Ημερολόγια Μοτοσυκλέτας: “Ιράν”

Ημέρα: 14 – Τρίτη 7/8/2018
Απόσταση: 367 χλμ (σύνολο: 3.322 χλμ)
Διαδρομή: Τιφλίδα (Γεωργία) – Ερεβάν (Αρμενία)

Ξυπνήσαμε νωρίς – νωρίς, φτιάξαμε το καφεδάκι μας και μαζέψαμε τα ρούχα που είχαμε πλύνει το προηγούμενο βράδυ. Η Station Square από την οποία ξεκινούσαν τα λεωφορεία για Ερεβάν απείχε μόλις 5 λεπτά με τα πόδια, φορτωθήκαμε λοιπόν τα σακίδια και περπατήσαμε μέχρι εκεί. Η Marta, η παρέα μας στο ταξίδι για σχεδόν 2 εβδομάδες, έμεινε μαζί μας μέχρι την ώρα της αναχώρησης. Τη χαιρέτησα και συμφωνήσαμε να τα ξαναπούμε σύντομα. Ο Θανάσης δε χρειαζόταν να κάνει τέτοια συμφωνία. Μια εβδομάδα μετά θα επέστρεφε Τιφλίδα άλλωστε, παίρνοντας από εκεί την πτήση για Ηράκλειο, η συνάντηση λοιπόν ήταν εξασφαλισμένη.

Το βανάκι, γεμάτο από κόσμο, ξεκίνησε για νότια. Στη συντομότερη διαδρομή για το Ερεβάν, διασχίζεις τα σύνορα με Αρμενία από το Sadakhlo και έπειτα καταλήγεις στην πρωτεύουσα ακολουθώντας τη διαδρομή Alaverdi – Vanadzor – Ashtarak – Ερεβάν, έπειτα από 5 περίπου ώρες.  Αντ’ αυτού, εμείς μετά το πέρασμα των συνόρων κατευθυνθήκαμε ανατολικά με κατεύθυνση προς Ijevan (Ιτζεβάν) στην επαρχία Tavush, συνεχίσαμε προς τη λίμνη Sevan και από εκεί καταλήξαμε τελικά στην πρωτεύουσα. Η διαδρομή μας με τον τρόπο αυτό επιμηκύνθηκε κατά 100 και βάλε χιλιόμετρα, με υπολογιζόμενο χρόνο  διαδρομής τις 8 ώρες. Φυσικά, δεν υπήρχε καμία ενημέρωση για το λόγο, αλλά όπως διαπιστώσαμε αργότερα, στο Ijevan παραδόθηκε ένα δέμα που μάλλον προκάλεσε αυτή την αλλαγή στη διαδρομή.

Ο οδηγός ήταν Αρμένιος αλλά οδηγούσε σαν Γεωργιανός. Είτε είχε επηρεαστεί από τον γεωργιανό αέρα, είτε προσπαθούσε να μετατρέψει στην 8ωρη διαδρομή, λόγω της παράκαμψης, σε 5ωρη, τρέχοντας σαν τρελός. Φτάσαμε στα σύνορα με Αρμενία, κατεβήκαμε και περάσαμε τον έλεγχο με τα πόδια, όπως είχαμε κάνει και με το Αζερμπαϊτζάν. Στον έλεγχο, ο φρουρός άρχισε τις ερωτήσεις για το σκοπό του ταξιδιού, με ένα αυστηρό ύφος. Τον ρώτησα κάποια στιγμή αν υπάρχει κάποιο πρόβλημα, έπιασε το διαβατήριο μου, πήγε στην τελευταία σελίδα όπου βρισκόταν η σφραγίδα του Αζερμπαϊτζάν και δείχνοντας την, μου λέει “that’s the problem”. Προσπάθησα να ελαφρύνω το κλίμα λέγοντας του για τους δεσμούς μεταξύ Ελλήνων και Αρμενίων και για καλή μου τύχη, μόλις ήρθε και ο Θανάσης μας άφησε να περάσουμε χωρίς περαιτέρω ερωτήσεις. Ο οδηγός είχε ήδη περάσει τα σύνορα και μας περίμενε από την απέναντι πλευρά.

Οι πράσινες σφραγίδες της Γεωργίας, οι κόκκινες του Αζερμπαϊτζάν και η μπλε της Αρμενίας.

