Ημερολόγια Μοτοσυκλέτας: “Ιράν”

Ημέρα: 23 – Πέμπτη 16/8/2018
Απόσταση: 0 χλμ (σύνολο: 6.033 χλμ)
Διαδρομή: Τεχεράνη (Ιράν)

Με τους δύο οδηγούς να μοιράζονται σε βάρδιες τη διαδρομή από το Ερεβάν μέχρι την Τεχεράνη, το υπερπολυτελές λεωφορείο μας συνέχιζε να κατευθύνεται νοτιοανατολικά. Την ίδια στιγμή, μερικές εκατοντάδες χιλιόμετρα βορειότερα, η Marta άφηνε τον Θανάση στο αεροδρόμιο της Τιφλίδας και από εκεί, ο Θάνος, αλλάζοντας δύο πτήσεις βρέθηκε στο καλοκαιρινό Ηρακλειάκι. Πίσω στις υποχρεώσεις αλλά, όπως και να έχει, οι κρητικές παραλίες προσφέρουν μια παρηγοριά. Εγώ θα συνέχιζα να στερούμαι τη θάλασσα, μέχρι το Σεπτέμβρη τουλάχιστον, όχι όμως και την ηλιοθεραπεία. Ο Αύγουστος είναι ένας κακός μήνας για να επισκεφτείς το Ιράν, έλα μου όμως που δεν είχα άλλες επιλογές.

Πίσω στο λεωφορείο. Είχα σκοπό λέει να γράψω πολύ σε αυτό το ταξίδι με το λεωφορείο, εκμεταλλευόμενος αυτές τις 22 ώρες. Τελικά έπεσα έξω μιας και δεν μπορούσα με τίποτα να κρατήσω τα μάτια μου ανοιχτά πάνω από μια ώρα συνεχόμενη. Δεν ξέρω αν έφταιγε η κούραση του ταξιδιού ή το νανούρισμα που μου προκαλούσε η οδήγηση, το γράψιμο μου πάντως ήταν εξαιρετικά φτωχό τόσο σε ποσότητα όσο και σε ποιότητα.

Εν τω μεταξύ, μέσα στη νύχτα πάγωσα. Οι υπόλοιποι επιβάτες φάνηκαν προετοιμασμένοι, με τα μπουφάν και τις κουβερτούλες τους, εγώ όμως την πάτησα κανονικά. Με ένα λεπτό φλις και κουλουριασμένος στη θέση μου, προσπαθούσα να ζεσταθώ. Κοιτούσα τις κουρτίνες και σκεφτόμουν πόσο ζεστά θα ήταν εάν μπορούσα να τις κατεβάσω και να τυλιχτώ με αυτές. Όταν τελικά είδα στο βάθος τον ήλιο σιγά – σιγά να ανατέλλει, αναστέναξα από τη χαρά μου. “Άντε καλέ μου ήλιε να ζεσταθεί λιγάκι το κοκαλάκι μας” είπα και εκείνος φρόντισε τις επόμενες τρεις εβδομάδες να με κάνει να μετανιώσω την ώρα και τη στιγμή που ξεστόμισα αυτή την κουβέντα.

Το Ιράν, η χώρα που κάποτε όλοι αποκαλούσαμε Περσία, συνορεύει με Αζερμπαϊτζάν, Αρμενία, Τουρκία και Ιράκ από τα βορειοδυτικά, Τουρκμενιστάν, Πακιστάν και Αφγανιστάν από το βορειοδυτικά, ενώ έχει τον Περσικό κόλπο και τον κόλπο του Ομάν στα νότια. Πρωτεύουσα του η Τεχεράνη, με πληθυσμό που μαζί με τα προάστια φτάνει τα 15 εκατομμύρια κατοίκους. Ολόκληρη η χώρα περνάει τους 80 εκατομμύρια, κυρίως Πέρσες (61%) και έπειτα Αζέρους (16%) και Κούρδους (10%). Εθνικό νόμισμα είναι το ριάλ (επίσημη ισοτιμία σε τράπεζες: 1 IRR = 0,000020 €, πραγματική ισοτιμία που βρήκα σε ανταλλακτήρια: 1 IRR = 0,000008 €, τον Ιούλιο του 2018). Παρόλα αυτά, στην καθημερινότητα χρησιμοποιείται το τόμαν (1 τόμαν = 10 ριάλ). Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι τα νομίσματα αναγράφουν ριάλ αλλά οι τιμές συνήθως αναφέρονται σε τόμαν (έχετε το νου σας).

