Ημερολόγια Μοτοσυκλέτας: “Ιράν”

Ημέρα: 33 – Κυριακή 26/8/2018
Απόσταση: 219 χλμ (σύνολο: 8.627 χλμ)
Διαδρομή: Safashahr – Pasargadae – Naqsh-e Rustam – Persepolis – Shiraz (Ιράν)

Είχα βάλει το ξυπνητήρι να χτυπήσει νωρίς, αφού σήμερα ξημέρωνε μια από τις σημαντικότερες μέρες του ταξιδιού. Τα μέρη που θα επισκεπτόμουν ήταν εκείνα που έκαναν σημαντική τη μέρα. Αφού ετοιμάστηκα, ξύπνησα τον ιδιοκτήτη για να μου επιστρέψει το διαβατήριο και να μου ανοίξει το parking. Βγήκε έξω με τους δύο του γιους και όλοι μαζί με χαιρέτησαν, ενώ τα δύο μικρά περιεργαζόντουσαν τη μηχανή μου. Μπορεί το σπίτι να το είχαν αφήσει στη μοίρα του αλλά φαινόντουσαν καλοί και ευγενικοί άνθρωποι.

Ο αέρας δροσερός, λόγω της ώρας, ιδανικές συνθήκες για οδήγηση. Με χώριζαν μόλις 60 χιλιόμετρα από το Pasargadae, δηλαδή μια περίπου ώρα. Συνάντησα την παράκαμψη που οδηγούσε στον αρχαιολογικό χώρο και έπειτα από 2-3 χιλιόμετρα έφτασα στην είσοδο του.

Ο καθένας στη ζωή του μεγαλώνει με κάποια βιώματα, υποθέτω, που συνήθως αργότερα καθορίζουν τις αγαπημένες του συνήθειες και ενδιαφέροντα. Οι δικές μου αναμνήσεις, τα παιδικά μου χρόνια στο Ζαρό όπου μεγάλωσα, περιλαμβάνουν ένα παλιό εικονογραφημένο βιβλίο που μου είχαν κάνει δώρο όταν ήμουν μικρός. Ο τίτλος του “Μέγας Αλέξανδρος”, από τις εκδόσεις Στρατική. Εξαιτίας αυτού του βιβλίου είχα κατηγοριοποιήσει το Μακεδόνα βασιλιά ως ένα από τους δύο ήρωες των παιδικών μου χρόνων. Ο “Λοχαγός Μαρκ” από τη σειρά εικονογραφημένων της “Περιπέτεια” ήταν ο δεύτερος και καταλαβαίνω ότι για τα σημερινά παιδιά που μεγάλωσαν με τους ήρωες της Marvel και της DC θα ακούγεται παράξενο, αλλά στη γενιά μου οι ήρωες προέκυπταν ακόμα από τις σελίδες ενός βιβλίου και όχι από την οθόνη του κινηματογράφου.

Δυστυχώς, το βιβλίο αυτό δεν το έχω πια. Χάθηκε κάπου στην εφηβεία μου, δηλαδή 20-25 χρόνια πριν, το είχα αγαπήσει τόσο πολύ όμως που ακόμα και σήμερα θυμάμαι τις περισσότερες από τις εικόνες του, με αρκετά μεγάλη λεπτομέρεια. Τις μάχες στο Γρανικό ποταμό, την Ισσό και τα Γαυγάμηλα, τον αγαπημένο μου Βουκεφάλα, τις Ινδίες, τη διάσχιση της Γεδρωσίας και τελικά τον θάνατο του Μέγα Αλεξάνδρου το 323 π.Χ.. Αναρωτιέμαι μερικές φορές αν η αγάπη μου για την παγκόσμια ιστορία, και συνεπώς για τα ταξίδια, θα έπρεπε να έχει κάποια αιτία. Δεν ξέρω αν ο λόγος είναι αυτό το χαμένο βιβλίο, αλλά όπως και να έχει, στα αλήθεια ευχαριστώ εκείνον που το διάλεξε.

Το εξώφυλλο του βιβλίου μετά από μία γρήγορη αναζήτηση στο διαδίκτυο.

Έφτασα στον προορισμό μου, πάρκαρα τη μηχανή και κλείδωσα τα πράγματα μου πάνω ώστε να μη χρειαστεί να τα κουβαλάω μαζί μου. Ήρθε η ώρα να περπατήσω στα ίδια μέρη που είχαν φτάσει οι πρόγονοί μου, 2.300 χρόνια πριν, και ο ενθουσιασμός μου είχε φτάσει στα ύψη. Αγόρασα ένα εισιτήριο και μπήκα στον αρχαιολογικό χώρο.

