Ex – Yugoslavia: χτίζοντας γέφυρες και γκρεμίζοντας τείχη

Ημέρα 8^η: Τετάρτη 27 Αυγούστου 2014, Mostar (350,6 km)

O κύκλος της ομορφιάς

Κατά τις 08:00 σηκώνομαι από το κρεβάτι, φτιάχνω καφέ και αράζω στην αυλή του ξενώνα για να γράψω τη συνέχεια του ημερολογίου. Δεν πρόλαβα να το τελειώσω χθες, λόγω τις πολύ ενδιαφέρουσας συζήτησης που είχα με τους ταξιδιώτες από την Τουρκία και την Σλοβακία.

Είμαι πάνω απ’ τον χάρτη, καθώς σήμερα θα οδηγήσω σε διαδρομές γύρω από το Mostar. Έχει αρκετά πράγματα να δω, όμως δεν αγχώνομαι ιδιαίτερα, μιας και είμαι της φιλοσοφίας “ό,τι προλάβω”.

Πρώτα απ’ όλα όμως, προέχει μια πρωινή βόλτα με τα πόδια στην πόλη. Όταν μια πόλη είναι όμορφη, είναι όμορφη όλες τις ώρες της ημέρας. Και το Mostar είναι μια πόλη που δικαιολογεί αυτό τον χαρακτηρισμό. Το έχω ερωτευτεί παράφορα και ίσως να είναι η ομορφότερη και πιο ερωτεύσιμη πόλη που έχω επισκεφθεί μέχρι τώρα. Πάντα προσωπικά, για να μην παρεξηγούμαι…

Περπατώ σε μια πόλη, όπου την είχα γνωρίσει μικρό παιδί μόνο μέσω της τηλεόρασης, παρακολουθώντας live το μακάβριο τηλεοπτικό σόου του πολέμου. Την έβλεπα βομβαρδισμένη, σχεδόν κατεστραμμένη. Πλέον έχει αποκτήσει την παλιά της αίγλη. Όμως, σε πολλές γωνιές της υπάρχουν οι αδιάψευστοι μάρτυρες αυτής της τραγωδίας. Ο πόλεμος έχει γράψει τη δική του ιστορία στα κτίρια και στους τοίχους που έμειναν ανέγγιχτοι από τότε. Σαν να λένε μόνο δυο λέξεις: ποτέ ξανά…

Επιστρέφω στον ξενώνα και καθώς ετοιμάζω τα πράγματά μου για να φύγω, πετυχαίνω τον Σλοβάκο με τον φίλο του, να ετοιμάζονται να φύγουν με το αυτοκίνητό τους, με προορισμό την Kotor. Έχουν ξαναπάει εκεί και μιας που το έφερε η συζήτηση, τους πρότεινα να πάνε από Pluzine για να δουν αυτό το υπερθέαμα με τη λίμνη Pivsko Jezero. Μάλλον πρέπει να τους έπεισα, καθώς έβλεπα το μάτι τους να γυαλίζει. Αποχαιρετιστήκαμε, ευχόμενοι καλή συνέχεια στα ταξίδια μας. Τον Τιλγκίτ με τη γυναίκα του, δεν τους είδα, καθώς έφυγαν τα χαράματα για Sarajevo…

Στις 11 η ώρα μετά τα πρωινά που λέει κι ο φίλαθλος κόσμος, είμαι στον δρόμο, όπου σταματώ για κάθε είδους ανεφοδιασμό σ’ ένα βενζινάδικο, λίγο πριν βγω έξω από την πόλη. Ακολουθώ τον Ε73 και κινούμαι πλησίον του ποταμού Neretva. Ο δρόμος είναι άριστος και η διαδρομή καλή.

Στο χωριό Pocitelj θα κάνω μια μικρή στάση, καθώς φαίνεται όμορφο και γραφικό. Είναι μια μικρή οχυρωμένη πόλη, με χαρακτηριστικό της, τη συνύπαρξη του οθωμανικού και μεσαιωνικού αρχιτεκτονικού στοιχείου. Με προκαλεί να την εξερευνήσω, καθώς δείχνει ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα, όμως δεν έχω χρόνο. Σε αυτές τις περιπτώσεις για να παρηγορηθώ, πάντα λέω “άστο, για την επόμενη φορά“…

Προσελκύει πολλούς επισκέπτες. Βρίσκομαι στην είσοδό της, όπου γοητεύομαι από μια μουσουλμάνα εκπρόσωπο του ωραίου φύλου. Κι αυτές οι Σλάβες ρε παιδί μου, έχουν μια ακαταμάχητη γοητεία που δεν μπορεί να την καλύψει ούτε η μαντίλα…

Μετά το Pocitelj, στρίβω δεξιά και κινούμαι στον 6, όπου περνάω από την πόλη Capljina. Kατά τη διάρκεια του πολέμου της Βοσνίας (1992-1995) οι Κροάτες κατέλαβαν αυτήν την πόλη, όπου απέλασαν τους Βόσνιους και τους Σέρβους κατοίκους και τους οδήγησαν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Gabela, το οποίο βρίσκεται αρκετά χιλιόμετρα νοτίως της Capljina.

Στον 6, θέλω να δω δυο αξιοθέατα: τους καταρράκτες στο Kravice και την Παναγία στο Medugorje. Για το πρώτο δεν βλέπω πινακίδες, εν αντιθέσει με το δεύτερο. Λίγο πριν το Ljubuski, στρίβω αριστερά και μετά από λίγα χιλιόμετρα, βρίσκομαι στην είσοδο του αξιοθέατου. Πληρώνω 1 € ως συμβολική είσοδο για τη μοτοσυκλέτα και κατηφορίζω τον δρόμο που οδηγεί σε αυτούς. Παρκάρω το μοτοσακό και περπατώ λίγα μέτρα με τα πόδια για να τους δω.

Οι καταρράκτες έχουν ύψος 25 m και η ακτίνα της λίμνης στη βάση του καταρράκτη είναι 120 m. Εκεί συρρέουν αρκετοί επισκέπτες για κολύμπι και άλλες δραστηριότητες, καθώς υπάρχουν εστιατόρια και άλλες εγκαταστάσεις για να καλύψουν τις ανάγκες τους. Είναι όντως μια όμορφη τοποθεσία και στα συν της, είναι η ελεύθερη σχεδόν είσοδος.

Φεύγοντας από τους καταρράκτες, ακολουθώ τις ταμπέλες που οδηγούν στο Medugorje, το οποίο απέχει μόλις 9 km από την κεντρική διασταύρωση του δρόμου 6.

Χάλια δρόμος, με πολλές λακκούβες και ανωμαλίες, στον οποίο γίνονται πολλά έργα σε κάποια σημεία του, θα κάνει τα 9 km να μου φανούν 90!

Φτάνω στο Medugorje, όπου γίνεται χαμός από κίνηση, με τα τουριστικά λεωφορεία να δίνουν έντονο παρών. Ακολουθώντας στην τύχη τις πινακίδες, κάνω πάλι το θαύμα μου και βρίσκομαι κάπου, όπου υπάρχουν πολλά τουριστικά μαγαζιά και συρρέουν πολυάριθμοι τουρίστες.

Θέλω να ανεβώ τον λόφο που οδηγεί στην Παναγία του Medugorje και επειδή έχω ελάχιστες πληροφορίες, σκέφτομαι να σταματήσω σ’ ένα από τα πολλά τουριστικά μαγαζιά που υπάρχουν. Εύκολο…

Όπως σωστά κατάλαβες, σταμάτησα σ’ αυτό με την ομορφότερη πωλήτρια. Ήταν μια χαρακτηριστική εκπρόσωπος της σλαβικής ομορφιάς, ψηλή και μελαχρινή. Πραγματική θεά! Mου λέει πως, πρέπει να ανεβώ 500 m στον λόφο, τα οποία απαιτούν περίπου 20 λεπτά περπατήματος για να δω το αξιοθέατο. Μπα, δύσκολο κοπελιά μου γιατί πρώτον έχει ζέστη, δεύτερον έχει μεσημεριάσει, τρίτον δεν έχω χρόνο, τέταρτον θα γίνω μούσκεμα στον ιδρώτα και πέμπτον, πού να ανεβαίνω τόση απόσταση με μοτοσυκλετιστικό εξοπλισμό; Αν βέβαια τον ανεβαίναμε παρέα, να ξέρεις πως δεν θα είχα κανένα πρόβλημα. Αντιθέτως θα χαιρόμουνα πολύ…

Έχω συμφιλιωθεί με την ιδέα ότι δεν θα δω το συγκεκριμένο αξιοθέατο, μιας και τα θρησκευτικής φύσεως αξιοθέατα, δεν με ενθουσιάζουν ιδιαίτερα, για να μην πω καθόλου. Απλά πηγαίνω, μόνο για να τα δω και τίποτα παραπάνω. Εξάλλου, προτιμώ να είμαι στο δρόμο μόνος με τη μοτοσυκλέτα μου, παρά να στοιβάζομαι με σμήνη τουριστών που βγάζουν selfies.

Bρίσκομαι ξανά στο κέντρο της πόλης, όπου κάθε λογής αξιοθέατα αποσπούν την προσοχή μου.

Το Medjugorje που σημαίνει “ανάμεσα στα βουνά”, ήταν μέχρι τις 26 Ιουνίου 1981 μια άσημη κωμόπολη της τότε Γιουγκοσλαβίας. Εκείνη την ημέρα, εμφανίστηκε μπροστά στα μάτια έξι παιδιών η Παναγία, η Μαντόνα των Καθολικών, η οποία στη συνέχεια εμφανίστηκε και άλλες φορές, σύμφωνα με τις εικασίες.

Η τότε κομμουνιστική Γιουγκοσλαβία, παρόλο που προσπάθησε να παρουσιάσει το γεγονός ως αποκύημα παιδικής φαντασίας, τελικά δεν τα κατάφερε. Έκτοτε έχει γίνει πασίγνωστο σε όλη την υφήλιο, προσελκύοντας χιλιάδες τουρίστες και πιστούς, όχι μόνο των καθολικών αλλά και όλων των θρησκευτικών δογμάτων.

Ω, Μαντόνα μου! Ξαφνικά περνάει από μπροστά μου, μια ξανθή καλλονή, η οποία όχι μόνο με αφήνει άφωνο, αλλά με κάνει να πιστέψω στα θαύματα και στη χάρη της Παναγίας…

Ξαναδιασχίζω τα μαρτυρικά 9 km για να βγω στον 6 με κατεύθυνση τις πόλεις Stolac και Trebinje. Στην πόλη Capljina, αφού περάσω μια παλιά γέφυρα, το GPS με οδηγεί σ’ ένα μικρό χωριό, όπου ανηφορίζω ένα βουνό.

Μετά από λίγα μέτρα, ο δρόμος γίνεται κακοτράχαλος χωματόδρομος, κατάλληλος για ειδική του Dakar. Ίσως αν είχα άλλη μοτοσυκλέτα να μην κόλωνα και να τον διέσχιζα. Όμως ο χωματόδρομος είναι τόσο κακοτράχαλος που μόνο ένα ελαφρύ εντούρο, θα ήταν ικανό για να περάσει από εκεί.

Aρχίζω να πιστεύω πως ο Οικονομάκης ρύθμισε το GPS, έτσι ώστε, να με πηγαίνει μόνο από χωματόδρομους. Και όλα αυτά γιατί; Για να μ’ εκδικηθεί, επειδή στη συνάντηση του motoadv.gr που έγινε στην Κρήτη τον περασμένο Μάιο, του διαμαρτυρήθηκα μια φορά όλη κι όλη, προκειμένου να κάνουμε μια στάση 15 δευτερολέπτων για να τσιμπήσω δυο πιτόγυρα! Και για να με τιμωρήσει, το βράδυ με έβαλε να φάω τις καμένες μπριζόλες που έψησε ο Πετράκης στα κύλινδρα του GS του! Είδες τι κακός και εκδικητικός άνθρωπος που είναι;

Εν τέλει η μ@λ@κία το γ@μιο-GPS, με έστειλε από τον σωστό δρόμο

και μετά από μερικά χιλιόμετρα, βρίσκομαι στο Stolac, όπου σταματώ σ’ ένα μπλόκο της τροχαίας για να αποσπάσω πληροφορίες από τους αστυνομικούς! Ώρες-ώρες δεν παλεύομαι με τίποτα, σου λέω. Με κατατόπισαν πλήρως κι έτσι λοιπόν, αποφάσισα τι θα δω και τι δεν θα δω. Το σίγουρο είναι πως δεν προλαβαίνω να τα δω όλα! Και να σου πω κάτι; Στα παλαιότερα των υποδημάτων μου δηλαδής…

Τo Stolac είναι μια όμορφη πόλη, με το κάστρο να ξεχωρίζει στην κορυφή του. Περιορίζομαι σε μερικές φωτογραφίες, ανανεώνοντας το ραντεβού μου μαζί του, για το απόγευμα.

Από τα μέρη που πέρασα μέχρι σήμερα, έβλεπα κροατικές σημαίες, μέχρι και το Stolac. Πλέον μπαίνω στην Srpska Rrpublika, συνεχίζοντας στον 6 με προορισμό την πόλη Trebinje.

Η διαδρομή στον χάρτη επισημαίνεται ως γραφική, όμως θα πάω κόντρα στις υποδείξεις του, χαρακτηρίζοντάς την, σχεδόν αδιάφορη. Όμως πέραν από αυτούς τους χαρακτηρισμούς, προσωπικά το απολαμβάνω κι ας μην εξιτάρομαι οδηγικά. Ο λόγος είναι πως οδοιπορώ στην Βοσνία – Ερζεγοβίνη, μια χώρα που έχω φάει χοντρό κόλλημα και αυτό και μόνο αυτό, είναι αρκετό για να απολαμβάνω κάθε στιγμή που βρίσκομαι σε αυτήν.

Μετά από αρκετή ώρα βρίσκομαι στην Trebinje, η οποία και αυτή δείχνει όμορφη και ενδιαφέρουσα πόλη.

Είναι σχετικά μεγάλη και χρειάζεται τον χρόνο της. Διαρρέεται από τον ποταμό Trebisnjica και κοιτώντας την από μακριά, μαρτυρά τα πολλά αξιοθέατά της, όπως τις εκκλησίες που είναι χτισμένες πάνω σε λόφους.

Σταματώ σ’ ένα βενζινάδικο, έξω από την παλιά πόλη για ν’ αγοράσω τσιγάρα και αφήνω εκεί τα πράγματά μου. Θα περιοριστώ σε μια ολιγόλεπτη βόλτα μέσα στην παλιά πόλη, η οποία περικλείεται από τείχη. Είναι συμπαθητική σε γενικές γραμμές, με πολλά μαγαζιά και αποτελείται όπως όλη η χώρα, από ένα κράμα ανατολικών και δυτικών στοιχείων.

Στη συνέχεια, αφού μαζεύω τα υπάρχοντά μου από το πρατήριο καυσίμων, κινούμαι στον 20, ανεβαίνοντας ένα βουνό. Η θέα από ψηλά της Trebinje, είναι ενδιαφέρουσα.

Η διαδρομή κατά μήκος του 20, είναι σχετικά αδιάφορη, αλλά αυτό δεν με απασχολεί καθόλου.

Το μόνο πράγμα που με κατεβάζει κάτω από τη σέλα, είναι η θέα της λίμνης Bilecko Jezero.

Η τεχνητή αυτή λίμνη, δημιουργήθηκε το 1968 με την κατασκευή του φράγματος Grancarevo και είναι η δεύτερη μεγαλύτερη τεχνητή λίμνη των Βαλκανίων. Το μέγιστο βάθος της είναι 104 m και στο κάτω μέρος της υπάρχει ένα χωριό το οποίο εκκενώθηκε κατά την κατασκευή της. Το εντυπωσιακό είναι πως βρίσκεται ακριβώς στα σύνορα με το Μαυροβούνιο, τα βουνά του οποίου εκτείνονται στο μεγαλύτερο μήκος της ανατολικής πλευράς της.

Ένα καλοδιατηρημένο εκκλησάκι πάνω στο νησί, θα κεντρίσει το ενδιαφέρον του φακού μου…

Μετά από λίγη ώρα, βλέπω μια πινακίδα προς Μοstar και στρίβω αριστερά. Ο δρόμος αυτός οδηγεί στο Stolac και είναι σημειωμένος στον χάρτη ως γραφικός. Προσωπικά, ούτε αυτόν θα τον χαρακτήριζα γραφικό, αλλά απολαυστικό. Καλό οδόστρωμα σε γενικές γραμμές, περνάω από μικρά χωριουδάκια, τα οποία περιβάλλονται από ψηλά βουνά αλλά και πεδιάδες. Απλά κουμπώνω την overdrive 6^η και απολαμβάνω ήρεμα κι ωραία τον ρυθμό μου.

Αυτό που έχω καταλάβει οδηγώντας σ’ αυτή τη χώρα, είναι πως δεν σταματώ κάθε τρεις και λίγο για να βγάζω φωτογραφίες. Αυτό το σπορ το εγκαταλείπω στην τύχη του και απλά απολαμβάνω την οδήγηση. Το μυαλό μου γεμίζει τόσες εικόνες, απλές και όμορφες που δεν μπορούν να χωρέσουν σε pixel.

Κάποια παιδιά παίζουν ποδόσφαιρο σ’ ένα γήπεδο και μου κάνουν νόημα να πάω προς το μέρος τους. Πώς να αρνηθείς σ’ αυτά τα παιδιά που έχουν όνειρο να αποκτήσουν κάποτε μια μοτοσυκλέτα;

Είναι αρκετά και κάνουν σαν τρελά. Ένας από αυτά ανεβαίνει πίσω στη σέλα και τα υπόλοιπα με περικυκλώνουν. Τότε αρχίζουν να βγάζουν με τα κινητά τους φωτογραφίες και να με ρωτάνε διάφορα πράγματα. Κάποια παιδιά είναι Σέρβοι και κάποιοι άλλα Βόσνιοι. Άραγε αυτό το παράδειγμα των παιδιών, μπορούν να το μιμηθούν οι μεγάλοι; Όχι παίζοντας ποδόσφαιρο, αλλά με άλλους τρόπους (αν με εννοείς)…

Πλησιάζοντας στο Stolac, το τοπίο ομορφαίνει ιδιαίτερα. Αιτία ο ποταμός Bregava, ο οποίος με ακoλουθούσε από τότε που έστριψα από τον 6, όμως εδώ εμφανίζεται στ’ αριστερά μου.

Μετά από μια σύντομη στάση, συνεχίζω να κινούμαι στον ίδιο ρυθμό, σχετικά γρήγορα, αλλά χωρίς υπερβολές. Λίγο πριν μπω στο Stolac, μια παρέα παιδιών με ποδήλατα, μου κάνει νόημα να ελαττώσω ταχύτητα. Όντως μετά από μερικά μέτρα, γίνονται έργα επί του δρόμου, με το οδόστρωμα να έχει παραχωρήσει απροειδοποίητα τη θέση του σ’ έναν χωματόδρομο, αμέσως μετά τη στροφή!

Ίσως αν δεν έβλεπα τα παιδιά στο διάβα μου, τα αποτελέσματα να ήταν ολέθρια για εμένα και τη μοτοσυκλέτα. Αnyway, αυτό που μου έκανε εντύπωση, είναι πως το παιδί που μου έκανε το νόημα, φορούσε μια κατακόκκινη μπλούζα με τη σημαία της Τουρκίας. Αυτό σε έναν Έλληνα προξενεί εντύπωση, όμως οι μουσουλμάνοι κάτοικοι αυτής της χώρας, θεωρούν τους Τούρκους, αδελφό έθνος, ένεκα της κοινής θρησκείας.

Αποτελεί γεγονός πως οι μουσουλμάνοι κάτοικοι των Βαλκανίων, θεωρούν την Τουρκία κατά κάποιον τρόπο, ως την “προστάτιδα” χώρα τους. Κάτι ανάλογο συμβαίνει με τους Σέρβους και την Ρωσία για παράδειγμα.

To Stolac, φροντίζει να με κάνει να χάσω την μπάλα με την ομορφιά και τη γραφικότητά του. Πετρόκτιστα σπίτια και γέφυρες, με τον ποταμό να τα διαρρέει. Δεν το σκέφτομαι πολύ και μπαίνω μέσα στην πόλη, περνώντας πάνω από μια πέτρινη γέφυρα και βρίσκομαι στην άλλη όχθη του ποταμού, προκειμένου να γεμίσω εικόνες από αυτό το πανέμορφο μέρος.

Στη συνέχεια περνώ άλλη μια γέφυρα, προκειμένου να αποχωρήσω από το Stolac. Είναι πέτρινη και ιδιαίτερα στενή. Πιστεύω πως αν είχα τις πλαϊνές βαλίτσες, δεν θα χωρούσα με τίποτα!

Φεύγοντας από το Stolac, πετυχαίνω πάλι στο ίδιο περίπου σημείο τους μπάτσους, τους οποίους συνάντησα πριν λίγες ώρες. Εδώ πρέπει να τονίσω πως στην Βοσνία – Ερζεγοβίνη, τα μπλόκα είναι πολλά συγκριτικά με τις υπόλοιπες χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας.

Περίπου 3 km μετά το Stolac, βρίσκεται η νεκρόπολις της Radimlja, όπου πληρώνω 1 € είσοδο.

Ο υπάλληλος, μου λέει πως υπάρχει άλλη μια νεκρόπολη, περίπου 16 km από εδώ και η οποία έχει διπλάσιους τάφους.

Oι επιτύμβιες στήλες χρονολογούνται από τον 15^ο και 16^ο αιώνα και έγγραφα του 1967 επιβεβαιώνουν πως συνολικά πρέπει να υπάρχουν 133 τάφοι. Όταν κατασκευάστηκε ο δρόμος κατά τη διάρκεια της αυστροουγγρικής περιόδου, πέρασε μέσα από τη νεκρόπολη, αφήνοντας 11 επιτύμβιες στήλες στη βόρεια πλευρά του δρόμου και τις υπόλοιπες στη νότια, κάτι που φαίνεται ακόμα και σήμερα. Κατά την κατασκευή του δρόμου, περίπου 20 επιτύμβιες στήλες καταστράφηκαν.

Σ’ αυτό το σημείο, ο Δημήτρης Παπαντωνίου έχει να μας πει κάποια ενδιαφέροντα πράγματα για την νεκρόπολη. Ακούλτουρε Παπαντωνίου, έχεις το λόγο:

Εκεί υπάρχουν 120-130 τάφοι και ταφόπλακες που ανήκουν στους οπαδούς της μεσαιωνικής Βοσνιακής Εκκλησίας (μη ζητάτε και πολλά από εμένα τον ακούλτουρο). Από τα λίγα που κατάλαβα πρόκειται για μια ομάδα Βούλγαρων ιερέων που ονομάστηκαν Bogumil και που είχαν τους δικούς τους κανόνες με βάση τη χριστιανική θρησκεία κάπου στον 10ο αιώνα. Είχαν συγκεκριμένη ιεραρχία και άκμασαν εκείνη την περίοδο. Με τον ερχομό των Τούρκων Οθωμανών πολλοί από αυτούς «λάκισαν» (τόσο φανατικοί ήταν) σε αντάλλαγμα μάλλον κάποιων προνομίων. Όσοι δεν «μάσησαν» από την τρομοκρατία βρίσκονται σε αυτούς τους τάφους. Τώρα μην παίρνετε και τοις μετρητοίς για ό,τι ιστορικό γράφω γιατί όπως έχω πει και άλλες φορές, Δημήτρης και γνώσεις είναι δυο πράγματα αντίθετα.

Eννοείται και ότι δεν θα σε πάρουμε τοις μετρητοίς Δημήτρη, δεν ήταν ανάγκη να μας το πεις! Aλλά τα λες πολύ ωραία και με χιούμορ, βρε αδερφέ…

Θυμάμαι όταν έμενα ένα διάστημα στα Γιαννιτσά λόγω δουλειάς, είχα δει μια παρόμοια νεκρόπολη των Βογόμιλων στο χωριό Πέλλα. Δυστυχώς όμως, δεν βρήκα χρόνο έτσι ώστε να την επισκεφθώ.

Ήθελα να δω κι άλλα αξιοθέατα, όπως τους νερόμυλους του Stolac, αλλά κάποια στιγμή πρέπει να πάρω τον δρόμο της επιστροφής. Εξάλλου όλη αυτήν την περιοχή που εκτείνεται γύρω από το Mostar, την έχω ερωτευθεί. Μα άσε με, να έχω μια αφορμή για το μέλλον…

Eπιστρέφω στη βάση μου, μέσω του 7.

Σε κάποια φάση το GPS, μου κάνει νούμερα του στυλ, ότι δεν έχει σήμα και άλλα τέτοια ακαταλαβίστικα. Σταματώ στην άκρη του δρόμου, προσπαθώντας να δω τι στον πο#τ$ο συμβαίνει! Βρίσκομαι απέναντι από ένα σπίτι για αρκετά λεπτά. Κάποια στιγμή περνάει από το αντίθετο, ένα περιπολικό και ο αστυνομικός μου λέει κάτι στα βοσνιακά. Του απαντάω στα αγγλικά, αλλά προφανώς δεν ξέρει τη γλώσσα. Την ίδια στιγμή, μιλάει με τους κατοίκους του σπιτιού. Δεν ξέρω αν ήταν τυχαίο ή αν οι κάτοικοι κάλεσαν το περιπολικό επειδή με θεώρησαν ύποπτο ή περίεργο. Τελοσπάντων, όλα καλά!

Φτάνω στον ξενώνα, όπου κάνω ένα ντους και ετοιμάζομαι να περπατήσω ξανά στην πόλη.

Αυτή τη φορά όμως θα πάω στη λεωφόρο Bulevar, όπου εκεί υπάρχουν τα σημάδια του πολέμου.

Αξίζει να επισημάνω πως στο Mostar, οι αντιμαχόμενες πλευρές ήταν οι Κροάτες (καθολικοί) και οι Βόσνιοι (μουσουλμάνοι). Στη συνέχεια συνασπίστηκαν και με τη βοήθεια των Δυτικών, πολέμησαν εναντίον των Σέρβων.

Αυτή τη στιγμή, η σκέψη μου έχει παγώσει. Τι να πεις, όταν σε αυτήν εδώ την περιοχή, πριν λίγα χρόνια χάνονταν άδικα ανθρώπινες ζωές. Οι λέξεις και οι σκέψεις, δύσκολα μπορούν να βγουν προς τα έξω…

Η νοσταλγική μελωδία “Bolje biti pijan nego star” των Plavi Orkestar αντηχεί στ’ αυτιά μου και με παραπέμπει στη γιουγκοσλαβική εποχή. Τότε που όλοι οι λαοί ζούσαν ειρηνικά σε μια χώρα παράδεισο…

Βρίσκομαι στη χριστιανική πλευρά του Mostar, όπου το ανατολίτικο στοιχείο απουσιάζει. Τα αξιοθέατα, το μαρτυρούν άλλωστε.

Φυσικά θα πάω να αντικρίσω για τελευταία φορά σε αυτό το ταξίδι, την Stari Most. Εύχομαι, κάποια στιγμή στο μέλλον, να ξαναβρεθώ στο ίδιο σημείο.

Πηγαίνω για φαγητό στου Sadrvan, όπου σήμερα θα δοκιμάζω pljekavica, συνοδεία τοπικής μπύρας και στη συνέχεια περπατώ στην παλιά πόλη. Όσες φορές κι αν την περπάτησα, ποτέ μου δεν τη χόρτασα.

Επιστρέφω στον ξενώνα, προκειμένου να τακτοποιήσω τα πράγματα και τις βαλίτσες μου, καθώς αύριο με περιμένουν πολλά χιλιόμετρα. Τι πολλά, καμιά 400αριά δηλαδή…

Είμαι μόνος στο δωμάτιο, καθώς οι δυο πιτσιρικάδες έφυγαν. Είμαι ξαπλωμένος στο κρεβάτι, μελετώντας την αυριανή διαδρομή. Μετά από μερικά λεπτά ανοίγει η πόρτα και είναι η Lena, μαζί μ’ ένα νεαρό ζευγάρι Πολωνών που θα μείνουν στο δωμάτιο. Το ζευγάρι ήταν να μείνει σε άλλο δωμάτιο, στο οποίο έμεναν μουσουλμάνοι και λόγω της θρησκείας τους, δεν το θεώρησαν πρέπον να μείνει μια γυναίκα μαζί τους, έστω και καθολική, όπως μου εξήγησε η Lena.

Προσπαθώ να χαλαρώσω, σκοτώνοντας το χρόνο μου. Όλες τις ημέρες έχω free wi-fi, αλλά λόγω του ότι είμαι τόσο απορροφημένος από το ταξίδι, δεν έτυχε να το χρησιμοποιήσω ποτέ μέχρι τώρα. Νομίζω μια φορά πρέπει να μπήκα όλη κι όλη, κι αυτή στο facebook για να πατήσω like στις νέες φώτος που ανέβασε η Σέρβα καλλονή Νina Senicar…

Βλέπω δυο μηνύματα από τον Κώστα και τον Γιώργο, του στυλ “που στο διάολο είσαι ρε μ@λ@κα, στέλνε και ‘κανα μήνυμα να ξέρουμε ότι είσαι καλά”. Γίνομαι κομμάτια και αναλογίζομαι το πώς αισθάνομαι εγώ όταν ταξιδεύουν οι φίλοι μου και αργώ να μάθω νέα τους. Δυστυχώς κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, διακατέχομαι από μια έντονη εσωστρέφεια, ζώντας στο δικό μου παράλληλο σύμπαν. Όμως έχω υποχρέωση σ’ αυτούς που με σκέφτονται να γράφω που και που δυο αράδες. Τώρα μπορεί να είμαι μόνος, αλλά θα ‘ρθει η στιγμή που θα ανταμώσουμε και θα λέμε πάλι τα δικά μας…

Mετά από αρκετή ώρα, κλείνω τα μάτια μου, αναλογιζόμενος τα όσα είδα δυο ημέρες τώρα στην Βοσνία – Ερζεγοβίνη, αλλά και το τι θα δω αύριο, όπου προβλέπεται μια συναρπαστική ημέρα…

Laku noc!

Έξοδα – Σημειώσεις:

Βενζίνη: 18,70 €
Διαμονή: Hostel Magdalena-Lena (10 €)
Eισιτήρια: Kravice (1 €), Radimlja (1 €)
Λοιπά: 7,70 €
Σύνολο: 38,40 €
Γενικό Σύνολο: 412,60 €