Το όνομα Περσία προήλθε από τους Έλληνες τον 6^ο π.Χ. αιώνα, γενικεύοντας την ονομασία της περιοχής Παρς (Φαρς σήμερα) στο νότιο Ιράν, κέντρο της Περσικής Αυτοκρατορίας των Αχαιμενιδών τότε. Η περσική γλώσσα αντίστοιχα, ονομάζεται φαρσί, για τον ίδιο λόγο. Οι τοπικοί πληθυσμοί εκείνη την εποχή χρησιμοποιούσαν την ονομασία Αρυανάμ, που σημαίνει “Γη των Αρίων”. Η επίσημη μετονομασία από Περσία σε Ιράν έγινε το 1935.

Επίσημη θρησκεία του κράτους είναι Σιισμός, μία από τις δύο πτέρυγες του Ισλάμ μαζί με τον Σουνισμό, την οποία ασπάζονται το 95% του πληθυσμού. Αξίζει να σημειώσω εδώ ότι Σιίτες και Σουνίτες είναι σε σύγκρουση από τον 7^ο αιώνα, με τους Σουνίτες να εκπροσωπούνται κατά κύριο λόγο από τη Σαουδική Αραβία και τους Σιίτες να θεωρούνται από τους Άραβες ως αποστάτες Μουσουλμάνοι. Στις μέρες μας, η Σαουδική Αραβία και το Ιράν έχουν αυτοανακηρυχθεί προστάτες των αντίστοιχων θρησκευτικών κοινοτήτων, τροφοδοτώντας την ένταση και την αστάθεια στη Μέση Ανατολή, σε Λίβανο, Υεμένη, Μπαχρέιν και ανατολική Σαουδική Αραβία.

Κατά την αρχαιότητα, την πρώτη χιλιετία π.Χ., στην περιοχή του σημερινού Ιράν κατοικούσαν Πέρσες και Μήδοι. Με τους πρώτους τελικά να επικρατούν και επικεφαλή την δυναστεία των Αχαιμενιδών, κατάφεραν να δημιουργήσουν μια αχανή αυτοκρατορία που εκτείνονταν από τα παράλια της Μικράς Ασίας έως τον Ινδό ποταμό. Οι συγκρούσεις με τους Έλληνες ξεκίνησαν την περίοδο 499-449 π.Χ. και συνεχίστηκαν με την εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου την περίοδο 356-323 π.Χ., του οποίου η νίκη έναντι του Μεγάλου Δαρείου Γ’ έδωσε την κυριαρχία της περιοχής στους συνασπισμένους Έλληνες, για ένα περίπου αιώνα. Με τους διαδόχους του να μην μπορούν να διατηρήσουν τα εδάφη που κατακτήθηκαν, οι Πέρσες επανακατέκτησαν τα εδάφη τους με την επικράτηση της δυναστείας των Πάρθων και έπειτα της δυναστείας των Σασσανίδων. Αρκετούς αιώνες μετά, τον 7^ο αιώνα, οι Άραβες κατέκτησαν την περιοχή επιβάλοντας σταδιακά τον εξισλαμισμό της. Κατά τη χρυσή εποχή του Ισλάμ, μεταξύ 7^ου-11^ου αιώνα, στο Ιράν άκμασαν οι επιστήμες της  φιλοσοφίας, της ιατρικής, της αστρονομίας, των μαθηματικών αλλά και των τεχνών. Τον 13^ο αιώνα οι Μόγγολοι εισέβαλαν σε κάποιες επαρχίες της Περσίας υπό τον Τζένγκις Χαν, με τον Ταμερλάνο να τον ακολουθεί. Λόγω της άρνησης των Περσών να υποταχθούν συνέβησαν αρκετές θηριωδίες με 200.000 και 70.000 νεκρούς αντίστοιχα, χώρια την επιδημία της χολέρας που ακολούθησε και σκότωσε σχεδόν το 30% του συνολικού πληθυσμού.

“Ο Μέγας Αλέξανδρος και ο Δαρείος Γ’ της Περσίας στη μάχη των Γαυγαμήλων”. Ρωμαϊκό μωσαϊκό από το 100 π.Χ. στον οίκο του Faun, στην Πομπηία.

Στην σύγχρονη ιστορία του Ιράν, ο Ρεζά Σαχ επικρατεί το 1925 επί της δυναστείας των Καζάρων και ορίζεται ως σάχης της χώρας. Διατηρώντας στενούς δεσμούς με τη Γερμανία, προώθησε την εκβιομηχάνιση της χώρας και την καθιέρωση ενός εθνικού εκπαιδευτικού συστήματος. Το 1951, ο πρωθυπουργός Μοχάμεντ Μοσαντέκ εθνικοποίησε την πετρελαϊκή βιομηχανία της χώρας προκαλώντας εμπάργκο από τη Βρετανία και τελικά ανατροπή με πραξικόπημα από τις ΗΠΑ. Έκτοτε, η διακυβέρνηση του Παχλαβί έγινε ιδιαίτερα αυταρχική, καταφέροντας να εκσυγχρονίσει όμως τις υποδομές της χώρας, σε συνεχή αντιπαράθεση όμως με την πανίσχυρη εθνική μυστική υπηρεσία Σαβάκ. Το 1961, μία διαδήλωση Ιρανών εκπαιδευτικών που ζητούσαν αυξήσεις μισθών κατεστάλη με τη βία, προκαλώντας γενικές αναταραχές που οδήγησαν στην “Λευκή Επανάσταση”. Πρωτοστάτης σε αυτήν ήταν ο Αγιατολάχ Ρουχολάχ Χομεϊνί, ο οποίος συνελήφθη, φυλακίστηκε για 18 μήνες και τελικά εξορίστηκε, χωρίς να σταματήσει όμως την κριτική κατά του σάχη.

