Φθινοπωρινό Βαλκανιζατέρ

Ημέρα 12η, Πέμπτη 28 Σεπτεμβρίου 2023 Δυρράχιο (Αλβανία) – Άγιοι Σαράντα (Αλβανία) Χιλ. ημέρας: 278 (Σύνολο: 3225) Παράλια Αλβανίας

Η αναχώρησή μας είναι πρωινή και σήμερα, θέλοντας να αποφύγουμε την κίνηση της πόλης. Έτσι, φορτώνουμε γρήγορα και καθόμαστε στο καφέ δίπλα στο κατάλυμά μας για την απαραίτητη δόση μας. Πρωινό δεν σερβίρεται, αλλά ευτυχώς έχει σούπερ μάρκετ παραδίπλα.

Η διαδρομή νότια της πόλης είναι επίσης αυτοκινητόδρομος, με δύο λωρίδες ανά κατεύθυνση και ευτυχώς χωρίς κίνηση. Έτσι, καλύπτουμε γρήγορα τα πρώτα 100 χιλιόμετρα της ημέρας, στα οποία συναντήσαμε μόνο ένα μπλόκο.

Λίγο πριν την πόλη της Αυλώνας, αφήνουμε τον κεντρικό δρόμο για να επισκεφτούμε ένα μοναστήρι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου, το οποίο είναι κτισμένο σε ένα νησάκι μέσα στη λιμνοθάλασσα Νάρτα.

Η λιμνοθάλασσα και το μοναστήρι σε 360° φωτογραφία (κλικ στο VR κάτω δεξιά στην φωτογραφία για να την δείτε σε πλήρες μέγεθος)

Η κατασκευή του θεωρείται ότι έγινε μεταξύ του 7ου και 8ου αιώνα, χαρακτηρίζεται από τη βυζαντινή αρχιτεκτονική και θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα μοναστήρια της περιοχής.

Στο νεκροταφείο της μονής υπάρχει ο τάφος της Marigo Posio, της γυναίκας που κέντησε τη σημαία με την οποία ανακηρύχθηκε η Ανεξαρτησία της Αλβανίας το 1912.

Ξανά στο δρόμο, διασχίζοντας για ακόμα μία φορά το πυκνό δάσος που μας οδήγησε στη μονή.

Στη συνέχεια, ακολουθούμε τον περιφερειακό δρόμο, αποφεύγοντας τη μεγαλούπολη της Αυλώνας, την οποία και απολαμβάνουμε πανοραμικά.

Ακολουθεί η όμορφη ανάβαση στα Κεραύνια Όρη, με αποκορύφωμα το πέρασμα του Λογαρά. Πανέμορφη διαδρομή, που όμως μας την χαλάνε τα πολλά φορτηγά που συναντάμε…

Στην ανάβαση αυτή έχει γυριστεί και ένα επεισόδιο της γνωστής σειράς Top Gear, με ένα ξεκαρδιστικό κυνηγητό μεταξύ της αλβανικής αστυνομίας και των υπερπολυτελών Rolls-Royce Ghost και Mercedes S65 AMG που οδηγούν οι συντελεστές της εκπομπής.

Να σημειώσουμε επίσης ότι, την περίοδο που περάσαμε, γίνονταν εργασίες κατασκευής μιας σήραγγας, με την οποία θα αποφεύγεται η ανάβαση στα Κεραύνια Όρη. Από όσα διάβασα στο ίντερνετ, η σήραγγα Λογαρά έχει δοθεί στην κυκλοφορία από τις 6 Ιουλίου του 2024. Πρόκειται για το μεγαλύτερο τούνελ της χώρας, με μήκος 6 χλμ.

Κλικ για μεγέθυνση

Μια στροφή πιο κάτω από το πέρασμα, σταματάμε σε ένα από τα 173.371 πολυβολεία που βρίσκονται στη χώρα! Για το συγκεκριμένο λέγεται ότι είναι το μεγαλύτερο της χώρας, αλλά δεν παίρνω όρκο.

Τα πολυβολεία χτίστηκαν κατά τη διάρκεια της κομμουνιστικής κυβέρνησης του Ενβέρ Χότζα. Το πρόγραμμα «πολυβολειοποίησης» του Χότζα είχε ως αποτέλεσμα την κατασκευή πολυβολείων σε κάθε γωνιά της τότε Λαϊκής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Αλβανίας, των οποίων η παρουσία κυμαίνεται από ορεινά περάσματα μέχρι και στους δρόμους πόλεων.

Το κόστος κατασκευής τους επέφερε εξάντληση των πόρων της Αλβανίας, απομακρύνοντάς τους από πιο επείγουσες ανάγκες, όπως την αντιμετώπιση της στεγαστικής έλλειψης της χώρας και των κακοφτιαγμένων δρόμων.