Η Αρμενία, με συνολικό πληθυσμό 3 εκατομμυρίων κατοίκων, περιβάλλεται από την Τουρκία, τη Γεωργία, το Αζερμπαϊτζάν και το Ιράν. Πρώην Σοβιετική Δημοκρατία και αυτή, ήταν το πρώτο κράτος που υιοθέτησε το Χριστιανισμό ως επίσημη θρησκεία στις αρχές του 4^ου αιώνα. Πρωτεύουσα της χώρας είναι το Ερεβάν, επίσημη γλώσσα η αρμενική και εθνικό νόμισμα το δράμι Αρμενίας (1 Dram = 0,0018 € τον Ιούλιο του 2018).

Οι Αρμένιοι κατάγονται από τους αρχαίους Χουρρίτες, οι οποίοι από την 3^η χιλιετία π.Χ. εγκαταστάθηκαν γύρω από το όρος Αραράτ, πάνω στο οποίο, σύμφωνα με την ιουδαϊκή και χριστιανική πίστη, προσάραξε η κιβωτός του Νώε μετά τον κατακλυσμό. Η θέση της, μεταξύ δυο ηπείρων, προκάλεσε την εισβολή πολλών λαών ανά τους αιώνες, όπως οι Ασσύριοι, οι Έλληνες, οι Ρωμαίοι, οι Βυζαντινοί, οι Άραβες, οι Μογγόλοι, οι Πέρσες, οι Οθωμανοί και οι Ρώσοι. Στα μέσα του 19^ου αιώνα, όταν οι Αρμένιοι άρχισαν να διεκδικούν την αυτονομία τους, προέκυψε και το λεγόμενο αρμενικό ζήτημα που κατέληξε με σφαγές κατά τον Αρμενίων προκαλώντας 100.000 – 200.000 θύματα. Με το ξέσπασμα του Α’ Παγκόσμιου Πολέμου και την διαμάχη μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας στον Καύκασο, το Οθωμανικό Κοινοβούλιο διέταξε τη μετακίνηση των αρμενικών πληθυσμών προς τη σημερινή Συρία, μετακίνηση κατά την οποία, πέθαναν ή δολοφονήθηκαν εκατοντάδες χιλιάδες Αρμένιοι, στα γεγονότα που σήμερα περιγράφονται με τον όρο “Γενοκτονία των Αρμενίων”.

Kατά τη δεκαετία του ’80 άρχισαν οι εντάσεις μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και του θύλακα του Ναγκόρνο – Καραμπάχ, περιοχή με κατά πλειοψηφία αρμενικό πληθυσμό η οποία διαχωρίστηκε το 1923 με την Αρμενία, από το Στάλιν. Η δεκαετία έκλεισε με έναν καταστρεπτικό σεισμό μεγέθους 7,2 ρίχτερ το 1988 και προκάλεσε το θάνατο 50.000 ανθρώπων και πάρα πολλές υλικές ζημιές. Το 1991 η Σοβιετική Ένωση διαλύθηκε και η Αρμενία έγινε η πρώτη μη-Βαλτική χώρα που διακήρυξε την ανεξαρτησία της στις 23 Αυγούστου του 1991. Μετά την ανεξαρτητοποίηση, ακολούθησε η εισβολή της Αρμενίας στο Ναγκόρνο – Καραμπάχ, με το Αζερμπαϊτζάν να επιβάλλει εμπάργκο το οποίο και έπληξε πολύ σοβαρά την οικονομία της. Αποκλεισμό επέβαλλε και η Τουρκία, το 1993, σε υποστήριξη του Αζερμπαϊτζάν αλλά και σε συνέχεια των κακών σχέσεων που ήδη υπήρχαν μεταξύ των δύο χωρών. Μέχρι σήμερα, τα σύνορα με Αζερμπαϊτζάν και Τουρκία παραμένουν κλειστά, γίνονται όμως για χρόνια συζητήσεις για την άρση αυτού του αποκλεισμού, συζητήσεις που παραμένουν ακόμα άκαρπες.

