Φθινοπωρινό Βαλκανιζατέρ

Ημέρα 4η, Τετάρτη 20 Σεπτεμβρίου 2023
Σαράγεβο (Βοσνία & Ερζεγοβίνη)
Χιλ. ημέρας: 0 (Σύνολο: 1223)
Στο μαρτυρικό Σαράγεβο…

Η κούραση από τις δύο προηγούμενες μέρες μας κράτησε αρκετή ώρα στα κρεβάτια μας. Σηκωνόμαστε χαλαρά, τρώμε το πρωινό μας και κατηφορίζουμε προς το κέντρο της πόλης. Και οι τέσσερις έχουμε επισκεφτεί το Σαράγεβο παλιότερα, αλλά όλοι έχουμε αφήσει εκκρεμότητες…

Πριν ξεκινήσουμε, απολαύστε μερικές φωτογραφίες από την καταπληκτική θέα του διαμερίσματός μας.

Η πρώτη μας στάση είναι στο Δημαρχείο της πόλης, ένα εμβληματικό κτήριο -το μεγαλύτερο της πόλης- το οποίο χτίστηκε κατά τη διάρκεια της Αυστροουγγρικής περιόδου.

Κατά την πολιορκία του Σαράγεβο, και συγκεκριμένα στις 25 Αυγούστου του 1992, το κτίριο, που τότε λειτουργούσε ως βιβλιοθήκη, βομβαρδίστηκε με αποτέλεσμα να καταστραφεί ολοσχερώς. Οι βιβλιοθηκάριοι, που προσπάθησαν να σώσουν κάτι από την πολύτιμη συλλογή των βιβλίων (η βιβλιοθήκη φιλοξενούσε 1.500.000 βιβλία, εκ των οποίων 155.000 ήταν σπάνια), βρέθηκαν στα πυρά των ελεύθερων σκοπευτών, και έτσι η συλλογή καταστράφηκε ολοκληρωτικά.

Η επισκευή του κτιρίου ξεκίνησε το 1996 και ολοκληρώθηκε στα τέλη του 2013, με συνολικό κόστος περίπου 23 εκατομμύρια ευρώ!

Η παρακάτω φωτογραφία του βομβαρδισμένου Δημαρχείου, είναι από τον διάσημο Βόσνιο βιολοντσελίστα Vedran Smailović, ο οποίος, κατά τη διάρκεια της πολιορκίας, έπαιζε το τσέλο του σε διάφορα βομβαρδισμένα κτήρια, συνήθως κάτω από τη μύτη των ελεύθερων σκοπευτών.

Φωτογραφία από Wikipedia

Η πορεία μας στον πεζόδρομο μας οδηγεί μπροστά από το μουσείο της πόλης, όπου μια επιγραφή υπενθυμίζει ότι, σε αυτό το σημείο, στις 28 Ιουνίου 1914, δολοφονήθηκε ο αρχιδούκας Φραγκίσκος Φερδινάνδος της Αυστρίας, διάδοχος του θρόνου της Αυστροουγγαρίας, και η γυναίκα του, Σοφία, Δούκισσα του Χόενμπεργκ, από τον Γκαβρίλο Πρίντσιπ, έναν από την ομάδα των έξι Σερβοβόσνιων δολοφόνων που συντονίζονταν από τον Ντανίλο Ίλιτς.

Ο πολιτικός στόχος της δολοφονίας ήταν η απόσπαση των νότιων σλαβικών επαρχιών της Αυστροουγγαρίας, ώστε να ενωθούν είτε με τη Μεγάλη Σερβία είτε με τη Γιουγκοσλαβία. Τα κίνητρα των δολοφόνων σχετίζονταν με το κίνημα που αργότερα έγινε γνωστό ως Νέα Βοσνία.

Ρέπλικα του αυτοκινήτου που επέβαινε ο Αρχιδούκας

Στο κέντρο της πλατείας Baščaršija συναντάμε το Sebilj, ένα ξύλινο σιντριβάνι οθωμανικού τύπου, το οποίο χτίστηκε από τον Mehmed Pasha Kukavica το 1753 και μεταφέρθηκε στο σημείο αυτό από τον Αυστριακό αρχιτέκτονα Alexander Wittek το 1891. Σύμφωνα με τον τοπικό μύθο, οι επισκέπτες που θα πιουν νερό από το σιντριβάνι θα επιστρέψουν κάποια στιγμή στο Σεράγεβο.

Συνεχίζουμε στον πεζόδρομο, χαζεύοντας την παλιά αγορά της πόλης…

…και κάποια ιδιαίτερα μαγαζιά… 😉

Καθώς γυρίζουμε την πόλη, πετυχαίνουμε μια δωρεάν ξενάγηση, που είχε καλές κριτικές στο διαδίκτυο, και αποφασίζουμε να την ακολουθήσουμε. Δυστυχώς, όμως, από την αρχή φάνηκε πως το τουρ εστίαζε περισσότερο στη «θλιβερή» πλευρά όσων έχουν συμβεί στη χώρα, παρά στα ιστορικά της αξιοθέατα. Κατανοητό μεν, αλλά εμείς δεν αναζητούσαμε κάτι τέτοιο.

Έτσι, με «ελαφρά πηδηματάκια», την κάναμε για να συνεχίσουμε τη δική μας αναζήτηση. Στην παρακάτω φωτογραφία βλέπετε την είσοδο του Gazi Husrev-begov Hanikah, που ήταν ένας χώρος θρησκευτικής και πνευματικής συγκέντρωσης, καθώς και τόπος διαμονής των Δερβίσηδων.

“Sarajevo Meeting of Cultures” λέει η επιγραφή στο δρόμο και εννοεί ότι το Σαράγεβο πρόκειται για μια πόλη που συνδέει Ανατολή και Δύση –όχι μόνο ως διαφορετικά μισά του κόσμου, αλλά και πολιτιστικά– με την Ανατολή που θεωρείται οθωμανική και ισλαμική και τη Δύση ως Αυστροουγγρική και Χριστιανική.

Ανατολικά από αυτό το σημείο, βρίσκεται το τζαμί Gazi Husrev-begova, το μεγαλύτερο στη χώρα, ενώ μόλις 300 μέτρα δυτικά, συναντά κανείς τον μεγαλύτερο Καθεδρικό ναό της χώρας. Αυτοί οι δύο εμβληματικοί χώροι λατρείας ενσαρκώνουν την πολιτισμική και θρησκευτική «τομή» της πόλης.

Ένα ακόμα έντονο στοιχείο που αποτυπώνει την ιστορία του πολέμου στο Σαράγεβο είναι τα “τριαντάφυλλα του Σαράγεβο”. Τα τριαντάφυλλα, είναι συμβολικά σημάδια από τους βομβαρδισμούς που υπέστη η πόλη κατά τη διάρκεια της πολιορκίας της, όταν δέχονταν περίπου 300 οβίδες καθημερινά. Οι οβίδες άφησαν ουλές σε κτίρια και στο οδόστρωμα. Στη συνέχεια, οι ντόπιοι γέμισαν αυτά τα σημάδια με κόκκινη ρητίνη, αποκαθιστώντας τη ζημιά χωρίς όμως να την κρύβουν. Αυτές οι κόκκινες «ουλές» έγιναν γνωστές ως τα “Τριαντάφυλλα του Σαράγεβο”, αποτελώντας υπενθύμιση της ανθεκτικότητας της πόλης και του λαού της.

Στην παρακάτω φωτογραφία, βλέπουμε ένα από τα ελάχιστα «τριαντάφυλλα του Σαράγεβο» που έχουν απομείνει στην πόλη. Αυτά τα σημάδια του πολέμου εξαφανίζονται σταδιακά λόγω των έργων συντήρησης του οδικού δικτύου. Το συγκεκριμένο βρίσκεται μπροστά από τον καθεδρικό ναό της πόλης.

Στο τέλος του πεζόδρομου, στέκει η «Αιώνια Φλόγα», ένα μνημείο αφιερωμένο σε εκείνους που απελευθέρωσαν την πόλη κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η αποκάλυψή του έγινε το 1946, μετά την πρώτη επέτειο από την απελευθέρωση του Σαράγεβο.

Σε μια πλατεία νότια του καθεδρικού ναού, συναντάμε το μνημείο του «Πολυπολιτισμικού Ανθρώπου που Ξαναχτίζει τον Κόσμο» (σε ελεύθερη μετάφραση καθώς η ονομασία του είναι μόνο στην τοπική γλώσσα). Το μνημείο απεικονίζει έναν γυμνό άνδρα να αναδομεί τον κόσμο, τραβώντας τους παράλληλους, πάνω στους οποίους κάθονται περιστέρια που συμβολίζουν την ειρήνη.

Σε μια άλλη γωνιά της πόλης, βρίσκεται το άγαλμα του Τέσλα, έξω από το γνωστό ομώνυμο μπαράκι της περιοχής. Το ομοίωμα τοποθετήθηκε εκεί κατόπιν παραγγελίας του ιδιοκτήτη του μπαρ και έχει ήδη γίνει σημείο αναφοράς της πόλης.

Δίπλα από την παμπ, βρίσκονται τα ερείπια του Tašlihan, ενός από τα τρία καραβανσεράι που υπήρχαν στην πόλη.

Και ακριβώς δίπλα του βρίσκεται η κλειστή αγορά Gazi Husrev-beg, η οποία έχει χαρακτηριστεί ως εθνικό μνημείο της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης.

Η ώρα έχει περάσει και τα στομάχια μας αρχίζουν να διαμαρτύρονται. Η αποφυγή των τουριστικών εστιατορίων αποδείχτηκε πρόκληση, όμως τελικά καταλήξαμε σε ένα όμορφο και οικονομικό μαγαζάκι, κρυμμένο στα στενά της πόλης.

Ο ήλιος έχει πια δύσει, όταν παίρνουμε τον δρόμο της επιστροφής προς το κατάλυμά μας, με μια φωτογραφική στάση στο όμορφα φωτισμένο Δημαρχείο, η οποία κρίθηκε απαραίτητη…

Χαζεύοντας τις σημειώσεις μου, παρατηρώ ότι μου έχουν ξεφύγει αρκετά αξιοθέατα που δεν προλάβαμε να δούμε, άρα σίγουρα κάποια στιγμή θα ξαναβρεθώ στην αγαπημένη μου Βοσνία και φυσικά στο Σαράγεβο…