Ποτέ δεν χρησιμοποιήθηκαν για τον επιδιωκόμενο σκοπό τους κατά τα χρόνια που κυβερνούσε ο Χότζα και, εν τέλει, εγκαταλείφθηκαν μετά την κατάρρευση του κομμουνισμού το 1990. Λίγα μόνο και για λίγο χρησιμοποιήθηκαν στον εμφύλιο πόλεμο της δεκαετίας του 1990.

Κλικ για μεγέθυνση

Η διαδρομή κατηφορίζει στο επίπεδο της θάλασσας και ανηφορίζει ξανά, ακολουθώντας τους πρόποδες των γειτονικών βουνών.

Το γραφικό χωριό Δρυμάδες Χειμάρρας

Στο ύψος της Χιμάρας ξαναπιάνουμε την ακτογραμμή και συνεχίζουμε σε ένα όμορφο, άδειο, απολαυστικό δρόμο.

Αρκετή ώρα αργότερα φτάνουμε στο κάστρο του Porto Palermo, όπου και κάνουμε ακόμα μία στάση.

Porto Palermo @ 360° (κλικ στο VR κάτω δεξιά στην φωτογραφία για να την δείτε σε πλήρες μέγεθος)

Η ιστορία της προέλευσης και της κατασκευής του δεν είναι απολύτως σαφής. Λέγεται ότι το φρούριο χτίστηκε στις αρχές του 19ου αιώνα από τον Αλή Πασά των Ιωαννίνων, όταν κήρυξε την ανεξαρτησία του Εγιαλέτου του από τα Γιάννενα και την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Το φρούριο μοιάζει πολύ με αυτό που βρίσκεται στο κανάλι του Βιβάρι στο Βουθρωτό, και πολλοί πιστεύουν ότι το Παλέρμο έχει χτιστεί βασισμένο σε αυτά τα σχέδια.

Μέσα στον ομώνυμο όρμο βρίσκεται και μια πρώην βάση υποβρυχίων, όπως αυτή που συναντήσαμε προχθές στον όρμο του Κότορ.

Φώτο από Wikipedia καθώς ή είσοδος απαγορεύεται

Έργο και αυτό του Ενβέρ Χότζα, έχει με τη σειρά του μια ενδιαφέρουσα ιστορία να διηγηθεί. Μετά το τέλος του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου, ο φιλο-Σταλινικός ηγέτης της Αλβανίας παραχώρησε στον Στάλιν όλους τους ναυστάθμους της χώρας για να διατηρήσει σοβιετική παρουσία στη Μεσόγειο.

Ο Στάλιν εγκατέστησε 12 σοβιετικά υποβρύχια στο Πόρτο Παλέρμο, για την παρακολούθηση των νατοϊκών δυνάμεων και των ενεργειών της Γιουγκοσλαβίας του Τίτο, καθώς και για να πραγματοποιεί στρατιωτικές ασκήσεις στη Μεσόγειο.

Ωστόσο, η κατάσταση άλλαξε στα τέλη της δεκαετίας του ’50. Μετά τον θάνατο του Στάλιν και την αλλαγή πολιτικής υπό τον Χρουστσόφ, οι σχέσεις Αλβανίας-Σοβιετικής Ένωσης άρχισαν να επιδεινώνονται. Ο Χότζα, που υπήρξε φανατικός υποστηρικτής του Στάλιν, ανησυχούσε ότι η χώρα του μετατρεπόταν σε «μαριονέτα» του Νικήτα Χρουστσόφ, ο οποίος μείωνε την οικονομική και στρατιωτική υποστήριξη προς την Αλβανία.

Έτσι, το 1956, όταν το Κομμουνιστικό Κόμμα της Σοβιετικής Ένωσης αποκήρυξε τον Στάλιν, η Αλβανία διέκοψε τις σχέσεις με τη Μόσχα και τα υπόλοιπα κομμουνιστικά κράτη της Ανατολικής Ευρώπης. Τα υποβρύχια και όλος ο σοβιετικός στρατιωτικός εξοπλισμός κατασχέθηκαν από την Αλβανία.

Ξαφνικά, το αλβανικό ναυτικό, που ως τότε δεν διέθετε αξιόλογη υποδομή, απέκτησε τέσσερα σύγχρονα για την εποχή υποβρύχια. Αυτό προκάλεσε το ενδιαφέρον του Μάο, ο οποίος επίσης είχε έρθει σε ρήξη με τη Σοβιετική Ένωση και αναζητούσε συμμαχίες. Έτσι, η Κίνα ανέλαβε την εκπαίδευση των Αλβανών ναυτικών στη χρήση των υποβρυχίων και παρείχε τεχνική υποστήριξη για τη συντήρησή τους.

Ωστόσο, και αυτή η συμμαχία κατέρρευσε στα μέσα της δεκαετίας του ’70, όταν ο Χότζα ήρθε σε σύγκρουση με τον Μάο, οδηγώντας σε πλήρες εμπάργκο της Κίνας προς την Αλβανία. Η χώρα απομονώθηκε και οι ένοπλες δυνάμεις της άρχισαν να φθίνουν.

Τα τέσσερα πρώην σοβιετικά υποβρύχια αποσύρθηκαν από την ενεργό δράση, με ένα να αποσυναρμολογείται για ανταλλακτικά. Σε βάθος χρόνου, την ίδια μοίρα θα είχαν και τα υπόλοιπα. Το τέλος του Ψυχρού Πολέμου και η κατάρρευση των κομμουνιστικών καθεστώτων της Ευρώπης τα βρήκε να σκουριάζουν στους μυστικούς ναυστάθμους της Αδριατικής.

Να σημειώσω ότι κάπου διάβασα ότι ο σημερινός ηγέτης της χώρας ανακοίνωσε ένα πρόγραμμα για την τουριστική εκμετάλλευση των υπόγειων αυτών εγκαταστάσεων, οι οποίες είναι πραγματικά τεράστιες, με το τούνελ να είναι περίπου 650 μέτρα μήκος και 12 μέτρα ύψος! Εντός του υπήρχαν όλα τα απαραίτητα συστήματα τροφοδοσίας και συντήρησης.

Μετά το ιστορικό διάλειμμα, συνεχίζουμε νότια, ψάχνοντας κάποια παραλία που να μας γεμίζει το μάτι για να δροσιστούμε λίγο από τις υψηλές θερμοκρασίες της ημέρας. Μετά από 2-3 αποτυχημένες προσπάθειες, καταλήγουμε στην βόρεια πλευρά της τεράστιας παραλίας Borsh.

Δεκάδες παράγκες και καμουφλαρισμένα τροχόσπιτα κοσμούν αυτήν την όμορφη παραλία, η οποία είναι σχεδόν άδεια λόγω της εποχής.

Δροσιστόμαστε στην ομολογουμένως πολύ καλή θάλασσα και συνεχίζουμε με γοργούς ρυθμούς μέχρι τους Άγιους Σαράντα. Το ξενοδοχείο (3B Suites Boutique Hotel) που επιλέξαμε ανήκει σε Έλληνα, ο οποίος μοιράζεται το χρόνο του μεταξύ Γερμανίας το χειμώνα και Άγιων Σαράντα το καλοκαίρι.

Μιας και είναι αρκετά αργά, επιλέγουμε πρώτα να πάμε για φαγητό σε μια ταβέρνα κοντά στο ξενοδοχείο, την οποία μας πρότεινε ο ιδιοκτήτης. Φαγητό, αλλά ελληνικά, με κοψίδια, σαλατάρες και όλα τα καλούδια που πάντα αναζητάμε όταν ταξιδεύουμε εκτός συνόρων.

Για χώνεψη, κάνουμε μια περπατάδα στον αρκετά άδειο – λόγω εποχής – πεζόδρομο της πόλης.

Το σημερινό όνομα της πόλης προέρχεται από το Βυζαντινό μοναστήρι των Αγίων Σαράντα, αφιερωμένο στους Σαράντα Μάρτυρες της Σεβάστειας. Τα ερείπια του μοναστηριού σώζονται στον λόφο πάνω από την πόλη. Κατά την τουρκική κυριαρχία, το όνομα παραφθάρηκε σε Αγιά Σαράντι και στη συνέχεια σε Σαραντόζ. Η βενετική επιρροή στην περιοχή οδήγησε στη χρήση του ιταλικού ονόματος Santi Quaranta (Σάντι Κουαράντα), που εμφανιζόταν συχνά σε δυτικούς χάρτες.

Ακόμη και μετά την ίδρυση του Πριγκιπάτου της Αλβανίας, η ιταλική ονομασία παρέμεινε σε χρήση λόγω της πρώτης ιταλικής κατοχής της περιοχής (1917-1920). Κατά τη διάρκεια της δεύτερης ιταλικής κατοχής στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Μπενίτο Μουσολίνι άλλαξε το όνομα σε Porto Edda, προς τιμήν της μεγαλύτερης κόρης του. Μετά την αποκατάσταση της αλβανικής ανεξαρτησίας, η πόλη ονομάστηκε Σαράντα (Saranda), όπως είναι γνωστή μέχρι σήμερα.

Σε κάποια γωνιά του λιμανιού έχουν «παρκάρει» – ή καλύτερα «μπαρκάρει» – οι πειρατές της Καραϊβικής…

Κοντά στα μεσάνυχτα, επιστρέφουμε στο όμορφο ξενοδοχείο μας με ανάμεικτα συναισθήματα, καθώς σήμερα θα είναι ο τελευταίος μας ύπνος εκτός συνόρων. Αυτό υποδηλώνει ότι σιγά-σιγά φτάνουμε στο τέλος και αυτού του οδοιπορικού.