Οι σχέσεις της Αρμενίας με Γεωργία και Ιράν ωστόσο είναι αρκετά καλές. Ακόμα καλύτερες είναι φυσικά με τη μαμά Ρωσία, η οποία, έπειτα από αίτημα της αρμενικής κυβέρνησης, διατηρεί στρατιωτική βάση στο Gyumri, ως αποτρεπτική δύναμη κατά της Τουρκίας. Οι καλές σχέσεις των δύο χωρών ενισχύονται και από το γεγονός ότι μοιράζονται κοινή χριστιανική θρησκεία και πολιτιστικούς δεσμούς. Ισχυρές είναι και οι φιλικές σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση, ειδικά με τη Γαλλία και την Ελλάδα, όπου υπάρχει σχετικά μεγάλη αρμενική κοινότητα. Οι Αρμένιοι συνοριοφύλακες έχουν την ευθύνη της επιτήρησης των συνόρων της χώρας με τη Γεωργία και το Αζερμπαϊτζάν, ενώ τα σύνορα με την Τουρκία και το Ιράν φυλάσσουν ρωσικές δυνάμεις.

Η οικονομία της Αρμενίας βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στις επενδύσεις και την οικονομική βοήθεια των Αρμενίων της διασποράς, αφού υπολογίζεται ότι υπάρχουν 8 εκατομμύρια διασκορπισμένοι σε όλο τον κόσμο (σε αντίθεση με τα μόλις 3 εκατομμύρια που ζουν στη χώρα). Σημαντική παρουσία στην Ελλάδα υπάρχει από τα μέσα του 19^ου αιώνα, με πολλούς Αρμένιους να εγκαθιστώνται κυρίως στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή. Σήμερα υπολογίζεται ότι ζουν περίπου 30.000 – 40.000 Αρμένιοι στη χώρα μας.

Σύμφωνα με την παράδοση, η Εκκλησία της Αρμενίας ιδρύθηκε από το Θαδδαίο και το Βαρθολομαίο, δυο από τους Αποστόλους που κήρυξαν το Χριστιανισμό στην Αρμενία και για το λόγο αυτό, το επίσημο όνομα της Ορθόδοξης Εκκλησίας εκεί, είναι Αποστολική Εκκλησία της Αρμενίας. Οι Αρμένιοι χρησιμοποιούν το δικό τους αλφάβητο και γλώσσα, το οποίο επινοήθηκε το 405 μ.Χ. από τον Mesrop Mashtots και αποτελείται από 39 γράμματα.

Η ψηλότερη κορυφή της χώρας είναι το όρος Aragats (4.095 m) ενώ η λίμνη Sevan που βρίσκεται σε υψόμετρο 1.900 μέτρων καλύπτει περίπου το 5% της επικράτειας της χώρας. Το όρος Ararat, που ιστορικά αποτελούσε τμήμα της Αρμενίας, είναι το ψηλότερο βουνό της ευρύτερης περιοχής. Αν και σήμερα αποτελεί τουρκικό έδαφος, είναι ορατό από το Ερεβάν και θεωρείται το εθνικό σύμβολο της Αρμενίας.

Ο δρόμος στενός και το οδόστρωμα γεμάτο μπαλώματα και λακκούβες. Κάποια στιγμή, ανεβαίνοντας το βουνό κοντά στα σύνορα με Αζερμπαϊτζάν, συναντήσαμε καινούρια άσφαλτο που βελτίωσε αισθητά την κατάσταση. Οι υπόλοιποι Αρμένιοι οδηγοί φαινόντουσαν να οδηγούν αρκετά προσεκτικά, με εξαίρεση το δικό μας που την είχε δει Σουμάχερ. Κάποια στιγμή το παιδάκι μπροστά μας, ένα μικρό Ρωσάκι, δεν άντεξε και ξέρασε μέσα στο λεωφορείο. Πάρε τώρα την αναγκαστική στάση να μάθεις, βλάκα.

Στάση για ανεφοδιασμό.