Το Pasargadae, που το όνομα του προέρχεται από την ελληνική λέξη Πασαργάδες, ήταν η πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας των Αχαιμενιδών κατά την περίοδο του Κύρου του Μέγα, ο οποίος και διέταξε την κατασκευή της. Ο Κύρος άρχισε να χτίζει την πρωτεύουσα το 546 π.Χ. αλλά όταν το 530 σκοτώθηκε σε μάχη ήταν ακόμα ατελής. Αργότερα, ο Καμβύσης Β΄ μετέφερε την πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας στη Σούσα και o Δαρείος που τους ακολούθησε τη μετέφερε με τη σειρά του στην Περσέπολη, με τις Πασαργάδες να παραμένουν όμως μία από τις σημαντικές πόλεις της αρχαίας Περσίας.

Ο αρχαιολογικός χώρος απέχει 130 χιλιόμετρα από το Shiraz και καταλαμβάνει έκταση 1,6 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Περιλαμβάνει ένα ασβεστολιθικό τάφο που πιστεύεται ότι είναι το μαυσωλείο του Κύρου, το κάστρο του Toll-e Takht που βρίσκεται πάνω σε ένα κοντινό λόφο και τα ερείπια δύο βασιλικών παλατιών και κήπων. Μία φορά το χρόνο, στις 29 Οκτωβρίου, στο Ιράν γιορτάζεται η “Κυριακή, η Μεγάλη Ημέρα” για τον εορτασμό του Κύρου. Πρόκειται άλλωστε για τον ιδρυτή της πρώτης Περσικής αυτοκρατορίας, της αυτοκρατορία των Αχαιμενιδών.

Το σημαντικότερο μνημείο στο Pasargadae είναι ο τάφος του Κύρου. Το μνημείο διαθέτει έξι μεγάλα σκαλοπάτια που οδηγούν σε ένα θάλαμο 6 τετραγωνικών μέτρων με χαμηλή και στενή είσοδο. Παρόλο που δεν υπάρχουν ισχυρά αποδεικτικά στοιχεία που να πιστοποιούν ότι ο τάφος αυτός ανήκει στο συγκεκριμένο βασιλιά, οι Έλληνες ιστορικοί αναφέρουν πως ο Μέγας Αλέξανδρος πίστευε ότι ήταν.

Αφού ο Αλέξανδρος λεηλάτησε την Περσέπολη, επέστρεψε στον τάφο του Κύρου και σύμφωνα με τις καταγραφές του Αρριανού, διέταξε τον Αριστόβουλο, έναν από τους πολεμιστές του, να εισέλθει στο μνημείο. Στο εσωτερικό του βρήκε ένα χρυσό κρεβάτι, ένα τραπέζι με σκεύη, ένα χρυσό φέρετρο, μερικά στολίδια γεμάτα πολύτιμους λίθους και μια επιγραφή. Σύμφωνα με τον Στράβωνα η επιγραφή αυτή ανέφερε: “Διαβάτη, είμαι ο Κύρος, που έδωσε μια αυτοκρατορία στους Πέρσες και που υπήρξε βασιλιάς της Ασίας. Γι’ αυτό μη καταριέσαι τούτο το μνημείο”.

Ο τάφος του Κύρου του Μέγα.

Κατά στην εισβολή των Αράβων το μνημείο κινδύνεψε με καταστροφή, αφού θεωρούνταν προσβολή στο δόγμα του Ισλάμ. Για να προστατευτεί, οι επιστάτες του έπεισαν τους Άραβες πως φιλοξενούσε τη σορό της μητέρας του Σολομώντα και όχι τον Κύρο, διασώζοντας το. Αυτός είναι ο λόγος που το μνημείο αναφέρεται και ως “Qabr-e Madar-e Sulaiman”, δηλαδή “ο τάφος της μητέρας του Σολομώντα”.

Φεύγοντας από εκεί, ένα μικρό ηλεκτρικό βανάκι μας μετέφερε μέχρι τα υπόλοιπα μνημεία. Το μεγάλο υψόμετρο σε συνδυασμό με τον καυτό ήλιο έκαναν την περιπλάνηση μου εκεί δύσκολη αλλά δεν το έβαλα κάτω, ήξερα ότι δεν θα είχα πολλές ευκαιρίες για επανάληψη.

Το “Παλάτι του Κύρου”.

Η πρώτη φορά που συναντάται αίθουσα με στήλες ιωνικού ρυθμού υποδηλώνει και την αφετηρία της περσικής αρχιτεκτονικής.