Το 1978 έλαβε μέρος στο Ιράν η “Ιρανική Επανάσταση” με συνεχόμενες απεργίες και διαμαρτυρίες που παρέλυσαν την οικονομία της χώρας, αναγκάζοντας τον σάχη να εγκαταλείψει τη χώρα. Την εξουσία ανέλαβε ο Αγιατολάχ Χομεϊνί που επέστρεψε από την εξορία το 1979, μετατρέποντας το Ιράν σε ισλαμική δημοκρατία, έπειτα από τη διεξαγωγή εθνικού δημοψηφίσματος. Την ίδια χρονιά, η χώρα ενέκρινε ένα θεοκρατικό σύνταγμα θέτοντας τον Χομεϊνί ως ανώτατο ηγέτη της χώρας. Η χαριστική βολή στις ήδη κακές σχέσεις του Χομεϊνί με τις ΗΠΑ ήρθε λίγους μήνες μετά, όταν μία ομάδα Ιρανών φοιτητών κατέλαβε την αμερικανική πρεσβεία στην Τεχεράνη κρατώντας όμηρο το προσωπικό για συνολικά 444 ημέρες.

Η επιστροφή του εξόριστου Χομεϊνί από τη Γαλλία.

Συνέπεια της Ιρανικής επανάστασης και της αναταραχής που προκάλεσε στη χώρα και κυρίως στο στράτευμα, ήταν η εισβολή από το Ιράκ. Υπό την καθοδήγηση του Σαντάμ Χουσεΐν που φρόντισε να εκμεταλλευτεί την δυσαρέσκεια του δυτικού κόσμου, ο ιρακινός στρατός εισέβαλε το 1980 στο ιρανικό Χουζεστάν, ξεκινώντας έτσι τον πόλεμο Ιράν – Ιράκ. Αν και αρχικά το Ιράκ κατάφερε να κατακτήσει αρκετά εδάφη, το 1982 το Ιράν ξανακέρδισε τις περιοχές του καταφέρνοντας μεγάλα πλήγματα στο εσωτερικό του Ιράκ, μέχρι το 1988 που υπογράφηκε τελικά η συμφωνία ανακωχής με τη διαμεσολάβηση των Ηνωμένων Εθνών. Εκτιμάται ότι οι απώλειες του Ιράν ήταν 500.000 με 1.000.000 νεκροί, με περισσότερους από 100.000 να γίνονται θύματα των χημικών όπλων του Ιράκ.

Ξυπόλυτοι Ιρακινοί αιχμάλωτοι οδηγούνται στο Ιράν.

Ανώτατος θρησκευτικός (πνευματικός) ηγέτης του Ιράν, δηλαδή ηγέτης της χώρας,  είναι ο Αλί Χοσεϊνί Χαμενεΐ, που ήταν και πρόεδρος της χώρας μεταξύ 1981-1989. Το 2012 συμπεριλήφθη από το περιοδικό Time στη λίστα με τα “πρόσωπα με τη μεγαλύτερη επιρροή παγκοσμίως”. Σημερινός πρόεδρος του Ιράν, δηλαδή ο ανώτατος εκλεγμένος από τον λαό αξιωματούχος, είναι ο Χασάν Ροχανί ύστερα από τις εκλογές του 2013. ‘Οπως γίνεται κατανοητό, εκείνος που σκιαγραφεί και επιβλέπει την εφαρμογή της πολιτικής στη χώρα είναι ο Ανώτατος ηγέτης του Ιράν. Ταυτόχρονα, αποτελεί τον αρχιστράτηγο του στρατού, αρχηγό των υπηρεσιών ασφαλείας και μυστικών υπηρεσιών, ενώ είναι ο μόνος που δικαιούται να κηρύξει πόλεμο. Φυσικά, είναι και εκείνος που διορίζει τον αρχηγό του δικαστικού σώματος αλλά και των κρατικών ΜΜΕ. Ο Ανώτατος ηγέτης εκλέγεται από μία συνέλευση Εμπειρογνωμόνων, με βάση τα προσόντα και τη δημοτικότητα. Αξιοσημείωτο είναι ότι στο Ιράν, κατά παγκόσμια εξαίρεση, ο στρατός δεν ελέγχεται από την εκτελεστική εξουσία αλλά από τον Ανώτατο ηγέτη.