Σταματήσαμε κάπου μέσα στα βουνά όπου το μέρος ήταν πραγματικά καταπράσινο. Ο συννεφιασμένος ουρανός μας είχε γλιτώσει από την πολλή ζέστη, κάτι για το οποίο ήμουν εξαιρετικά χαρούμενος. Κι ενώ μετά το περιστατικό με το παιδί θα περίμενε κάποιος ότι ο οδηγός θα συμμορφωνόταν λιγάκι, όταν τελικά ξεκινήσαμε ξανά, διαπίστωσα ότι η κατάσταση είχε χειροτερέψει. Κοιτάω το Θανάση, με κοιτάει και αυτός και μου λέει “φόρα ζώνη μπας και τη βγάλουμε καθαρή”. Δίπλα μου καθόταν ένα νεαρός Αρμένιος, ο Gari. Ευγενικό παιδάκι, πιάσαμε την κουβέντα παρόλο που δυσκολευόταν με τα αγγλικά και μιλήσαμε λιγάκι για το ταξίδι. Κι εκεί που τα λέγαμε, ακούω στο ραδιόφωνο:

“Ποια είσαι εσύ που την καρδιά μου παίρνεις;
Ποια είσαι εσύ που πανικό μου φέρνεις;
Ποια είσαι εσύ που αγάπη δε μου δίνεις;
Ποια είσαι εσύ;“

Το ότι θα έφτανα στην μακρινή Αρμενία για να ακούσω Κουρκούλη δεν το περίμενα είναι η αλήθεια. Στο δρόμο μας εμφανίστηκε η λίμνη Sevan, πραγματικά εντυπωσιακή, με τα βουνά πίσω της σκεπασμένα από σύννεφα που λες και ήταν έτοιμα να τα καταπιούν. Σύμφωνα με το πλάνο μας θα την επισκεπτόμασταν μετά από 3-4 μέρες, δεν αγχώθηκα λοιπόν για να χορτάσω την ομορφιά της, ήξερα ότι θα περνούσαμε περισσότερο χρόνο μαζί σύντομα.

Στην τελευταία μας στάση πριν το Ερεβάν, πάλι για ανεφοδιασμό, το έδαφος ήταν γεμάτο από μαύρες γυαλιστερές πετρούλες οψιδιανός αν δεν κάνω λάθος, που σε κάποια σημεία φαινόταν να εξορύσσουν.

Κάποια στιγμή είδαμε το Ερεβάν να ξεπροβάλει μπροστά μας. Φαινόταν πραγματικά τεράστιο και αρκετά διαφορετικό από το τοπίο που είχαμε συναντήσει όλη μέρα. Αποβιβαστήκαμε στον σταθμό των λεωφορείων αλλά μην έχοντας τοπικά χρήματα μαζί μας και μη βρίσκοντας κάπου να κάνουμε συνάλλαγμα, απορρίψαμε την επιλογή του ταξί και φτάσαμε περπατώντας στον ξενώνα.

Το Στάδιο Χραζντάν, η μεγαλύτερη αθλητική εγκατάσταση στην πόλη με χωρητικότητα 54.208 θέσεων που αποτελεί και την κύρια έδρα της εθνικής ποδοσφαίρου της Αρμενίας.

To hostel φαινόταν ψιλοάδειο, ακόμα κι αν δωμάτια και λουτρά ήταν σε καλή κατάσταση, πράγμα που μου έκανε εντύπωση. Αφήσαμε τα πράγματα και κατεβήκαμε προς την πόλη, να αλλάξουμε χρήματα και να φάμε κάτι. Βρήκαμε ανταλλακτήριο, βρήκαμε και ένα supermarket.

Το άδειο μας, μωβ, δωμάτιο.

Το Ερεβάν (Yerevan), ή Γερεβάν αν προτιμάτε, με πληθυσμό λίγο πάνω από ένα εκατομμύριο κατοίκους, αποτελεί την μεγαλύτερη πόλη αλλά και την πρωτεύουσα της Αρμενίας. Τοποθετημένο στη βορειοανατολική κοιλάδα του όρους Αραράτ, διασχίζεται από τον ποταμό Ραζντάν που χωρίζει την πόλη με ένα φαράγγι. Θεωρείται ότι η πόλη άρχισε να αναπτύσσεται τον 8^ο αιώνα π.Χ. γύρω από το φρούριο Ερεμπούνι που ανεγέρθηκε την ίδια περίοδο. Αποτέλεσε σημαντικό πολιτιστικό και βιομηχανικό κέντρο της Σοβιετικής Ένωσης αλλά η οικονομική κρίση της δεκαετίας του 1990 καθώς και ο πόλεμος του Ναγκόρνο – Καραμπάχ έπληξαν αισθητά τόσο την πόλη όσο και ολόκληρη την Αρμενία, με συνέπεια την σημαντική μείωση στου πληθυσμού της.

Μπροστά από το Μουσείο Ιστορίας

Κι ενώ άρχισε να βραδιάζει, εμείς δε χάσαμε την ευκαιρία για μια μεγάλη βόλτα στην πόλη. Περπατήσαμε μέχρι την Πλατεία Δημοκρατίας (Republic Square ή Hraparak) που θεωρείται το κέντρο της πόλης, πρώην πλατεία Λένιν επί Σοβιετική εποχή. Από εκεί κατευθυνθήκαμε προς το κτίριο της Όπερας του Ερεβάν και έπειτα σε ένα γειτονικό πάρκο με μία όμορφη μικρή λιμνούλα στο κέντρο του και μπόλικο κόσμο, καθισμένο στο γρασίδι ή στις γύρω καφετέριες.

Η Republic Square, με σχήμα οβάλ, κατασκευάστηκε το 1924 από τον Αρμένιο αρχιτέκτονα Alexander Tamanyan και κάτω από αυτήν υπάρχουν ερείπια 3000 ετών. Όλα τα κτίρια γύρω από αυτήν είναι χτισμένα από τούβλα διαφορετικών χρωμάτων, αρμονικά σχεδιασμένα μεταξύ τους. Το κτίριο της Κυβέρνησης, το ξενοδοχείο “Mariott Armenia”, η Εθνική Πινακοθήκη, το Μουσείο Ιστορίας και το κτίριο του Υπουργείου Εξωτερικών κυκλώνουν τον τεράστιο αυτό χώρο. Τους καλοκαιρινούς μήνες, 9 με 11 κάθε βράδυ, από τα σιντριβάνια ακούγεται μουσική, προσελκύοντας πλήθος κόσμου που θέλει να απολαύσει το ασυνήθιστο αυτό θέαμα. Κλασικά αριστουργήματα αλλά και ροκ ή ποπ μοτίβα του 20^ου και 21^ου αιώνα, με τα σιντριβάνια να αλλάζουν χρώματα σύμφωνα με το ρυθμό της μουσικής που ακούγεται.

Το θέατρο της Όπερας, βρίσκεται στην καρδιά της πρωτεύουσας και δεν είναι απλώς μια πολιτιστική δομή αλλά ένα αρχιτεκτονικό αριστούργημα, σε σχέδιο και πάλι του Alexander Tamanyan (βλέπε Republic Square). H Όπερα της Αρμενίας λειτούργησε για πρώτη φορά στις 20 Ιανουαρίου 1933 και υπάρχει προσπάθεια ώστε στον ίδιο χώρο να συνδυαστεί η τέχνη της όπερας με εκείνη του μπαλέτου της Αρμενίας. Αποτελείται από δύο αίθουσες συναυλιών, τη συναυλιακή αίθουσα Aram Khatchaturian με 1400 καθίσματα και την αίθουσα Alexander Spendiaryan με 1200 καθίσματα.

Το εντυπωσιακό κτίριο της Όπερας του Ερεβάν.

Το άγαλμα του Alexander Spendiaryan (συνθέτης, διευθυντής, ιδρυτής της εθνικής συμφωνικής μουσικής της Αρμενίας και ένας από τους πατριάρχες της αρμενικής κλασικής μουσικής), μπροστά από το κτίριο της Όπερας.

Το άγαλμα του Arno Babajanyan, διάσημου Αρμένιου συνθέτη, στο οποίο απεικονίζεται να παίζει πιάνο. Το έργο ανήκει στον γλύπτη David Bejanyan.

Το κεντρικό τζαμί του Ερεβάν (Blue Mosque).

Επιστρέφοντας στο ξενοδοχείο και καθώς ήμασταν σχεδόν όλη μέρα νηστικοί, χτυπήσαμε δύο κεμπάπ σε ένα μαγαζάκι δίπλα στο μέρος που μέναμε. Κάτσαμε σε ένα μικρό περβάζι, απέναντι από το στάδιο Χραζντάν, και με τη θέα αυτή καταβροχθίσαμε το βραδινό μας.

Έξοδα: