με κουρτίνες προς αποφυγήν των αδιάκριτων βλεμμάτων.

Κεφάλαιο γυναίκες… τις συναντάμε στα χωράφια να κουβαλάν μεγάλα κοφίνια, όπου πολλές φορές κουβαλάν και κάποιο παιδί τους σε αυτοσχέδιο μάρσιππο. Κατεβάζουν το βλέμμα κάθε φορά που διασταυρώνονται με τους «ξένους εισβολείς» και αποφεύγουν ρητά και κατηγορηματικά τον φακό των φωτογραφικών μας μηχανών. Μας έτυχε, να μας ζητήσει κοριτσάκι το πολύ 8 χρονών, να μην το βγάλουμε φωτογραφία αποδεικνύοντας ότι η κατήχηση ξεκινά από μικρή ηλικία. Αντιθέτως, όλα τα αγόρια πόζαραν αναζητώντας ένα κλικ και το photobombing τους είναι καθημερινό φαινόμενο.

Τα παιδιά… αναφέρθηκα και νωρίτερα για αυτά, αλλά σε αυτή την διαδρομή συναντήσαμε τα παιδιά που θέλαμε να δούμε. Αγνά, αυθεντικά, μακριά από την τουριστική ζώνη, που το μόνο που ζητάνε είναι ένα hi five ή μια χαιρετούρα. Και το πρόσωπο τους έλαμπε μόλις τους τα ανταπέδιδες. Δεν ξέρω πόσα χάι φάιβ κάναμε και πόσες χαιρετούρες ανταλλάξαμε, αλλά αυτή η αλληλοεπίδραση είναι μαγική. Και για εμάς αλλά πιστεύω και για αυτά…

Οι διαφορετικές εικόνες αυτής της διαδρομής δύσκολα θα σβήσουν από το μυαλό μας. Σπίτια που στοιχηματίζεις ότι δεν μένει κανείς, γαϊδουράκια που εκτελούν τα χρέη του φορτηγού και γυναίκες που κάνουν την μπουγάδα τους στα μικρά ποταμάκια.

Οι παραπάνω εικόνες αλλάζουν στο δεύτερο μισό του περάσματος, όπου πια κινούμαστε μέσα σε ανοικτό και άγριο φαράγγι, με ένα μικρό ποταμάκι να κυλά πότε δεξιά και πότε αριστερά μας. Η άσφαλτος έχει κάνει φτερά σε αρκετά σημεία, δίνοντας την θέση της σε μικρά χωμάτινα κομμάτια.

Κλικ για μεγέθυνση

Κλικ για μεγέθυνση

Με τη συνοδεία όλων των παραπάνω, βγήκαμε ξανά σε κεντρικό δρόμο, κοντά στην πόλη Er-Rich όπου και κάνουμε μία στάση για αναπλήρωση υγρών. Καθόμαστε στο μοναδικό μαγαζί που δεν μας την έπεσε ο ιδιοκτήτης και δοκιμάζω για πρώτη -και τελευταία- φορά το τσάι τους. Δεν είμαι ο τρελός φαν του τσαγιού για να έχω άποψη, αλλά τόσα αρωματικά που βάζουν αυτοί μέσα, δεν τα μπορώ. Οι ρέστοι της παρέας μια χαρά το πίνουν, άρα το πρόβλημα είμαι εγώ 😉

Καβάλα ξανά στις μοτοσυκλέτες και πορεία νότια διασχίζοντας το φαράγγι του Ziz. Ο δρόμος «κυλάει» λίγο πιο ψηλά από το ομώνυμο ποτάμι και κάπου είχα διαβάσει ότι έχει κατασκευαστεί από Γάλλους Λεγεωνάριους, χωρίς όμως να μπορώ να το επιβεβαιώσω με σιγουριά. Έχει πάντως πολύ όμορφη και σύναμμα απολαυστική χάραξη.

Η θέα της τεχνητής λίμνης Hassan Addakhil μας κατεβάζει από τη σέλα για δύο κλικ…

Κλικ για μεγέθυνση

Αλλά ο κολλιτσίδας που πουλάει καμήλες πλεκτές από καλαμόφυλλα μας κάνει να φύγουμε πιο γρήγορα από ότι θέλαμε. «Με το ζόρι παντρειά» δεν γίνεται βρε αδελφέ…

Λίγο παρακάτω σταματάμε πάνω από την κοιλάδα του Ziz η οποία είναι γεμάτη με φοινικόδεντρα όπου ο συνδυασμός τους με τα σπίτια από πηλό συνθέτει μια ιδιαίτερη εικόνα.

Κλικ για μεγέθυνση

Κλικ για μεγέθυνση

Εντύπωση μας κάνει πως οι κορμοί των φοινικόδεντρων είναι μαύροι και την απορία θα μας την λύσει αργότερα ο φίλος Γιώργος, όπου θα σχολιάσει την ανάρτηση μας στο φατσοβιβλίο, λέγοντας μας, ότι το έχει συναντήσει ξανά στην Τυνησία, όπου το κάνανε για να προστατεύσουν τα δέντρα από ζώα και οργανισμούς.

Μετά την σύντομη στάση συνεχίζουμε και πάλι νότια προς το τελικό μας προορισμό το Erfud όπου είχαμε βρει ένα συμπαθητικό ξενοδοχείο στα όρια της πόλης.

Για πρώτη φορά καταφέρνουμε να φτάσουμε μέρα στον προορισμό μας, τακτοποιούμαστε σύντομα στα πραγματικά τεράστια δωμάτια μας και βουρ για να δροσιστούμε στην πισίνα του ξενοδοχείου. Απόλαυση μετά το καμίνι της ημέρας…

Το ξενοδοχείο διαθέτει μπουφέ με ευρωπαϊκό φαγητό, με στάνταρ τιμή, στο οποίο κλασικά λυγίζουν πιρούνια. Δεν ξέρω πόσες φορές γεμίσαμε το πιάτο μας… κάτι παθαίνουμε άμα βλέπουμε μπουφέδες γενικά 😉

Για πρώτη φορά βρίσκουμε και αλκοόλ στο μπαρ του ξενοδοχείου καθώς στα μη τουριστικά μαγαζιά που κινούμασταν μέχρι τώρα, δεν έπαιζε να βρούμε. Καθόμαστε λοιπόν σε ένα τραπεζάκι δίπλα στην πισίνα, απολαμβάνοντας τα μπυράκια των 250ml σε τιμή 3€ το ένα παρακαλώ…

Μιας και η αυριανή μέρα είναι πιο χαλαρή, μένουμε μέχρι αργά σχολιάζοντας τις αντιθέσεις που συναντήσαμε στο διάβα μας σήμερα.