Γεωγραφικά, η χώρα διαθέτει δύο μεγάλες οροσειρές, τα όρη Ζαγρός στα δυτικά και τα όρη Αλμπόρζ στα βόρεια, με το δεύτερο να αποτελεί και φυσικό σύνορο με την Κασπία θάλασσα. Εκεί βρίσκεται και το όρος Ντάμαβαντ, μόλις 50 χιλιόμετρα από την Τεχεράνη, που με ύψος 5.610 μέτρα αποτελεί την υψηλότερη κορυφή της χώρας αλλά και το μεγαλύτερο ηφαίστειο όλης της Ασίας. Το Ιράν, αποτελούμενο κυρίως από απέραντα οροπέδια με υψόμετρο στα 1.500 και 2.000 μέτρα, οι μοναδικές γόνιμες εκτάσεις και πεδιάδες βρίσκονται βόρεια, στην ακτογραμμή της Κασπίας θάλασσας, και νότια, κοντά στον Περσικό κόλπο.

Λόγω της θέσης του και κυρίως, λόγω των μεγάλων αποθεμάτων σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο, αποτελεί μεγάλη περιφερειακή δύναμη και ταυτόχρονα σημαντικό παράγοντα στα θέματα παγκόσμιας ενεργειακής πολιτικής και οικονομίας. Το Ιράν κατέχει το 10% των παγκόσμιων αποθεμάτων πετρελαίου και 15% του φυσικού αερίου, ποσοστά που το κάνουν τον τέταρτο κατά σειρά εξαγωγέα πετρελαίου παγκοσμίως. Για να γίνει αντιληπτό πόσο σημαντικό είναι αυτό για το Ιράν και την οικονομία του, αλλά και το μέγεθος της ζημιάς που του έχει προκαλέσει το εμπάργκο της διεθνούς κοινότητας, οι εξαγωγές πετρελαίου αποτελούν το 85% των συνολικών εξαγωγών της χώρας.

Για όσους θέλουν να πάρουν μια γεύση της ιστορίας και του πολιτισμού του Ιράν, προτείνω να παρακολουθήσουν το “Persepolis”. Το ασπρόμαυρο animation, βασισμένο στο ομώνυμο βιβλίο της Marjane Satrapi, που περιγράφει την ταραχώδη ζωή ενός μικρού κοριτσιού, καταγράφοντας μέσα από τα μάτια του τη σύγχρονη ιστορία του Ιράν. Την Ισλαμική Επανάσταση, την ανατροπή του Σάχη αλλά και τον 8ετή πόλεμο με το Ιράκ. Η καταπίεση από το καθεστώς, ειδικότερα στις γυναίκες, η δίψα για ελευθερία και δημοκρατία, περιγράφονται τέλεια σε μια καλογραμμένη ιστορία με πολύ χιούμορ και ακόμα περισσότερη συγκίνηση.

https://www.youtube.com/watch?v=8u1LcThXbPI

Μπήκαμε στην Τεχεράνη. Χαιρέτησα τον Eric που είχα γνωρίσει στο λεωφορείο και έστειλα στον Farhad, τον ιδιοκτήτη της μηχανής που θα νοίκιαζα. Απάντησε αμέσως και μόλις έφτασα στο σταθμό των λεωφορείων, μου έστειλε ένα ταξί το οποίο με παρέλαβε και με μετέφερε σπίτι του, στα βόρεια της πόλης. Μετά από ένα εξάμηνο με ανταλλαγές μηνυμάτων μέσω email και whatsapp, είχε έρθει η ώρα να γνωριστούμε και να τα πούμε από κοντά.

Για να με βρει ο ταξιτζής, χρειάστηκε το στίγμα μου και μια selfie. Αν και αρκετά ξεροψημένος από τον ήλιο, συνέχιζα να ξεχωρίζω εύκολα μεταξύ των υπολοίπων Ιρανών.

Αφού ο Farhad με υποδέχθηκε στην είσοδο της πολυκατοικίας, ανεβήκαμε πάνω και πιάσαμε την κουβέντα. Μιλήσαμε για το Ιράν και την Ελλάδα, είδαμε το πλάνο της εκδρομής και μου πρότεινε μερικές αλλαγές. Αυτό που μου άρεσε με τον Farhad είναι ο τρόπος που μιλούσε. Χωρίς υπερβολές, πάντα αναλυτικός και εξαιρετικά προσγειωμένος. Μου έδωσε ένα σωρό πληροφορίες για τα μέρη που θα επισκεπτόμουν και κυρίως για τον τρόπο οδήγησης στο Ιράν.

Πίσω στην Κρήτη, στα μέρη μου, λένε ότι η οδήγηση είναι ζόρικη. Ότι λόγω των κακών δρόμων και των ακόμα χειρότερων οδηγών, αν μπορείς να οδηγήσεις εκεί τότε μπορείς να οδηγήσεις παντού. Ευτυχώς (ή δυστυχώς) αυτό δεν είναι αλήθεια. Η οδήγηση στο Ιράν, ειδικά μέσα στις πόλεις, είναι πραγματικά απαιτητική, γεγονός που κάνει ακόμα και τους Γεωργιανούς να φαίνονται γατάκια μπροστά στους Ιρανούς οδηγούς. Όχι γιατί οι Ιρανοί δεν ξέρουν να οδηγάνε. Το αντίθετο μάλιστα, είναι εξαιρετικά ικανοί στο τιμόνι. Το πρόβλημα τους είναι η ταχύτητα και η σχεδόν καθολική άρνηση τους να εφαρμόσουν τον ΚΟΚ. Για να είμαι πιο ακριβής, έχουν κανόνες οδήγησης και αυτός είναι ο λόγος που επιβιώνουν στις συγκεκριμένες συνθήκες οδήγησης. Απλά είναι οι δικοί τους κανόνες, αρκετά μακριά από τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας που έχετε στο μυαλό σας. Πρόκειται για ένα δικό τους νοητό κώδικα που καλά θα κάνετε να αναζητήσετε πριν πιάσετε τιμόνι εκεί μέσα.

Ο Farhad μου είχε πει κάτι που μου είχε κάνει εντύπωση. Μην ασχολείσαι με τους καθρέφτες, δουλειά σου είναι να ασχολείσαι με τους μπροστά και άσε τους πίσω να ασχολούνται μαζί σου. Στο δρόμο συνήθως δεν ισχύουν οι προτεραιότητες εκτός κι αν τις διεκδικήσεις, που σημαίνει να μην αγχωθείς όταν ο άλλος σταματήσει 10 εκατοστά από τη μηχανή σου. Αν το κάνεις, απλά θα περάσει αυτός, ο πίσω θα σου κορνάρει νευριασμένα και ίσως νιώσεις λίγο και τον προφυλακτήρα του. Κράτα λοιπόν πάντα τη λωρίδα σου και στις διασταυρώσεις κοίτα τους στα μάτια και δείχνε ότι δε θα φρενάρεις, μη σε δουν να φοβάσαι.

Κατεβήκαμε κάτω να γνωρίσω τη μηχανή που θα μου έκανε παρέα το επόμενο διάστημα. Κατασκευασμένη στην Ινδία, μία Bajaj Avenger Cruise 220 με κινητήρα Kawasaki και 19 ολόκληρους ίππους να κουμαντάρω. Μμμ… v-stromάκι, θα μου λείψεις. O Farhad είχε ένα δεύτερο Avenger που εκείνη την περίοδο όμως είχε νοικιάσει σε έναν Ιταλό. Στην πορεία προέκυψα κι εγώ, με τις ημερομηνίες μας να αλληλεπικαλύπτονται, και ως εκ τούτου αποφάσισε να αγοράσει και μια δεύτερη πανομοιότυπη μηχανή ώστε να καλυφθεί η ζήτηση. Εξωτερικά η μηχανή ήταν γεμάτη με αυτοκόλλητα της Harley Davidson, φανερώνοντας την τεράστια αδυναμία του προηγούμενου ιδιοκτήτη για την εν λόγω εταιρία.

Την πήρα και έκανα μια μικρή βόλτα. Μου ήταν δύσκολο να συνηθίσω τα πόδια μου εκεί μπροστά και ζοριζόμουν ακόμα και στην ισορροπία. Πω πω… δύσκολες μέρες θα ακολουθούσαν, σκέφτηκα. Ο Farhad μου έδειξε μερικά από τα κουσούρια της για να ξέρω πως να τα αντιμετωπίσω. Χαιρετηθήκαμε και δώσαμε ραντεβού για την επομένη το πρωί, οπότε και θα έπαιρνα τη μικρή Bajaj για να ξεκινήσω το ταξίδι μου.

Φεύγοντας από τον Farhad, η διαμονή μου στην Τεχεράνη για εκείνο το βράδυ είχε ήδη κανονιστεί, όπως είχα προαναφέρει. Είχε φροντίσει για αυτό ο  φίλος μου ο Payam, που είχα γνωρίσει μερικές μέρες πριν στο Ερεβάν. Ο ίδιος βρισκόταν ακόμα εκεί, είχε κανονίσει όμως με ένα ζευγάρι φίλων του να με περιμένουν. Βάζοντας τη διεύθυνση τους στο gps διαπίστωσα ότι για καλή μου τύχη έμεναν και εκείνοι στα βόρεια της πόλης, κανένα 10λεπτο οδήγησης από το σπίτι του Farhad.

Με τα δεδομένα στο κινητό πότε να λειτουργούν και πότε όχι, δυσκολεύτηκα λίγο να βρω το σπίτι και να επικοινωνήσω με τους οικοδεσπότες μου. Τελικά έκανα δουλειά με τη βοήθεια ενός ντελιβερά, που όχι μόνο μου έδωσε το τηλέφωνο του για να μιλήσω αλλά στο τέλος με πήρε με το μηχανάκι του και με άφησε στην πόρτα του σπιτιού που έψαχνα. Να είναι καλά το το παιδί. Θεωρητικά, η κάρτα SIM που είχα από τη Γεωργία ήταν διεθνής και θα έπρεπε να λειτουργεί και στο Ιράν χωρίς πρόβλημα, αφού όμως αυτό δε συνέβαινε θα έπρεπε μέσα στη μέρα να προμηθευτώ και μια τοπική SIM ώστε να έχω το κεφάλι μου ήσυχο.

Τα παιδιά που θα με φιλοξενούσαν, η Elham και ο Hamed, προέκυψαν απίθανοι οικοδεσπότες. Η Elham, οικογενειακή γιατρός στο επάγγελμα, με υποδέχθηκε στο σπίτι της, ενώ ο Hamed δεν είχε σχολάσει ακόμα από το Πανεπιστήμιο στο οποίο δούλευε. Πιάσαμε την κουβέντα για το Ιράν, για τα ταξίδια, για τον χαρακτήρα και την φιλοξενία των ντόπιων. Μου ανέφερε ότι το βράδυ ήταν καλεσμένοι σε ένα τραπέζι, και αφού ήμουν φιλοξενούμενος τους, ήμουν καλεσμένος κι εγώ. Ο οικοδεσπότης άλλωστε ήταν φίλος του Payam και έχοντας ακούσει για τον Έλληνα που θα ταξίδευε το Ιράν με μηχανή, ήθελε οπωσδήποτε να με γνωρίσει.

Ήταν ακόμα μεσημέρι, εκμεταλλεύτηκα λοιπόν την ευκαιρία και έφυγα για μια βόλτα στην περιοχή. Μετά από τόσες ώρες στο λεωφορείο ήθελα να χαρώ πλέον την ελευθερία μου. Περπάτησα προς την πλατεία Tajrish και εκεί εμφανίστηκε μπροστά μου το εντυπωσιακό μαυσωλείο του Imamzadeh Saleh.

Το Imamzadeh Saleh βρίσκεται στην περιοχή Shemiran, δίπλα στο παζάρι του Tajrish, και μέσα του φυλάσσεται η σωρός του Imam Zadeh Saleh, σε ένα όμορφο μαυσωλείο διακοσμημένο με ασήμι και ξύλο. Στο ναό με το πανέμορφο μπλε μωσαϊκό δε θα βρείτε τουρίστες παρά μόνο ντόπιους, ίσως λόγω της τοποθεσίας του μακριά από το κέντρο της πόλης. Καθώς περιεργαζόμουν το χώρο ένα νεαρό παιδί με προσέγγισε και αφού έμαθε ότι είμαι Έλληνας άρχισε να με βομβαρδίζει με ερωτήσεις. Απάντησα σε όλες, μου έδωσε το χέρι του καλωσορίζοντας με στο Ιράν και έφυγε. Το περιστατικό με παραξένεψε καθώς δε συνηθίζεται στα μέρη μου αλλά ήταν κάτι που θα επαναλαμβανόταν πολλές φορές τις επόμενες εβδομάδες.

Μετά το μαυσωλείο προχώρησα στο χώρο του Tajrish Bazaar, ένα από τα παλαιότερα παζάρια στην Τεχεράνη. Περπάτησα στα στενά του και προσπάθησα να χαθώ ανάμεσα στον κόσμο. Ένας πλανόδιος μουσικός με ένα περίεργο έγχορδο όργανο έπαιζε στην άκρη του δρόμου. Γύρω του είχαν μαζευτεί αρκετοί ντόπιοι, στάθηκα κι εγώ μαζί τους απολαμβάνοντας τις μελωδίες που μας προσέφερε.

Συνεχίζοντας το περπάτημα, έφτασα σε μια μικρή υπερυψωμένη διάβαση. “Όχι, δε γίνεται αυτό, το μέρος κάτι που θυμίζει.” Και όμως, ήταν η ίδια διάβαση που βρισκόμουν 7 χρόνια πριν μαζί με τους συνορειβάτες μου, τη θυμάμαι αυτή την περιοχή. Θυμόμουν τα μαγαζάκια τριγύρω με κάθε λεπτομέρεια γιατί έτυχε να φωτογραφίσω το μέρος και τις φωτογραφίες αυτές να τις χαζεύω κάθε λίγο και λιγάκι. Ούτε που είχα ιδέα που ήμασταν τότε. Να και το μαγαζάκι με τα μπαχάρια, λες και δεν έχει αλλάξει καθόλου. Συνέχισα να περπατάω και μετά από κανένα δίωρο επέστρεψα πάλι σπίτι όπου γνώρισα τον Hamed, μόλις είχε γυρίσει σπίτι από τη δουλειά.

Κατά τις 19:00 μπήκαμε στο αμάξι των παιδιών και ξεκινήσαμε για το σπίτι του “amoo” Feraidun που θα μας έκανε το τραπέζι. Ρώτησα τον Hamed αν υπήρχε κανένα μέρος εκεί κοντά από όπου θα μπορούσα να αγοράσω μια ιρανική SIM. Μου έδειξε ένα πολυκατάστημα στο gps και έφυγα προς τα εκεί. Έλπιζα να προλάβω τα μαγαζιά ανοιχτά και έπειτα να επιστρέψω γρήγορα στο τραπέζι.

Είχα την πληροφορία ότι για να αποκτήσεις ιρανική κάρτα SIM θα έπρεπε να είσαι Ιρανός, επομένως το πιθανότερο ήταν να μην μου έδιναν. Γνώριζα όμως επίσης πως γύρω από αυτά τα μέρη υπάρχει πάντα μια μαύρη αγορά όπου μπορείς να βρεις αυτό που θες, έστω και λίγο παράνομα. Αρκετά αργότερα έμαθα ότι η Irancell εκδίδει την κάρτα του επισκέπτη (visitor SIM) που βρίσκει κάποιος στα σημεία εισόδου της χώρας. Καλό είναι να το έχετε κατά νου για να μην χρειαστεί να τρέχετε όπως έκανα εγώ. Τελικά περπάτησα 2 χιλιόμετρα μέχρι να φτάσω στο μέρος που μου έδειξε ο φίλος μου. Σε πρώτη φάση δε βρήκα κάτι έξω, εισήλθα λοιπόν στο εμπορικό για να δω τι γίνεται μέσα. Βρήκα ένα κατάστημα με κινητά και προσπάθησα να ρωτήσω.

Ο άντρας, που έμοιαζε με ιδιοκτήτης, ήταν απασχολημένος με ένα πελάτη. Παραδίπλα εντόπισα μια κοπελίτσα, 20-22 χρονών, που με πλησίασε για να με ρωτήσει τι ψάχνω. Της εξήγησα και μου ζήτησε να την ακολουθήσω. Φτάσαμε στην Irancell αλλά έκλειναν εκείνη τη στιγμή. Μου είπε ότι μπορούσα να ξαναέρθω το Σάββατο μιας και Παρασκευή ήταν για αυτούς μη εργάσιμη μέρα (κάτι σαν την δικιά μας Κυριακή). Την ευχαρίστησα και της εξήγησα ότι θα έφευγα την επομένη για ταξίδι με μηχανή, οπότε δεν θα μπορούσα. Μάλλον φάνηκε η απογοήτευση στο βλέμμα μου γιατί μόλις την ευχαρίστησα, δε με άφησε να φύγω. Μου ζήτησε να πάμε σε ένα δεύτερο μέρος αλλά ούτε εκεί είχαμε τύχη. Την είδα ότι κάτι σκεφτόταν μέχρι που γυρνάει και μου λέει, “έχω εγώ μία στο μαγαζί μας, πάμε να σου την δώσω”.

Παραξενεύτηκα που δεν μου είχε πει από την αρχή ότι πουλάνε κάρτες αλλά την ακολούθησα. Πήγαμε στον πάγκο της, πίσω στο μαγαζάκι που δούλευε, άνοιξε την τσάντα της και έβγαλε το κινητό της. Από εκεί, έβγαλε τη SIM από το κινητό της και την έβαλε στο δικό μου. Όχι, δεν πουλούσαν κάρτες, απλά είχε δύο στο κινητό της και για να με βοηθήσει, αυτή η κοπελίτσα που γνώριζα δύο λεπτά όλα κι όλα, θέλησε να μου χαρίσει μία δικιά της. Μου πήρε λίγο χρόνο για να συνειδητοποιήσω τι είχε κάνει και να συνέλθω από την έκπληξη. Προσπάθησα να της πληρώσω την κάρτα αλλά όσες φορές και να τη ρώτησα, αρνήθηκε. “Όχι, όχι… δώρο είναι” μου είπε και χαμογέλασε. Ξαφνιασμένος και εντυπωσιασμένος από την πράξη της κοπέλας, της υποσχέθηκα ότι θα επέστρεφα να την δω και να την ευχαριστήσω στο τέλος του ταξιδιού μου. Τη ρώτησα για το όνομα της και μαζί με αυτό μου έδωσε και το τηλέφωνο της. “Θα τα ξαναπούμε σε 20 μέρες καλή μου Fama, θα έρθω να σε βρω”.

Το καλό με τον ιρανικό αριθμό που διέθετα πλέον είναι ότι μπορούσα να κάνω εγγραφή σε μια τοπική εφαρμογή για ταξί, το Snapp. Κάτι σαν την Uber φανταστείτε αλλά πολύ πιο οικονομικό. Για να πάρετε μια ιδέα, χάρις στο Snapp όλες μου οι μετακινήσεις με ταξί στο Ιράν είχαν κόστος κάτω του ευρώ.

Έφτασα στο μέρος που γινόταν το τραπέζι όπου με περιμέναν όλοι οι άντρες στην πόρτα. Ο οικοδεσπότης “amoo” Feraidun, όπου amoo σημαίνει θείος αν κατάλαβα σωστά, ήρθε να με υποδεχτεί. Μαζί με αυτόν γνώρισα τους Mahmud και Amir που ήταν εκεί με τις οικογένειες τους. Το κλίμα ήταν εύθυμο, με πολλά γέλια και πειράγματα από όσο κατάφερα να καταλάβω, παρόλο που όλοι τους μιλούσαν περσικά, με μικρές εξαιρέσεις όπου κάποιος απευθυνόταν σε εμένα.

Το σπίτι μου άρεσε πολύ, αφού ήταν σαν μουσείο. Αν κατάλαβα καλά, ο Feraidun που τώρα έφτανε τα 70, στο παρελθόν είχε παλαιοπωλείο, φέρνοντας από εκεί πολλούς μικρούς θησαυρούς σπίτι του. Η Elham, για να με προετοιμάσει μου είχε πει ότι ο οικοδεσπότης μας είχε ένα κακό κουσούρι. Του άρεσε να χρησιμοποιεί χυδαίο λεξιλόγιο όταν μιλούσε και ήξερε βρισιές σε όλες τις γλώσσες του κόσμου. Σύντομα ήρθε η στιγμή που το διαπίστωσα και μόνος μου αυτό.

Ήμασταν στο τραπέζι και ο οικοδεσπότης μου μιλούσε στα περσικά, όταν ξαφνικά είπε: “I had a friend in Greece Yannis, and this friend was called Giorgos. Giorgos, one day told me, gamo to m… tis manas sou” και ξαφνικά ξεκαρδίζονται όλοι στα γέλια. Δεν ξέρω αν κατάλαβαν τι είπε ο θείος, ίσως να τους το είχε πει νωρίτερα στα περσικά ή απλά να κατάλαβαν από τον τόνο της φωνής του ότι είπε βρισιά πάλι. Το θέμα είναι ότι έγινε ένας μικρός χαμός από τα γέλια μας και χάρις στον χαβαλετζή παππού η διάθεση όλο το βράδυ έμεινε στα ύψη.

Αργότερα σηκώθηκα και πήγα με τον Amir έξω στην ψησταριά, να βοηθήσω με τα κεμπάπ. Όταν αυτά ετοιμάστηκαν, τα κουβαλήσαμε στο τραπέζι και η γυναίκα του Amir έφερε ένα μεγάλο ταψί με ρύζι που έψηναν στην κουζίνα. Όλα αυτά μαζί με την σπιτική βότκα που κρυφά είχε προμηθευτεί από κάπου ο Feraidun και φυσικά τη συνοδεία ντόπιας μουσικής από ένα ραδιόφωνο που έπαιζε. Όταν ακούστηκαν τσιφτετέλια, η Elham ανέλαβε τη μικρή κόρη του Mahmud, δείχνοντας της πώς να κινείται. Και φυσικά, εντός του σπιτιού οι μαντίλες δεν ήταν απαραίτητες. Οι γυναίκες τις είχαν ρίξει στον ώμο τους, απολαμβάνοντας την ελευθερία που τους προσέφερε η ιδιωτικότητα της κατοικίας. Σηκώθηκε και ο παππούς στο χορό, σιγά μην άφηνε το τσιφτετέλι ανεκμετάλλευτο.

Είχα περισσότερες φωτογραφίες από το βράδυ αυτό, αλλά σε μία χώρα όπου τα πάντα απαγορεύονται και η διασκέδαση είναι κάτι που πρέπει να περιορίζεται εντός σπιτιού, αποφάσισα να ανεβάσω μονάχα μερικές στις οποίες δε διακρίνονται τα πρόσωπα των φίλων μου. Το τελευταίο που θα ήθελα ήταν με κάποιο τρόπο να βρουν το μπελά τους.

Στο τέλος της βραδιάς χαιρετηθήκαμε όλοι και αποχωριστήκαμε, σχετικά νωρίς για τα ελληνικά δεδομένα. Αργότερα, στο σπίτι, χαιρέτησα και τα παιδιά που με φιλοξενούσαν αφού θα έφευγα αξημέρωτα και δεν ήθελα να τους ξυπνήσω. Ανανεώσαμε το ραντεβού για τότε που θα επέστρεφα στην Τεχεράνη και πέσαμε για ύπνο.

Έξοδα: