Ex – Yugoslavia: χτίζοντας γέφυρες και γκρεμίζοντας τείχη

Ημέρα 10^η: Παρασκευή 29 Αυγούστου 2014, Lohovo – Plitvice (82,6 km)

Η κόλαση και ο παράδεισος

Aφού απόλαυσα έναν από τους καλύτερούς μου ύπνους, σηκώθηκα στις 07:00. Tελικά το να ταξιδεύεις με χαμηλό προϋπολογισμό, έχει τα καλά του. Πόσο τυχερός να αισθανθώ αλήθεια, όταν ανοίγω τη σκηνή και βλέπω αυτό το θέαμα;

Μπόλικη υγρασία το πρωί…

Πρώτη φορά έμεινα σε δική μου σκηνή, κατά τη διάρκεια του περσινού οδοιπορικού. Μέχρι τότε, δεν ήθελα να ακούω κουβέντα για σκηνή, καθώς ήθελα το ντουσάκι μου, το κρεβατάκι μου και τον δικό μου χώρο. Και ποιος σου είπε, ότι στα οργανωμένα camping δεν τα έχω αυτά τα πράγματα; Και ντουσάκι έχω και απ’ όλα! Aρκούμαι στα απαραίτητα που θα έκαναν ακόμα και τον Γιάγκο Δράκο να σκάσει από τη ζήλεια του. Η σκηνή ήταν μια επιλογή που μου βγήκε σε καλό και εκτός αυτού, εξοικονομώ πάρα πολλά χρήματα. Και τα τελευταία, προτιμώ να τα καίω σε βενζίνες παρά να τα σκορπάω σε πολυτελή ξενοδοχεία με σάουνες, πισίνες και λοιπές πολυτέλειες.

Μέχρι να πιω καφέ, να καπνίσω καναδυό τσιγάρα και να μαζέψω τη σκηνή, έχει πάει 09:00, όπου αποχαιρετώ την ευγενέστατη κυρία του camping και είμαι έτοιμος προς αναχώρηση.

Σήμερα η ημέρα προβλέπεται χαλαρή. Θα αλλάξω χώρα και θα μπω στην Κροατία, όπου θα επισκεφθώ τον εθνικό δρυμό του Plitvice, ο οποίος απέχει μια γκαζιά δρόμο από το Bihac. Και πριν από αυτό, θα πάω να δω την αεροπορική βάση της Zeljava.

Βγαίνω στον κεντρικό δρόμο που πάει για Bihac, όπου σταματώ να φωτογραφίσω μια πανσιόν-εστιατόριο για μοτοσυκλετιστές. Και με το που κατεβαίνω, αμέσως με πλησιάζει τρέχοντας, ο ιδιοκτήτης. Πρόσχαρος και φιλικός, μου πιάνει την κουβέντα, αν και δεν καταλαβαίνει γρι από αγγλικά. Δεν πειράζει όμως, άμα υπάρχει διάθεση για συνεννόηση, η γλώσσα δεν αποτελεί εμπόδιο.

Περνώντας από την πόλη του Bihac, μια γοητευτική εκπρόσωπος της σλαβικής ομορφιάς, θα με αναστατώσει κι ακόμα δεν έχω ξυπνήσει καλά-καλά. Αχ, κι είναι τόσο όμορφη…

Μετά το Bihac, ανεβαίνω ένα βουνό, όπου η διαδρομή είναι αδιάφορη και το μόνο που θα μου αποσπάσει την προσοχή, είναι το όνομα ενός χωριού.

Πριν προλάβω να συνειδητοποιήσω τι και πως, βρίσκομαι στα σύνορα. Αφού πέρασα έναν σύντομο και τυπικό έλεγχο και από τις δυο πλευρές, επιδεικνύοντας μόνο το διαβατήριο, βρίσκομαι στην Κροατία. Πλέον αποχαιρέτησα την Βοσνία – Ερζεγοβίνη, ανανεώνοντας όμως το ραντεβού μου μαζί της και κυλώ τις ρόδες μου σε άλλη μια αγαπημένη μου χώρα, την Κροατία.

Πριν ακόμα καταλάβω ότι άλλαξα χώρα, στο χωριό Licko Petrovo Selo, βλέπω την πινακίδα που οδηγεί στο Zeljava, όπου εκεί βρίσκεται η ομώνυμη αεροπορική βάση της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Μια τοποθεσία άγνωστη στους πολλούς, την οποία μου πρότεινε ο Οικονομάκης. Μάλλον θέλει να με βάλει σε μπελάδες πάλι τούτος ο άνθρωπος, κάνοντάς μου για άλλη μια φορά τη ζωή δύσκολη. Και όλα αυτά γιατί, κάποτε σε μια βόλτα του παραπονέθηκα μια φορά όλη κι όλη, για να μην μας πάει πάλι από χωματόδρομο, αλλά από αυτοκινητόδρομο.

Τα σημάδια του πολέμου είναι εμφανή ακόμα και στα κατοικήσιμα σπίτια…

Κινούμαι σε μια απέραντη και στενή ευθεία, όπου υπάρχουν λίγα φτωχικά σπίτια στην άκρη του δρόμου. Αγρότες κλαδεύουν τα δέντρα και αυτό έχει ως συνέπεια ο δρόμος να είναι γεμάτος κλαδιά. Είναι δε τόσο στενά σε κάποια σημεία που το κράνος μου ακουμπάει στα φύλλα των δέντρων. Σε μια αχανή ευθεία, βλέπω κάτι να στέκει καταμεσής του δρόμου. Σκέφτηκα ότι μπορεί να είναι κάποιο ζώο. Πλησιάζοντας όμως είδα ότι ήταν ένα παιδί, το οποίο μόλις με αντιλήφθηκε, έκανε στην άκρη και με χαιρετούσε κάνοντάς μου νόημα ν’ ανοίξω το γκάζι.

Βλέπω κάτι διασταυρώσεις και αγνοώντας το GPS, το οποίο μοιάζει να τα έχει χαμένα, κάνω τα δικά μου. Χωρίς να καταλάβω και πολλά από τη μια στιγμή στην άλλη, βλέπω στα δεξιά μου ένα αεροπλάνο μέσα στα δέντρα. Κι εκεί ακριβώς συναντώ πέντε Τσέχους μοτοσυκλετιστές, οι οποίοι ταξιδεύουν στα Βαλκάνια. Αμέσως συστηνόμαστε δια χειραψίας και πιάνουμε την κουβέντα. Ο ένας από αυτούς, είναι πολυταξιδεμένος μιας και έχει πάει Βόρειο Ακρωτήρι, Σκωτία, Καύκασο κι ένα σωρό ακόμα προορισμούς, μέχρι και Ελλάδα.

Αφού τα λέμε για αρκετή ώρα, ανανεώνουμε το ραντεβού μας, μιας και αυτοί θα εξερευνήσουν την εγκαταλελειμμένη πλέον, αεροπορική βάση. Μου λένε πως εκεί που υπάρχει το αεροπλάνο, υπάρχουν στο βάθος άλλα δυο, όπου πρέπει να περπατήσω ένα πατημένο μονοπάτι για να τα δω.

Φοβάμαι είναι η αλήθεια, γιατί η εν λόγω περιοχή δεν είναι για να παίζεις, καθώς υπάρχουν πινακίδες για νάρκες. Όμως αφού είναι πατημένο το μονοπάτι, δεν χάνω ευκαιρία και μπαίνω να το εξερευνήσω.

Στη συνέχεια, πηγαίνω στους δυο υπόγειους αεροδιάδρομους, όπου πετυχαίνω πάλι τους Τσέχους και τους εξερευνούμε παρέα. Τα συναισθήματά μου είναι ποικίλα, μιας και αυτή η αεροπορική βάση κρύβει μεγάλη ιστορία.

Η Αεροπορική Βάση Zeljava , βρίσκεται στα σύνορα μεταξύ Κροατίας και Βοσνίας – Ερζεβοβίνης, στο βουνό Pljesevica. Mε τη σημερινή μορφή των συνόρων, οι εγκαταστάσεις της βρίσκονται στην Κροατία και ο αεροδιάδρομος συνεχίζεται μέχρι το βοσνιακό έδαφος. Άρα, μπορείς διασχίζοντάς τον, να βρεθείς παράνομα από τη μία χώρα στην άλλη. Ήταν το μεγαλύτερο υπόγειο αεροδρόμιο και η μεγαλύτερη στρατιωτική αεροπορική βάση της Γιουγκοσλαβίας και μια από τις μεγαλύτερες της Ευρώπης.

Η κατασκευή της αεροπορικής βάσης Zeljava ή Bihac, είχε την κωδική ονομασία Objekat 505, ξεκίνησε το 1948 και τελείωσε το 1968. Κατά τη διάρκεια αυτής της εικοσαετίας η Σοσιαλιστική Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας (SFRJ) δαπάνησε 6 δισεκατομμύρια δολάρια για την κατασκευή της, τα οποία με τα σημερινά δεδομένα, ισοδυναμούν με τρεις φορές τον ετήσιο στρατιωτικό προϋπολογισμό της Κροατίας και της Σερβίας! Ήταν ένα από τα μεγαλύτερα και πολυδάπανα στρατιωτικά έργα που φτιάχτηκαν εκείνη την εποχή στην Ευρώπη.

Ο ρόλος της βάσης, ήταν να συντονίζει όλες τις στρατιωτικές βάσεις της πρώην Γιουγκοσλαβίας, με ραντάρ έγκαιρης προειδοποίησης στα πρότυπα της NORAD. Η δε κατασκευή, είχε σχεδιαστεί έτσι ώστε να αντέξει χτύπημα από πυρηνική βόμβα ισχύος 20 μεγατόνων, ίδιας ισχύoς με αυτήν που έπεσε στο Ναγκασάκι.

Κατασκευάστηκε στη συγκεκριμένη περιοχή, λόγω της καίριας στρατηγικής θέσης, όπου με τα ραντάρ επιτήρησης και αναχαίτισης, κάλυπτε όλο τον εναέριο χώρο της πρώην Γιουγκοσλαβίας και όχι μόνο. Έχει δυο υπόγειες σήραγγες, οι οποίες στεγάζουν δυο μοίρες μαχητικών αεροσκαφών, την 124.LAE και την 125.LAE, αμφότερες με μαχητικά αεροσκάφη MIG-21 BIS. Επίσης υπήρχε και μία μοίρα αναχαίτισης η 352. LAE με αναγνωριστικά αεροσκάφη τύπου MIG-21R.

Οι υπόγειες σήραγγες, έχουν συνολικό μήκος 3,5 km και το καταφύγιο έχει τέσσερις εισόδους, με πόρτες οι οποίες αντέχουν πίεση 10 τόνων. Οι τρεις από αυτές, έχουν προσαρμοστεί για αεροσκάφη με σταθερά πτερύγια. Υπήρχε η ελπίδα πως ο χώρος θα εξοπλιζόταν από τα υπερσύγχρονα για την εποχή μαχητικά αεροσκάφη Υu Supersonic, από την εγχώρια γιουγκοσλαβική αγορά. Το πρόγραμμα Novi Avion που αφορούσε την κατασκευή μαχητικών αεροσκαφών 4^ης γενιάς, ξεκίνησε από τα μέσα της δεκαετίας του ’80 αλλά ματαιώθηκε το 1991 λόγω του πολέμου.

Ο χώρος των υπόγειων αεροδιαδρόμων, έχει κατασκευαστεί με ειδικό σκυρόδεμα το οποίο διακόπτεται ή εναλλάσσεται κάθε 10 m, προκειμένου οι επιπτώσεις από τυχόν βομβαρδισμό, να είναι οι λιγότερες δυνατές.

Στις εγκαταστάσεις υπήρχαν ειδικές πηγές νερού, γεννήτριες ρεύματος, χώροι διαμονής των πληρωμάτων και άλλα. Επίσης, υπήρχε αίθουσα η οποία μπορούσε να στεγάσει 1.000 άτομα με τρόφιμα και καύσιμα που επαρκούσαν για 30 ημέρες χωρίς ανεφοδιασμό. Το δε καύσιμο, παρέχεται από υπόγειο δίκτυο σωληνώσεων συνολικού μήκους 20 km, το οποίο ξεκινούσε από τη στρατιωτική αποθήκη του λόφου Pokoj, ο οποίος βρίσκεται κοντά στο Bihac.

Το αεροδρόμιο, αποτελείται από πέντε διαδρόμους, στους χώρους του οποίου υπήρχαν ραντάρ, πύραυλοι εδάφους-αέρος, καθώς και άλλα συστήματα αναχαίτισης. Επίσης υπήρχαν βάσεις μηχανοκίνητου πεζικού, στρατιωτική αστυνομία και κυνηγετικό καταφύγιο, το οποίο χρησίμευε ως χώρος αναψυχής στρατιωτικών και πολιτικών ηγετών. Η δε φύλαξή του ήταν ιδιαιτέρως αυστηρή και η είσοδος επιτρεπόταν μόνο στους έχοντες ειδική άδεια.

Η αεροπορική βάση χρησιμοποιήθηκε αρκετά το 1991 κατά τη διάρκεια των πολέμων που ακολούθησαν τη διάλυση της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Όταν ο Γιουγκοσλαβικός Λαϊκός Στρατός (JNA), ο οποίος στο μεγαλύτερό του ποσοστό αποτελείτο από Σέρβους αξιωματικούς, εγκατέλειψε τη βάση, κατέστρεψε τον αεροδιάδρομο, γεμίζοντας με εκρηκτικά τους χώρους που είχαν σχεδιαστεί γι’ αυτόν τον σκοπό, προκειμένου να μην πέσει στα χέρια του εχθρού. Η καταστροφή ολοκληρώθηκε από τον στρατό των Σέρβων της Κράινα, το 1992, οι οποίοι έριξαν άλλους 56 τόνους εκρηκτικών για να μη χρησιμοποιηθεί από τον εχθρό. Η έκρηξη ήταν τόσο ισχυρή που συγκλόνισε μέχρι και το Bihac. Oι δε κάτοικοι των γύρω περιοχών ισχυρίστηκαν πως έβγαιναν καπνοί ακόμα και 6 μήνες μετά την έκρηξη. Ο συνέπειες της καταστροφής υπήρξαν ανυπολόγιστες, τόσο στις εγκαταστάσεις αλλά κυρίως στο περιβάλλον.

Στην ευρύτερη περιοχή υπάρχει αρκετά μεγάλος αριθμός ναρκών, όπου υπάρχει και προειδοποιητική σήμανση. Το 2000 ένας Βόσνιος αξιωματικός της αεροπορίας, έχασε τη ζωή του. Πλέον η συγκεκριμένη περιοχή αποτελεί ένα σύνηθες σημείο για την διακίνηση παράνομων μεταναστών, μιας και ο αεροδιάδρομος ξεκινάει από κροατικό έδαφος και καταλήγει σε βοσνιακό. Ο χώρος πλέον είναι εγκαταλελειμμένος και σχέδια αξιοποίησής του υπήρξαν αρκετά στο παρελθόν. Όπως το να γίνει μονάδα για τους μετανάστες που αιτούνται άσυλο ή να γίνει στρατιωτική βάση. Τον τελευταίο καιρό ο δήμος του Βihac, έχει ξεκινήσει μια προσπάθεια, προκειμένου να εκμεταλλευτεί τον αεροδιάδρομο κατασκευάζοντας πολιτικό αεροδρόμιο. Σημειώνω εδώ, πως υπάρχει μια συμφωνία μεταξύ των χωρών της πρώην Γιουγκοσλαβίας, όπου απαγορεύει την ύπαρξη στρατιωτικών βάσεων 15 km από τα σύνορα.

Aπ’ όλα αυτά, ένας ευαισθητοποιημένος άνθρωπος, εύλογα θα αναρωτηθεί πολλά. Όπως για τα τον τεράστιο προϋπολογισμό αυτού του έργου, αλλά και την οικολογική καταστροφή που προκάλεσε. Τόσα χρήματα θα μπορούσαν να είχαν δοθεί για άλλους σκοπούς, αλλά η εποχή ήταν τέτοια (βλέπε Ψυχρός Πόλεμος) και η Γιουγκοσλαβία είχε ισχυρή οικονομία και διέθετε βαριά βιομηχανία που της επέτρεπαν τέτοιους είδους στρατιωτικές υποδομές. Αναφέρθηκα προηγουμένως στο πρόγραμμα Novi Avion, το οποίο δεν έλαβε σάρκα και οστά, λόγω του πολέμου. Η Γιουγκοσλαβία ήταν τόσο ισχυρή οικονομικά χώρα, η οποία κατακεύαζε μέχρι και αυτοκίνητα και και από ένα σημείο και μετά, ήταν έτοιμη να κατασκευάσει μαχητικά αεροσκάφη! Από τη μια παρατηρείς το πόσο αυτάρκεις, δραστήριοι και πανέξυπνοι άνθρωποι ήταν και είναι οι πρώην Γιουγκοσλάβοι ή Νότιοι Σλάβοι. Και από την άλλη παρατηρείς πως όλα αυτά τα προτερήματά τους τα έστρεψαν (ή τους τα έστρεψαν κάποιοι άλλοι) εναντίον τους.

Είναι κανόνας πως ο άνθρωπος προοδεύει όταν χρησιμοποιεί την τεχνολογία προς όφελός του. Όταν όμως η τεχνολογία χρησιμοποιεί τον άνθρωπο προς όφελός της, τότε τα αποτελέσματα είναι καταστροφικά για την ανθρωπότητα. Το ‘χει αποδείξει άλλωστε η ιστορία…

Kαι μια μικρή παρένθεση: το 2012 η Σερβία, στην προσπάθεια να τονώσει την οικονομία της, ήταν σε συζητήσεις με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα για την κατασκευή ενός εκπαιδευτικού – ελαφρύ μαχητικού, βασισμένο στα σχέδια του Novi Avion. Ας τονωθεί η οικονομία της Σερβίας, αλλά ας μην ξαναχρησιμοποιηθούν ποτέ ξανά αυτά τα οπλικά συστήματα κατά της ανθρωπότητας…

Εν συνεχεία κινούμαι στον αεροδιάδρομο, ο οποίος χάνεται στο βάθος. Εκεί έρχονται και οι Τσέχοι.

Κοιτώντας στιγμιαία το GPS, παρατηρώ ότι έχω εισέλθει παράνομα στην Βοσνία – Ερζεγοβίνη.

Ο λόγος είναι ότι, ο αεροδιάδρομος εκτείνεται σ’ αυτές τις δυο χώρες, όπου μπορείς να εισέλθεις παράνομα από την Κροατία στην Βοσνία – Ερζεγοβίνη και το αντίθετο.

Αποχαιρετώ τους Τσέχους και περιπλανιέμαι για λίγη ώρα στους χώρους της αεροπορικής βάσης.

Αν και αυτές οι φάσεις με συναρπάζουν ιδιαίτερα, ομολογώ πως ο ενθουσιασμός μου κόβεται, γιατί όπως και να το κάνουμε, σ’ αυτές τις περιοχές δεν είναι για να παίζεις ή να ξεφεύγεις από τα πεπατημένα. Μια στιγμή αρκεί για να γίνει το κακό.

Όση ώρα βρίσκομαι την αεροπορική βάση της Zeljava, αισθάνομαι σαν να βρίσκομαι στην κόλαση. Ναι μεν είναι συναρπαστικό συναίσθημα, αλλά οφείλω να ομολογήσω πως δεν είναι αυτό που με συγκινεί, μιας και βλέπω άλλο ένα παράλογο πρόσωπο του πολέμου και των ακατάσχετων αμυντικών δαπανών. Ευκαιρία λοιπόν να φύγω από αυτήν την κόλαση και να πάω στον παράδεισο, ο οποίος απέχει μόλις λίγα χιλιόμετρα από εδώ…

Επαφίεμαι στις υποδείξεις του GPS, το οποίο μετά από λίγα χιλιόμετρα, με οδηγεί στο Plitvice. Βρίσκομαι στην Είσοδο 2 και 2 km πιο πέρα υπάρχει υπάρχει η Είσοδος 1. Αφού είδα τι παίζει, αρχίζω να ψάχνω κάπου να κατασκηνώσω και στη συνέχεια να εξερευνήσω τον εθνικό δρυμό. Οι πινακίδες λένε ότι υπάρχει camping 15 km από εδώ, από τον δρόμο που ήρθα. Που να γυρίζω πάλι πίσω; Άσε δε που θα είναι τίγκα στον κόσμο κι εγώ θέλω να είμαι κάπου πιο ήσυχα.

Στην περιοχή όμως, υπάρχουν πολλά ενοικιαζόμενα δωμάτια. Το μάτι μου παίρνει ένα από αυτά, όπου υπάρχει και camping. Εκεί με υποδέχεται η ιδιοκτήτρια και μου λέει να στήσω τη σκηνή μου έξω από ένα σπίτι. Στήνω τη σκηνή κι έχω θέα έναν καταπράσινο λόφο. Υπάρχουν μερικά τροχόσπιτα στο camping, αλλά είμαι ο μόνος που έχει στήσει σκηνή.

Αφού τακτοποιήθηκα, φόρεσα αθλητικά παπούτσια και βερμούδα, έτοιμος για Plitvice. Η είσοδος του δρυμού απέχει περίπου 2 km από εδώ. Βρίσκω μετά δυσκολίας ένα super market, από το οποίο προμηθεύομαι κάτι για να τσιμπήσω. Αργότερα βρίσκομαι στην Είσοδο 2, όπου υπάρχει φυλασσόμενο parking, το οποίο για τις μοτοσυκλέτες είναι δωρεάν.

Επικρατεί το αδιαχώρητο από κόσμο. Περιμένω αρκετή ώρα στην ουρά προκειμένου να πληρώσω το τσουχτερό εισιτήριο και στη συνέχεια πηγαίνω στο γραφείο πληροφοριών, προκειμένου να αποσπάσω διάφορες πληροφορίες, γιατί σε κάτι τέτοια δεν τα παίρνω και πολύ τα γράμματα…

Υπάρχουν πολλές διαδρομές, όπου μπορείς να επιλέξεις όποια θέλεις. Η διάρκεια τους ποικίλλει, από 1 ώρα έως 10. Επιλέγω τη διαδρομή Η, η οποία έχει διάρκεια 4-6 ώρες.

Ευτυχώς στο γραφείο πληροφοριών, μια γυναίκα με διαφωτίζει σημειώνοντάς μου στο μικρό σχεδιάγραμμα που υπάρχει στο εισιτήριο, τη διαδρομή που έχω επιλέξει. Μου τα λέει τόσο αναλυτικά, μέχρι και τα σημεία όπου πρέπει να πάρω λεωφορείο και πλοίο. Ωραία λοιπόν, την έβγαλα την άκρη.

– Can I give you, my helmet please?

– Οh, thank you very much for the present, sir!

Αυτή τη χιουμοριστική απάντηση μου έδωσε ένας από τους υπαλλήλους του πάρκου, όταν του έδωσα να φυλάξει τα κράνος μου στο κιόσκι του parking. Στη συνέχεια περπατώ μέχρι να πάρω το λεωφορείο, το οποίο θα με αποβιβάσει στο σημείο εκκίνησης της διαδρομής που έχω επιλέξει.

To Plitvicka Jezera Nacionalni Park καλύπτει έναν χώρο, ο οποίος εκτείνεται σε τρεις κορυφές των Δειναρικών Άλπεων και η έκτασή του είναι 294,82 km² και αποτελείται από 16 λίμνες συνολικής έκτασης 8 km². Το μέγιστο υψόμετρο του πάρκου φτάνει τα 1.280 m και το ελάχιστο τα 380 m. Tο δε υψόμετρο μεταξύ των λιμνών είναι 135 m. To 1949 ανακηρύχτηκε Εθνικός Δρυμός και από το 1979 αποτελεί Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO. Ο αριθμός επισκεπτών που δέχεται ετησίως φτάνει τους 1.200.000.

Η περιοχή ξεχωρίζει για την πυκνή της βλάστηση (αλπική και μεσογειακή). Υπάρχουν πολλά είδη φυτών και συνάμα αποτελεί ένα καταφύγιο διαφορετικών πουλιών και ζώων. Επίσης, οι λίμνες της είναι πλούσιες σε ορυκτά.

Σε αυτήν την περιοχή, διαδραματίστηκαν οι πρώτες σκηνές του πολέμου που ακολούθησε τη διάλυση της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Το πρώτο πολεμικό επεισόδιο στην Κροατία θα έρθει στις 31 Μαρτίου 1991, όταν η κροατική κυβέρνηση θα στείλει λεωφορεία με αστυνομικούς, με σκοπό να αποκαταστήσει τον κρατικό έλεγχο στην περιοχή. Στη σύγκρουση που θα ακολουθήσει θα υπάρξει ένας νεκρός από κάθε πλευρά, που θα είναι και τα πρώτα επίσημα θύματα του πολέμου της Κροατίας. Αυτό το αιματηρό επεισόδιο θα μείνει στην ιστορία ως το “Αιματηρό Πάσχα στο Plitvice” και με τη λήξη του πολέμου το 1995, η περιοχή ανακαταλήφθηκε από τους Κροάτες. Ήταν ναρκοθετημένη κατά τη διάρκεια του πολέμου και το 1998 η UNESCO τη χαρακτήρισε πλέον, ως περιοχή ελεύθερη ναρκών.

Περπατώ λίγα μέτρα και φτάνω στη στάση του λεωφορείου, όπου επιβιβάζομαι μαζί με άλλους τουρίστες.

Μετά από λίγα λεπτά κατεβαίνω και ακολουθώ τις ιδιαίτερα κατατοπιστικές ταμπέλες της διαδρομής που έχω επιλέξει. Γίνεται χαμός από τουρίστες. Τόσο πολύ κόσμο σ’ ένα αξιοθέατο, δεν έχω ξαναδεί ποτέ μου.

Όπως ήταν αναμενόμενο, χάθηκα ακόμα και εδώ, ακόμα και πεζός! Πήρα ένα στενό δρομάκι στο οποίο δεν υπήρχε ψυχή και ανέβαινα ένα βουνό. Τουλάχιστον μου έκοψε και κατάλαβα τη μ@λ@κία που έκανα.

Αυτή τη στιγμή σε όλο το πάρκο, βρίσκονται χιλιάδες επισκέπτες απ’ όλες τις γωνιές της γης, ανάμεσά τους κι εγώ. Αποτελεί το δημοφιλέστερο τουριστικό αξιοθέατο της Κροατίας και δικαιολογημένα. Το περπάτημα είναι εύκολο και δείχνω να το ευχαριστιέμαι.

Μετά από ώρα περιμένω το πλοίο να με περάσει απέναντι, όπου και θα συνεχίσω το περπάτημά μου.

Μετά από περίπου τέσσερις ώρες, το πάρτυ θα τελειώσει, όπου θα περιμένω μαζί με αρκετό κόσμο το λεωφορείο για να με οδηγήσει στην είσοδο του δρυμού. Με το που φτάνει, γίνεται χαμός. Πολλοί Ευρωπαίοι και ιδίως Γερμανοί, σπρώχνονται μεταξύ τους για μια θέση στο λεωφορείο, πράγμα που μου προκαλεί αλγεινή εντύπωση. Αυτά για να μη λέμε ότι συμβαίνουν μόνο στην τριτοκοσμική Ελλάδα. Και οι δήθεν πολιτισμένοι Ευρωπαίου δεν πάνε πίσω σ’ αυτά.

Οι Κροάτες υπάλληλοι, τηρώντας τους κανόνες ασφαλείας, λένε στους πολυάριθμους όρθιους επιβάτες του λεωφορείου να κατεβούν και να περιμένουν το επόμενο. Ένας από αυτούς είμαι κι εγώ και αναγκάζομαι να κατέβω και να περιμένω μισή ώρα περίπου, το επόμενο λεωφορείο.

Σ’ αυτό εδώ το σημείο, θα μου επιτρέψεις να πω την προσωπική μου άποψη για το Plitvice:

Αποτελεί όντως ένα κόσμημα της φύσης, το οποίο όμως δεν με ξετρέλανε. Πιστεύω πως έχω δει πιο μεγαλειώδη θεάματα στη ζωή μου και να με συγχωρείς για την έπαρση. Κάθε ημέρα συγκεντρώνει χιλιάδες επισκέπτες από όλες τις γωνιές της γης, όντας το δημοφιλέστερο τουριστικό αξιοθέατο της χώρας. Κι όταν βλέπω πολλούς τουρίστες, προσωπικά ξενερώνω…

Το δε εισιτήριο είναι τσουχτερό, πανάκριβο θα έλεγα. Κοστίζει 180 κροατικές κούνες (ήτοι 23,60 €) και αν συνυπολογίζεις τους αμέτρητους επισκέπτες του, σε κάνει να αναρωτιέσαι πως, όλη η οικονομία της Κροατίας πρέπει να στηρίζεται στο Plitvice! Μιλάμε για πολύ χρήμα…

Είναι όμορφα φτιαγμένο, νοικοκυρεμένο και λάμπει από καθαριότητα. Η ανθρώπινη παρέμβαση είναι μικρή, με διάφορους ξύλινους διαδρόμους και περάσματα (γέφυρες) στη λίμνη. Κι όμως, είναι τόσο καλαίσθητα τοποθετημένες που νομίζεις ότι είναι παρεμβάσεις της φύσης και όχι του ανθρώπου. Προσωπικά δίνω ένα μεγάλο μπράβο στους Κροάτες γι’ αυτό και μόνο το πράγμα.

Θεωρώ ότι το Plitvice, αποτελεί έναν προορισμό από αυτούς που πρέπει να πάει κάποιος στη ζωή του. Αποτελεί must κι έτσι το είδα. Δεν ξετρελάθηκα, δεν έκοψα φλέβες, δεν είπα πουθενά “ουάου”. Έχει γίνει της μόδας και έχει πάει πολύς κόσμος από την Ελλάδα. Έχω δει τόσες φωτογραφίες και έχω διαβάσει τόσα γι’ αυτό που ήταν σαν να έχω πάει. Μοιραία λοιπόν δεν ενθουσιάστηκα ούτε εντυπωσιάστηκα. Και για να πω την αλήθεια μου, περισσότερο εντυπωσιάστηκα στο Slap Kravica ή στο Strbacki Buk, όπου δεν ήξερα απολύτως τίποτα γι’ αυτά και πλήρωσα ένα αστείο ποσό για είσοδο.

Το μόνο που μου άρεσε στο Plitvice, ήταν ο ξεκούραστος και υγιεινός περίπατος, ως λάτρης του περπατήματος. Βέβαια αν μου έλεγες να πήγαινα ξανά στο Plitvice πληρώνοντας το ακριβό αντίτιμο, θα σου απαντούσα ένα τεράστιο “όχι”!

Επίσης, σε κάθε δημοφιλές τουριστικό αξιοθέατο, αυτό το οποίο μου προκαλεί αηδία, είναι το να βλέπω αγέλες τουριστών να βγάζουν συνέχεια selfies. Ειλικρινά, πόσο ναρκισσισμό μπορεί να διαθέτει κάποιος όταν σε κάθε φωτογραφία θέλει να είναι παρούσα η αφεντιά του; Έχει το σθένος άραγε ένας νάρκισσος, να αισθανθεί μικρός ή ασήμαντος μπροστά στο μεγαλείο της φύσης; Το να βλέπω τους πάντες να φωτογραφίζουν συνέχεια πρόσωπα και μόνο πρόσωπα κι αμέσως μετά να βλέπουν αν βγήκαν ωραίοι ή όχι στη φωτογραφία, το θεωρώ τραγικό. Κι όπως κάνω από τσαντίλα σε τέτοιες περιπτώσεις, δεν φωτογραφίζω ούτε μια φορά τον εαυτό μου. Κοίτα το πουλάκι…

Αποχωρώ από το Plitvice και ξαναπηγαίνω στο super market, προκειμένου να αγοράσω προμήθειες για βραδινό, αλλά και για τον δρόμο. Φτάνω στο camping, όπου γράφω το ημερολόγιό μου, φτιάχνω μερικά σαντουιτσάκια και είμαι μια χαρά.

Η ιδιοκτήτρια ενθουσιάζεται που έρχομαι από την Ελλάδα και εντυπωσιάζεται όταν την καληνυχτώ στα κροατικά! Είναι πολύ σημαντικό να ξέρεις κάποιες λέξεις, έστω τις βασικές σε μια ξένη χώρα. Προσφέρεις ένα χαμόγελο στους ντόπιους και τους κάνεις να αισθάνονται πως αγαπάς τη χώρα τους. Κι εμένα σε όλες ανεξαιρέτως τις χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας, μου βγαίνει. Γιατί πραγματικά και με το χέρι στην καρδιά, τις αγαπώ όλες…

Πάω για ντους και πλέον έχει νυχτώσει για τα καλά. Αυτό όμως δεν με εμποδίζει να ανοίξω τον χάρτη και να σχεδιάζω διαδρομές. Ο χαμηλός φωτισμός με την απόλυτη ησυχία, δημιουργούν ένα όμορφο σκηνικό.

Όντας δεύτερη φορά στην Κροατία, νομίζω πως έχω το δικαίωμα να εκφέρω άποψη γι’ αυτή τη χώρα, η οποία είναι από τις πιο τουριστικές των Βαλκανίων και της Ευρώπης. Αυτό που έχω καταλάβει με τους Κροάτες, είναι πως λόγω του τουρισμού, προσφέρουν πολύ καλές υπηρεσίες. Από τη μια, πουθενά δεν έχω συναντήσει αγένεια ή αδιαφορία, αλλά ούτε και περισσή ευγένεια από την άλλη. Είναι καλά οργανωμένοι ως λαός, προσφέροντας άριστες υπηρεσίες. Έχουν αμέτρητα τουριστικά αξιοθέατα και ξέρουν να τα εκμεταλλεύονται σωστά. Ο υπερβολικός τουρισμός φαίνεται πως δεν τους έχει επηρεάσει, όπως π.χ. παρατήρησα στις τουριστικές περιοχές του Μαυροβουνίου. Και το κυριότερο, δεν κοροϊδεύουν τον τουρίστα. Για να το πω λιανά, τους λες “θέλω αυτό” και σου φέρνουν αυτό. Και τη νοοτροπία των Κροατών πρέπει να την καταλάβουν αρκετοί που ασχολούνται με τον τουρισμό στην Ελλάδα, όπου σε αντίστοιχες τουριστικές περιοχές, σερβίρουν μπαγιάτικη σαλάτα και μπαγιάτικο ψωμί στον τουρίστα, με το κυρίως πιάτο να είναι μικρό σε ποσότητα και να κοστίζει πανάκριβα. Ε, λοιπόν, τέτοια πράγματα στην Κροατία, δεν έχω συναντήσει πουθενά! Τα λέω αυτά, καθώς ξέρω πολλούς στη χώρα μου, οι οποίοι έχουν θυσιάσει την αξιοπρέπειά τους στο βωμό του εύκολου κέρδους που επιφέρει ο τουρισμός.

Επίσης, είναι πιο εκλεπτυσμένοι στη συμπεριφορά τους σε σχέση με τους άλλους λαούς την πρώην Γιουγκοσλαβίας (εξαιρώντας τους Σλοβένους) και μοιάζουν να βρίσκονται κάπου μεταξύ Βαλκανίων και Ευρώπης, με τη δεύτερη να τους ελκύει περισσότερο. Παράλληλα όμως, δεν έχουν χάσει καθόλου από το βαλκανικό ταμπεραμέντο τους. Προσωπικά αισθάνομαι πολύ γαλήνια και οικεία στην Κροατία, τη γουστάρω σαν χώρα, πως αλλιώς να το πω; Και για όλους τους παραπάνω λόγους, αυτή η χώρα έχει κερδίσει τον σεβασμό και την εκτίμησή μου. Για να το πω απλά και στα κροατικά: Volim Hrvatska!

Επίσης, πριν δυο χρόνια στις Δαλματικές ακτές, είδα ότι αυτή η χώρα μοιάζει πολύ με την Ελλάδα, ένεκα της θάλασσας, της δαντελένιας ακτογραμμής και των αμέτρητων νησιών. Αυτές οι γνώριμες παραστάσεις, με έκαναν να νομίζω ότι βρίσκομαι στην ίδια μου τη χώρα. Οι δε κάτοικοί της μπορεί να έχουν επηρεαστεί πολιτιστικά σε μεγάλο βαθμό από τους Ευρωπαίους, όμως έχουν πολλά κοινά στοιχεία στη συμπεριφορά τους με άλλους βαλκάνιους λαούς, ιδίως με τους Σέρβους και τους Έλληνες. Ως κοινό χαρακτηριστικό αυτών των τριών λαών, παρατήρησα σε γενικές γραμμές την ευθύτητα του λόγου, τη δυνατή ένταση της φωνής και το χιούμορ, τα οποία αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της ιδιοσυγκρασίας τους.

Αύριο θα μπω Σλοβενία, στην οποία θα μείνω δυο βράδια. Έχω σταμπάρει κάποιες διαδρομές, αλλά δεν έχω αποφασίσει τι, πού, πώς, πότε. Τις αφήνω χύμα στο κύμα, μιας και πλέον το ταξίδι από μόνο του μ’ έχει συνεπάρει και με κάνει να χαίρομαι την κάθε στιγμή του.

Laku noc!

Έξοδα – Σημειώσεις:

Βενζίνη: –
Διαμονή: Camping Place Cvetkovic (10 €)
Εισιτήρια: Plitvicka Jezera N.P. (23,60 €)
Super Market:14 €
Λοιπά: –
Σύνολο: 47,60 €
Γενικό Σύνολο: 523,20 €