Έφτασα στο “Παλάτι του Κύρου”, ένα από τα δύο που χτίστηκαν στο μέρος. Πριν τις Πασαργάδες, οι Πέρσες που ήταν περιπλανώμενοι νομάδες δεν είχαν πραγματική αρχιτεκτονική παράδοση σε δομές όπως τα παλάτια. Πιστεύεται ότι εδώ έγινε η πρώτη απόπειρα για να χτιστεί κάτι αντάξιο σε κατοικία βασιλιά. Ακόμα και το σχέδιο των παλατιών ήταν απλό και καθόλου συμμετρικό, κάτι που άλλαξε ραγδαία στις επόμενες δύο γενιές, όπως φανερώνει η περσική αρχιτεκτονική σε Περσέπολη και Σούσα. Γύρω από το παλάτι υπήρχαν πανέμορφοι κήποι που λέγεται ότι είχαν δημιουργηθεί από τον ίδιο τον Κύρο. Η ομορφιά αυτών των κήπων μάλιστα έγινε θρυλική, με αναφορές στα κείμενα του Ξενοφών και του Πλάτωνα. Το όνομα τους ήταν “Paeredysios” όνομα που στην εξέλιξη του έδωσε τη λέξη “Παράδεισος”.

Σε απόσταση περίπου 500 μέτρα βόρεια από τον τάφο του Κύρου βρίσκονται τα ερείπια της “Φυλακής του Σολομώντα” (Zendan-e Soleiman). Στην πραγματικότητα, πιστεύεται ότι πρόκειται για ναό των Ζωροαστριτών ή για τον τάφο του βασιλιά Καμβύση, αλλά όπως και στον τάφο του Κύρου έχει αποδοθεί αραβικό όνομα στο μνημείο για να γλιτώσει την καταστροφή από τους Άραβες. Ο τετραγωνικός πύργος έχει ύψος 14 μέτρων και εμφανίζει αρκετές ομοιότητες με τον αντίστοιχο πύργο των Ζωροαστριτών στο Naqsh-e Rustam, την επόμενη στάση μου.

Η ακρόπολη Tall-e Takht, που μεταφράζεται ως “ο λόφος του θρόνου”, αποτελεί το παλαιότερο μνημείο του Pasargadae και βρίσκεται στην πλαγιά ενός κοντινού λόφου, παραμένοντας ημιτελώς χτισμένο. Πιθανότατα ξεκίνησε να χτίζεται κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Κύρου, αλλά εγκαταλείφθηκε μετά το θάνατό του το 530 π.Χ..

Και οι ανασκαφές συνεχίζονται, κάτω από τον δυνατό ήλιο.

Φεύγοντας από τις Πασαργάδες ήξερα ότι είχα πάρει μόνο την πρώτη γεύση από αυτό που θα ακολουθούσε σήμερα. Ενθουσιασμένος για αυτή την υπέροχη μέρα ανέβηκα στη μηχανή μου και πήρα κατεύθυνση προς το Naqsh-e Rustam και την Persepolis. Με τη βενζίνη να τελειώνει και το μοναδικό βενζινάδικο που βρήκα στο δρόμο μου να έχει ξεμείνει από καύσιμα, έκανα μια παράκαμψη στην κωμόπολη Saadat Shahr, φούλαρα το ντεπόζιτο και τσίμπησα κάτι πρόχειρο για πρωινό.

Επόμενη στάση στο Naqsh-e Rustam, γνωστό και ως Necropolis, 12 χιλιόμετρα περίπου βορειοδυτικά της Περσέπολης. Το εντόπισα στα δεξιά μου από μακριά, στο τέλος του φαραγγιού, ένα εντυπωσιακό μνημείο σκαλισμένο στα βράχια. Πήρα το εισιτήριο μου και μπήκα μέσα. Βγάζοντας το μπουφάν της μηχανής ξαφνικά διαπίστωσα πόσο πολύ έκαιγε ο ήλιος. Το μόνο θετικό της ιστορίας ήταν ότι επισκεπτόμενος τα μέρη αυτά σε κακή ώρα (λόγω ζέστης) ο αριθμός των επισκεπτών ήταν περιορισμένος. Λίγοι μόνο θαρραλέοι τολμούσαν τα περπατήσουν κάτω από τέτοιο ήλιο και οι περισσότεροι που το έκαναν είχαν τα καπελάκια και τις ομπρελίτσες τους. Ίσως θα ήταν καλύτερα αν ξαναφορούσα τον εξοπλισμό μου και το κράνος μου, περιορίζοντας έτσι τα σημεία που ήταν εκτεθειμένα στον ήλιο, αντιστάθηκα όμως στην ιδέα μου αυτή φοβούμενος μη γίνω κι εγώ αξιοθέατο, κλέβοντας τη δόξα του χώρου.

Το Naqsh-e Rustam, που σημαίνει “Θρόνος του Rustam”, είναι μια αρχαία νεκρόπολη της δυναστείας των Αχαιμενιδών (550-330 π.Χ.), με τέσσερις μεγάλους τάφους σκαλισμένους ψηλά στην επιφάνεια του γκρεμού. Οι προσόψεις τους περιλαμβάνουν όμορφα σχέδια και επιγραφές πάνω από τις πόρτες, κάθε ένα από αυτά με στοιχεία από τη ζωή του εκάστοτε βασιλιά. Η είσοδος στους τάφους βρισκόταν στο κέντρο ενός σταυρού που οδηγούσε σε ένα μικρό θάλαμο, στον οποίο θάλαμο βρισκόταν η σαρκοφάγος των βασιλιάδων. Κάτω από τους τάφους, κοντά στο επίπεδο του εδάφους, υπήρχαν ανάγλυφα με μεγάλες φιγούρες των βασιλιάδων της Σασσανίας.

Αν και υπάρχουν τέσσερις τάφοι, μόνο ένας από αυτούς μπορεί να αναγνωριστεί με βεβαιότητα, καθώς συνοδεύεται από μία τριγλωσσική επιγραφή. Αυτός είναι ο τάφος του Δαρείου Α’, του τρίτου βασιλιά της αυτοκρατορίας των Αχαιμενιδών. Οι άλλοι τρεις τάφοι μάλλον ανήκουν στους διαδόχους του Δαρείου, τον Ξέρξη Α’, τον Αρταξέρξη Α’ και τον Δαρείο Β’. Οι τάφοι αυτοί αναφέρονται και ως περσικοί σταυροί, λόγω του σχήματος τους.

Το παλαιότερο ανάγλυφο στο Naqsh-e Rustam χρονολογείται από το 1000 π.Χ.. Αν και σοβαρά κατεστραμμένο, απεικονίζει μια αμυδρή εικόνα ενός άνδρα με μια περίεργη περικεφαλαία, ανάγλυφο που θεωρείται ότι προέρχεται από την εποχή των Ελαμιτών. Ο άνθρωπος αυτός θεωρήθηκε ως απεικόνιση του μυθικού ήρωα Rustam, δίνοντας το όνομα του στο χώρο. Εκτός από τη βασιλική νεκρόπολη, το Naqsh-e Rustam αποτέλεσε ένα σημαντικό τελετουργικό κέντρο για τους Σασσανίδες μέχρι τον 7^ο αιώνα μ.Χ.

Ο πρώτος τάφος που συναντάς μπαίνοντας στον αρχαιολογικό χώρο, στη δεξιά του πλευρά, είναι ο τάφος του Ξέρξη Α’, στον οποίο εκείνη την περίοδο γινόντουσαν έργα αναστήλωσης.

Αμέσως μετά, περπατώντας προς τα αριστερά, είναι ο τάφος του Δαρείου. Πάνω από τη σταυροειδή πρόσοψη του τάφου υπάρχει ανάγλυφο που απεικονίζει τον Δαρείο με τα χέρια ανυψωμένα να στέκεται μπροστά από ένα βωμό. Η ευσέβεια του βασιλέα του προσδίδει θεία προστασία, καθώς ο Ahuramazda, ένας θεός της Ζωροαστρικής πίστης, εμφανίζεται πάνω από το κεφάλι του. Στην πάνω αριστερή γωνία της πρόσοψης του τάφου του, εμφανίζεται μια επιγραφή που χρονολογείται από το 480 π.X.. Σε αυτή αναφέρονται οι κατακτήσεις και τα επιτεύγματά του Δαρείου κατά τη διάρκεια της ζωής του.

“Είμαι ο Δαρείος ο μεγάλος βασιλιάς, βασιλιάς των βασιλιάδων, βασιλιάς των χωρών που περιείχαν όλες τις φυλές των ανθρώπων, βασιλιάς σ ‘αυτή την πολλή μεγάλη γη, γιος του Υστασπές του Αχαιμενίδου, ενός Πέρσα, γιος Πέρσα, Αρείου, από γενιά Αρείων. Με την χάρη του Ahuramazda αυτές είναι οι χώρες που κατάκτησα έξω από την Περσία. Κυβέρνησα πάνω τους. Μου έδωσαν φόρο τιμής. Έκαναν όσα τους είπαν. Τήρησαν το νόμο μου. Μέντια, Ελάμ, Παρθιά, Άρια, Βακτριανή, Σόγια, Χωρασία, Δρανγιανά, Αραχόσια, Σαταντζιά, Γκαντάρα, Ινδία, τους Σκύθους, Αρκαδία, Καππαδοκία, Λυδία, τους Έλληνες (Yauna), Θράκη, Λυβία, τους Νούβους, τους Μακά και τους Κάρες. Ο Ahuramazda, όταν είδε αυτή τη γη σε αναταραχή, την έδωσε σε εμένα, με έκανε βασιλιά. Είμαι βασιλιάς. Με την χάρη του Ahuramazda τα έβαλα όλα στη θέση τους.”

Η κατοχή του Ναρσέ. Σε αυτό το ανάγλυφο, ο βασιλιάς απεικονίζεται ότι δέχεται το δαχτυλίδι της βασιλείας από μια γυναικεία φιγούρα που θεωρείται ότι ανήκει στη θεότητα Aredvi Sura Anahita.

Ο τάφος του Δαρείου.

Το ανάγλυφο του βασιλιά Shapur Α’ πάνω στο άλογο, με τον Ρωμαίο αυτοκράτορα Βαλεριανό να υποκλίνεται μπροστά του δηλώνοντας υποταγή. Η σκηνή είναι από τη μάχη της Έδεσσας το 260 μ.Χ., όταν ο Βαλεριανός έγινε ο μοναδικός Ρωμαίος αυτοκράτορας που πιάστηκε ως αιχμάλωτος πολέμου, προκαλώντας ταπείνωση στους Ρωμαίους.

Το ιππικό ανάγλυφο του Hormizd Β’, κάτω από τον τάφο του Αρταξέρξη, απεικονίζει τον Hormizd να ρίχνει έναν εχθρό από το άλογο του.

Ο τάφος του Αρταξέρξη.

Ο τάφος του Δαρείου Β’.

To Ka’ba-ye Zartosht, δηλαδή ο “Κύβος του Ζωροάστρη”, είναι ένας τετράγωνος πύργος που χρονολογείται από τον 5ο αιώνα π.Χ., σε μία δομή που θεωρείται αντίγραφο του μνημείου στο Pasargadae.

Το ανάγλυφο του Μπαχράν Β’. Ανάμεσα στο βασιλιά, ο οποίος απεικονίζεται με ένα υπερμεγέθες σπαθί, στέκονται τα μέλη της βασιλικής οικογένειας και μερικοί αυλικοί.

Το ανάγλυφο του Ardashir Α’ όπου ο ιδρυτής της αυτοκρατορίας των Σασσανίδων λαμβάνει το δαχτυλίδι της βασιλείας του από τον Ohrmazd.

Φεύγοντας από το Naqsh-e Rustam, μετά από 10 λεπτά βρισκόμουν στην εντυπωσιακή Περσέπολη. Εδώ βρήκα αρκετά περισσότερο κόσμο, παρ’ όλη τη ζέστη. Στην είσοδο υπήρχαν ντόπιοι με καμήλες, προσφέροντας βόλτα σε τουρίστες που ήθελαν να ανέβουν πάνω στην καμπούρα τους. Άφησα τη μηχανή έξω από τον αρχαιολογικό χώρο, με τον παρκαδόρο να μου προσέχει τα πράγματα, γέμισα το μπουκάλι μου με νερό, γιατί είχε αδειάσει, και προχώρησα στην έκδοση εισιτηρίων.

Η Περσέπολη ήταν η τελετουργική πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας των Αχαιμενιδών, μόλις 60 χιλιόμετρα βορειοανατολικά από το Shiraz, σε μια πλαγιά του όρους Ραχμάτ. Οι αρχαιολόγοι πιστεύουν πως ο Κύρος ήταν εκείνος που επέλεξε το χώρο της Περσέπολης, αλλά ο Δαρείος Α’ ήταν τελικά εκείνος που ξεκίνησε την κατασκευή της, όπως άλλωστε αποκαλύπτουν οι επιγραφές που έχουν ανακαλυφθεί. Θεωρείται ότι κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Δαρείου ορίστηκε ως πρωτεύουσα της Περσίας αν και στην πραγματικότητα, η θέση της πόλης σε μια απομακρυσμένη και ορεινή περιοχή, την καθιστούσε μια ενοχλητική κατοικία για τους ηγεμόνες της αυτοκρατορίας. Οι πραγματικές πρωτεύουσες της Περσίας θεωρούνται η Σούσα, η Βαβυλώνα και τα Εκβάτανα. Ο ρόλος της πόλης πάντως, μέχρι και σήμερα παραμένει ασαφής. Σίγουρα δεν ήταν μια από τις μεγαλύτερες πόλεις στην Περσία, πόσο μάλλον σε ολόκληρη την αυτοκρατορία. Αντιθέτως, πιστεύεται ότι αποτελούσε ένα μεγάλο τελετουργικό συγκρότημα, το οποίο χρησιμοποιούνταν εποχιακά. Αρκετές πηγές αναφέρουν ότι χρησιμοποιούνταν κατά τον εορτασμό του Nowruz, της περσικής πρωτοχρονιάς δηλαδή, που πραγματοποιούνταν κατά την ανοιξιάτικη ισημερία. Η UNESCO κήρυξε τα ερείπια της Περσέπολης ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς το 1979.

Γκρίζος ασβεστόλιθος ήταν το κύριο δομικό υλικό που χρησιμοποιήθηκε στην Περσέπολη. Με μεγάλο μέρος της πλαγιάς να ισοπεδώνεται και το υπόλοιπο να κατασκευάζεται τεχνητά, οι μηχανικοί της εποχής κατάφεραν να κατασκευάσουν μία τεράστια βεράντα πάνω στην οποία χτίστηκε η πόλη. Μεγάλες σήραγγες κατασκευάστηκαν για τα λύματα ενώ στο ανατολικό άκρο του βουνού κατασκευάστηκε μία υπερυψωμένη δεξαμενή νερού. Γύρω από την πόλη κατασκευάστηκε τείχος με πύργους που πρόσφεραν προστασία στους κατοίκους της πόλης.

Οι μεγάλες κατασκευές στην περιοχή ξεκίνησαν το 519 π.Χ.. Μία μεγάλη διπλή σκάλα, γνωστή ως Περσεπόλλινη Σκάλα, ήταν εκείνη που οδηγούσε στην είσοδο της Περσέπολης πάνω σε μια τεράστια βεράντα, σε ύψος 20 μέτρα από το έδαφος. Τα συνολικά 111 σκαλοπάτια της είχαν σχεδόν 7 μέτρα πλάτος και 30 εκατοστά μήκος. Αρχικά θεωρήθηκε ότι είχαν κατασκευαστεί έτσι ώστε να επιτρέπουν στους ευγενείς και τους ακολούθους τους να ανεβαίνουν με άλογο, ο πραγματικός λόγος όμως ήταν για να μπορούν οι επισκέπτες αξιωματούχοι να διατηρούν ανεβαίνοντας τη βασιλική τους εμφάνιση. Στην κορυφή υπήρχε μια μικρή αυλή, απέναντι από την “Πύλη των Eθνών”.

Η “Πύλη των Εθνών” αναφερόταν στους υποτελείς της Περσικής Αυτοκρατορίας και αφορά μια μεγάλη αίθουσα ορθογώνιου σχήματος με 4 κίονες, μήκους περίπου 25 μέτρων έκαστος, που αποτελούσε την είσοδο από το Δυτικό Τείχος. Πέρα από αυτή την είσοδο, υπήρχαν δύο ακόμα. Μία από τη νότια πλευρά, στην αυλή της Apadana, και άλλη μία από τα ανατολικά. Ένα ζευγάρι ταύρων με κεφάλια γενειοφόρων ανδρών ορθώνονται μπροστά την πύλη. Το όνομα του Ξέρξη Α’ γραμμένο σε τρεις γλώσσες βρέθηκε σκαλισμένο στις εισόδους φανερώνοντας την ταυτότητα του βασιλιά που διέταξε την κατασκευή τους.

Στο χώρο της “Πύλης των Εθνών” υπήρχαν σκαλισμένα τα ονόματα των πρώτων εξερευνητών που βρέθηκαν στην Περσέπολη, κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα.

Τα ερείπια της Απάδανα.

Ο τεράστιος γρύπας στην είσοδο της Περσέπολης.

Μετά την είσοδο συνάντησα το άγαλμα ενός γιγάντιου αρχαίου γρύπα. Οι γρύπες ήταν θρυλικά αρχαία πλάσματα, γνωστά για τη φύλαξη θησαυρών αλλά και σημαντικών ανθρώπων. Θεωρούνταν σύμβολο της θείας εξουσίας και θεματοφύλακας του θεϊκού. Τα πλάσματα αυτά είχαν το σώμα, την ουρά και τα πίσω πόδια ενός λιονταριού, το κεφάλι και τα φτερά ενός αετού. Οι αρχαίοι θεωρούσαν τον γρύπα ως το βασιλιά όλων των υπόλοιπων πλασμάτων.

Ο τάφος του Αρταξέρξη Β’.

Το παλάτι της Ταχάρα ξεκίνησε να χτίζεται από το Δαρείο Α΄ το 510 π.Χ. και τελείωσε επί του Ξέρξη Α΄, 30 χρόνια μετά.

Το παλάτι Hadish του Ξέρξη Α΄.

Η είσοδος του Μουσείου εντός του αρχαιολογικού χώρου της Περσέπολης.

Το μεγαλύτερο ανάκτορο στην Περσέπολη βρίσκεται στο δυτικό της τμήμα και ονομάστηκε Apadana. Οι εργασίες ξεκίνησαν το 518 π.Χ. και ολοκληρώθηκαν 30 χρόνια αργότερα. Σε αυτό υπήρχε μια μεγάλη τετράγωνη αίθουσα, με κάθε πλευρά να φτάνει σε μήκος τα 60 μέτρα. Σε αυτήν υπήρχαν 72 κολόνες, ύψους 19 μέτρων, έχοντας στις κορυφές τους γλυπτά ζώων. Για την είσοδο υπήρχαν 3 πύλες, η καθεμιά αποτελούμενη από δώδεκα στήλες σε δύο σειρές των έξι. Στις τέσσερις γωνίες χτίστηκαν τέσσερις πύργοι ενώ τα τοιχώματα διακοσμήθηκαν με εικόνες λιονταριών, ταύρων και λουλουδιών.

Δίπλα στην Apadana, το δεύτερο μεγαλύτερο κτίριο, είναι η “Αίθουσα Θρόνου”, γνωστό και ως το “Ανάκτορο των 100 Κιόνων”. Η τετράγωνη αίθουσα με πλευρές μήκους 70 μέτρων ξεκίνησε από τον Ξέρξη Α’ και ολοκληρώθηκε από τον γιο του Αρταξέρξη. Οι οκτώ πέτρινες πόρτες του είναι διακοσμημένες ενώ δύο τεράστιοι πέτρινοι ταύροι αγκαλιάζουν τη βόρεια πύλη.

Ένα από τα χαρακτηριστικά της αρχιτεκτονικής στην Περσέπολη είναι οι ξύλινες κολόνες, με ξύλο που είχε ταξιδέψει εδώ από το Λίβανο και την Ινδία. Πιστεύεται ότι οι κατασκευαστές της πόλης χρησιμοποιούσαν πέτρα μόνο σε ανάγκη, στερώντας δυστυχώς σε εμάς, με αυτή τους την επιλογή, μία πληρέστερη εικόνα από το μεγαλείο εκείνης της περιόδου.

Όπως είναι γνωστό στους περισσότερους, η πανέμορφη αυτή πόλη λεηλατήθηκε και πυρπολήθηκε από τα στρατεύματα του Αλεξάνδρου. Πιστεύεται ότι η πυρκαγιά που την κατέστρεψε ξεκίνησε από το παλάτι Hadish και από εκεί εξαπλώθηκε στην υπόλοιπη πόλη. Παρόλο που δεν είναι ακόμα σαφής ο λόγος αυτής της καταστροφής, εικάζεται ότι ξεκίνησε όταν κατά τη διάρκεια ενός δείπνου, κάποιοι από τους Έλληνες που είχαν μεθύσει, αποφάσισαν να εκδικηθούν τους Πέρσες, έπειτα από τις παροτρύνσεις της Θαΐς, μιας Ελληνίδας εταίρας. Άλλες αναφορές περιγράφουν την καταστροφή της πόλης ως αντίποινα για την καύση της Ακρόπολης της Αθήνας, κατά τη δεύτερη Περσική εισβολή στην Ελλάδα. Μία τρίτη άποψη αναφέρει ότι ο λόγος της καταστροφής ήταν το θέαμα που αντίκρισε ο Έλληνας στρατηλάτης εισερχόμενος στην περιοχή. Εκεί τον περίμεναν 800 ακρωτηριασμένοι άνθρωποι, ηλικιωμένοι οι περισσότεροι. Ήταν Έλληνες τεχνίτες που οι Πέρσες βασιλείς είχαν ακρωτηριάσει, συνήθως στα χέρια ή τα πόδια, κρατώντας μόνο τα μέλη εκείνα που τους επέτρεπαν να συνεχίσουν να ασκούν την τέχνη τους. Πάντως, λέγεται πως αργότερα ο Αλέξανδρος μετάνιωσε για την πράξη αυτή και για το λόγο αυτό περνώντας από τον τάφο του Κύρου, διέταξε επισκευές για τις εκεί καταστροφές.

Πρέπει να είχα κλείσει 3 ώρες περιπλανώμενος στα ερείπια αυτού του πανέμορφου μέρους. Νιώθοντας πλέον το δέρμα μου καμένο, γύρισα στο parking που με περίμενε η μηχανή και αφού ξαπόστασα λίγο σε ένα ίσκιο, πήρα κατεύθυνση προς το αγαπημένο Shiraz, τον τελικό μου προορισμό σήμερα.

Είχα αποθηκεύσει τη διεύθυνση ενός οικονομικού hostel με καλές κριτικές, οπότε μπαίνοντας στην πόλη απλά έβαλα το gps να με πάει εκεί. Κατά τις 19:00 είχα φτάσει στο μέρος που λεγόταν Seven Hostel και όπως σύντομα διαπίστωσα λειτουργούσε συνεργαζόμενο με το Niayesh Hostel. Και όχι μόνο αυτό, άλλοι 5-6 ξενώνες στη γειτονιά, όλοι με κοινή ρεσεψιόν και κουζίνα, μάζευαν ένα μεγάλο αριθμό από ταξιδιώτες σε μια μικρή περιοχή. Βολικό για εμένα αφού οι υπηρεσίες του Niayesh ήταν πραγματικά καλές.

Πέρασα με τη μηχανή μου από τα στενά δρομάκια που οδηγούσαν στον ξενώνα και φτάνοντας στην αυλή, διαπίστωσα ότι με περίμενε ο ευγενικός κύριος Rasool, o ιδιοκτήτης του hostel. Μου έδειξε ένα μέρος να παρκάρω, μέσα στην αυλή, και μου γνώρισε τα κατοικίδια του. Τον Μπόμπο το σπουργίτη και την Μαρί την χελώνα. Συμπαθητικά πλασματάκια, παρόλο που όταν τους έδωσα το χέρι μου για χειραψία με δάγκωσαν και τα δύο.

Τακτοποίησα τα πράγματα μου στο δωμάτιο, έκανα ένα γρήγορο ντουζάκι και κατέβηκα προς το κέντρο της πόλης. Ήθελα να κάνω μια γρήγορη αναγνωριστική βόλτα για την επόμενη μέρα και φυσικά να βρω κάτι για φαγητό. Εντάξει, ήταν τέτοιος ο ενθουσιασμός μου σε αυτό το ταξίδι που δεν έτρωγα πολύ αλλά τουλάχιστον μια φορά τη μέρα έπρεπε να βάζω κάτι στο στομάχι μου, ξέροντας ότι κάποια στιγμή η μαμά Γιατρομανωλάκη θα διαβάσει αυτήν εδώ την ιστορία και δε θα της άρεσε καθόλου αν μάθαινε ότι αμελούσα τα γεύματα μου.

Η πάντα περίεργη Μαρί…

…και ο συνεχώς γκρινιάρης Μπόμπο.

Περπατώντας βρήκα ένα κεμπαπτζίδικο σε ένα υπόγειο μαγαζάκι που παραδόξως μάζευε αρκετούς ντόπιους. Αυτό ήταν το κριτήριο μου πάντα άλλωστε όταν διάλεγα που θα κάτσω να φάω. Βρήκα ένα άδειο τραπεζάκι, άφησα τα πράγματα μου και πήγα στον πάγκο με τα κρέατα. Προσπάθησα ο πεινασμένος να παραγγείλω αλλά ο 50άρης γεροδεμένος κυριούλης στο ταμείο δεν ήθελε να μου δώσει κεμπάπ από αρνί που του ζητούσα, εάν δε δοκίμαζα πρώτα από εκείνα που είχε φτιάξει με συκώτι, καρδιά και φλέμωνα (αν κατάλαβα καλά δηλαδή από τη μετάφραση που μου έκανε ο παραγιός του).

Αφού είδα ότι άκρη δεν έβγαζα μαζί του, του είπα να μου βάλει και ένα από τα δικά του. Όταν τελικά τα έφερε, τον είδα που με κοιτούσε στα μάτια περιμένοντας να ενθουσιαστώ με την καινούρια γεύση. Δεν ενθουσιάστηκα η αλήθεια είναι αλλά δε μου έκανε η καρδιά να τον απογοητεύσω, προσποιήθηκα λοιπόν. Και πρέπει να προσποιήθηκα αρκετά καλά γιατί είδα ένα τεράστιο χαμόγελο ικανοποίησης κάτω από την μουστάκα του καινούριου μου φίλου.

Γύρισα πίσω στο hostel σχετικά νωρίς, πήγα να πλύνω τα δόντια και είδα τη φάτσα μου στον καθρέφτη ολοκόκκινη. Η έλλειψη αντηλιακού τελικά στάθηκε μοιραία. Μπράβο Γιάννη, τα κατάφερες πάλι.

Έξοδα: