Ex – Yugoslavia: χτίζοντας γέφυρες και γκρεμίζοντας τείχη


Ημέρα 17η: Παρασκευή 5 Σεπτεμβρίου 2014, Mokra Gora – Novi Sad (341,3 km)

Lane Moje

Αφού έριξα έναν από τους καλύτερους μου ύπνους, στις 08:20 τινάζομαι σαν ελατήριο από το κρεβάτι. Μετά από λίγα λεπτά, βρίσκομαι στο εστιατόριο, με το πρωινό να έχει όλα τα ελέη του θεού, όπως και το βραδινό. Οι Σέρβοι φαίνεται πως είναι και χουβαρντάδες και καλοφαγάδες!

Τιγκάρω το πιάτο μου με διαφόρου τύπου λουκάνικα, ομελέτες, αυγά τηγανητά, τυρί, ψωμί κι ένα σωρό άλλα. Αδυνατώ να θυμηθώ πόσες φορές γέμισα το ποτήρι με φυσικό χυμό πορτοκάλι. Μπορεί 4 ή 5. Και μόλις τελείωσα, πίνω κι έναν ζεστό καφέ ανάβοντας το πρωινό μου τσιγάρο. Σε όλους σχεδόν τους χώρους, επιτρέπεται το κάπνισμα, όπου υπάρχει και σχετική ενθαρρυντική ένδειξη, γραμμένη στα κυριλλικά.

Έχω φουσκώσει υπερβολικά. Δεν θυμάμαι ποτέ στη ζωή μου, να έχω φάει τόσο πολύ πρωινό. Ποιος, εγώ; Που δεν τρώω ποτέ πρωϊνό, αρκούμενος μόνο σε καφέ και τσιγάρο!

Έφαγα τόσο πολύ που αν με αφήσεις θα ξαναπάω για ύπνο χαλαρά! Η καλύτερη λύση για να στανιάρω είναι να περπατήσω στο μικρό χωριό, το οποίο δεν χορταίνεις να το κοιτάς και να παρατηρείς πράγματα που διέφυγαν της προσοχής σου.







Mokra Gora

H φωτογραφία είναι του Στέλιου Οικονομάκη, από την επίσκεψή του στο χωριό το 2012. Όσο κι αν προσπάθησα να βρω το συγκεκριμένο σημείο, τελικά δεν τα κατάφερα. Ενδεχομένως μπορεί και να αποσύρθηκε η εν λόγω ευφυής και σατυρική καλλιτεχνία…

Στη συνέχεια κατεβαίνω στο χωριό για να πάρω το τρενάκι που ξεκινάει στις 10:30. Ετοίμασα τα πράγματά μου και πηγαίνω εκεί με τη μοτοσυκλέτα, την οποία παρκάρω στο parking του σιδηροδρομικού σταθμού. Γίνεται το έλα να δεις από κόσμο. Πολλοί Ισραηλινοί τουρίστες και σχολικές τάξεις του δημοτικού. Το τουρ θα διαρκέσει 2 ώρες μαζί με τις στάσεις. Βρίσκω θέση μέσα στο τρένο και σύντομα βρίσκομαι στο εξωτερικό του βαγονιού, μιας και δεν μπορώ την κλεισούρα.


Εκεί γνωρίζω ένα ζευγάρι Ισραηλινών τουριστών, μέσης ηλικίας οι οποίοι μου πιάνουν την κουβέντα. Πριν δυο χρόνια είχαν έρθει στην Κρήτη και έμειναν στο Ηράκλειο. Η γυναίκα, μου περιγράφει τον καημό της που δεν πήγε στα Χανιά, τα οποία είδε μόνο σε φωτογραφίες.

Πλέον το τρένο σφυρίζει και αναχωρεί για να διαγράψει το περίφημο οχτάρι στα βουνά της Mokra Gora. To τοπίο είναι εντυπωσιακό και οι ράγες του τρένου βρίσκονται ανάμεσα σε τρομακτικά τούνελ, ίσα που χωράνε το τρένο. Και σε άλλα σημεία είναι τοποθετημένες δίπλα στον γκρεμό.



Κάνει μια ολιγόλεπτη στάση στον σταθμό Sargan Vitasi, όπου αποβιβάζεται όλος ο κόσμος.



Eν συνεχεία, σταματάει για πολύ λίγα λεπτά, στο σημείο όπου φαίνεται το περίφημο οχτάρι στα βουνά της Mokra Gora.

Στον σταθμό Jatape, θα σταματήσει για μια μεγάλη στάση 30 λεπτών. Οι σταθμοί είναι οργανωμένοι με εστιατόριο και καφετέρια.



Το τρένο περνάει και από παλιούς σταθμούς με εμφανή τα σημάδια της εγκατάλειψης.


Επίσης κάνει μερικές ακόμα ολιγόλεπτες στάσεις σε σημεία με όμορφη θέα. Kάπου εκεί βρίσκεται και το χωριό του Εmir, στην κορυφή ενός λόφου.




Στο τελευταίο κομμάτι βρίσκομαι μέσα στο βαγόνι, όπου ένας άλλος Ισραηλινός με τη γυναίκα του κάθονται απέναντί μου. Ο τύπος το ‘χει κάψει εντελώς και πετάγεται κάθε λίγα δευτερόλεπτα και βγάζει φωτογραφίες. Μα καλά, δεν βλέπει τίποτα; Αυτά τα σημεία που περνάει πότε θα τα δει; Όταν επιστρέψει σπίτι του, στον υπολογιστή;

Ο σταθμάρχης, δείχνει να με συμπαθεί και μου πιάνει την κουβέντα.

Με ρωτάει από πού είμαι και όταν του απάντησα μου έκανε τη γνωστή χειρονομία φέροντας δίπλα-δίπλα τους δείκτες των χεριών του, λέγοντάς μου πως Σέρβοι και Έλληνες είμαστε το ίδιο. Τον αφήνω να μου μιλάει, μιας και έχει πάρει φόρα:

– Tι ομάδα είσαι;

– Παναθηναϊκός, αλλά εδώ και πολλά χρόνια δεν ασχολούμαι.

– Δεν τον συμπαθώ τον Παναθηναϊκό!

– Γιατί;

– Oι οργανωμένοι φίλαθλοι του Ερυθρού Αστέρα και της Παρτιζάν Βελιγραδίου, έχουν συνάψει σχέσεις αδελφοσύνης με τους οργανωμένους του Ολυμπιακού και του ΠΑΟΚ αντίστοιχα.

– Ναι, αλλά και στον μπασκετικό Παναθηναϊκό έχουν παίξει πολλοί Σέρβοι, όπως ο Μποντίρονγκα, ο Ρέμπρατσα και άλλοι. Άσε που με προπονητή τον Ομπράντοβιτς σάρωσε τα ευρωπαϊκά!

– Μου αρέσει ο Σπανούλης, είναι καλός παίχτης!

– Ναι αλλά όποτε παίζει εναντίον του Παναθηναϊκού, δεν παίζει καλά.

Στην παρέα επεμβαίνει ένας Ισραηλινός, με εμφανή χιουμοριστική διάθεση:

– Aκούω τη συζήτησή σας τόση ώρα και θέλω να σας ρωτήσω ένα πράγμα! Τι έχετε να πείτε για την πρωταθλήτρια Ευρώπης, Μακάμπι Τελ Αβίβ;

Ο Σέρβος διακριτικά πάντα, συνεχίζει να συζητά μαζί μου:

– Και σε ποια μέρη της Σερβίας θα πας;

– Σήμερα λέω για Νόβι Σαντ και μετά δεν ξέρω. Μάλλον Nις. Μπορεί και Βελιγράδι. Αλλά θα πάω και στο Κοπαόνικ και την Στουντένιτσα.

– Να πας οπωσδήποτε στην Στουντένιτσα, είναι το ωραιότερο μοναστήρι της Σερβίας.

Στις 12:30 το τουρ φτάνει στο τέλος του, αποβιβάζοντας τους τουρίστες στον σταθμό. Την ώρα που είμαι πάνω στη μοτοσυκλέτα, έτοιμος να βάλω το κράνος με πλησιάζει η Ισραηλινή γυναίκα που γνώρισα στο τρένο. Μου εύχεται καλή συνέχεια στο ταξίδι μου και καλή τύχη. Την ευχαριστώ ιδιαίτερα και της δίνω από ευγένεια το χέρι μου κι εκείνη μου απαντάει:

– Δυστυχώς η θρησκεία μου δεν μου επιτρέπει να δίνω το χέρι μου σ’ έναν άντρα, όμως σου εύχομαι με όλη μου την καρδιά, καλή συνέχεια στο ταξίδι σου!

Kάγκελο εγώ! Ειλικρινά δεν ξέρω πώς να ερμηνεύσω την κίνησή της, η οποία μου φάνηκε εγκάρδια. Αλλά αυτό με το να μη μου δίνει το χέρι της λόγω της θρησκείας, πρώτη φορά το ακούω. Τεσπά…

Βρίσκομαι στο χωριό του Εmir και ετοιμάζω τα πράγματα στη μοτοσυκλέτα. Ξαφνικά το μάτι μου βλέπει την κοπελιά που με γοήτευσε να αποχωρεί από τη ρεσεψιόν και να συνοδεύει στην κατηφόρα ένα ζευγάρι τουριστών, προφανώς για να τους ξεναγήσει σε κάποιο σημείο. Δεν την πρόλαβα δυστυχώς, γιατί ήθελα να την αποχαιρετήσω. Σκύβω με πικρία το κεφάλι και τη βουβή ησυχία μου διακόπτει μια δυνατή φωνή, εφάμιλλη ενός βοσκού από τον Ψηλορείτη:

– Γκρεεε!

Είναι ο μπάρμπας που δουλεύει στο parking και θέλει να με αποχαιρετήσει! Μου μιλάει στα σερβικά, τα οποία δεν καταλαβαίνω. Μου σφίγγει το χέρι και με χτυπάει στην πλάτη, εξακολουθώντας να μιλάει στη μητρική του γλώσσα.

Φεύγω από την Mokra Gora, υποσχόμενος στον εαυτό μου πως θα ξαναπεράσω κάποια στιγμή από του Εmir. Ίσως τότε να τύχει να είναι κι αυτός εκεί…

Στην κατηφόρα βλέπω το κορίτσι που με γοήτευσε. Με βλέπει! Δεν προσποιείται ότι δεν με βλέπει, προσπαθώντας να μου δείξει ότι με αγνοεί (ακούτε Ελληνίδες;) Με χαιρετάει πρώτη. Την χαιρέτησα… άραγε θα την ξαναδώ; Μικρός είναι ο κόσμος και με μοτοσυκλέτα γίνεται ακόμα πιο μικρός.

Με το που βγαίνω από την Mokra Gora, αρχίζει να βρέχει και σταματώ σε μια άκρη του δρόμου να βάλω αδιάβροχα. Επειδή δεν σχεδίασα τίποτα γι’ αυτή τη διαδρομή, θα ακολουθήσω αυτήν που έκανε ο Οικονομάκης, πριν δυο χρόνια. Όση μου επιτρέπει φυσικά ο χρόνος, γιατί έχει μεσημεριάσει και όση φυσικά μου επιτρέπει ο καιρός. Ε, ρε βρόχα που με περιμένει…

Δεν κάθομαι να σκέφτομαι γιατί πάω στο Novi Sad και αν αξίζει να πάω. Ούτε γιατί αποφασίζω από τη μια στιγμή στην άλλη να τινάξω το πλάνο μου στον αέρα. H αφορμή μπορεί να είναι το κορίτσι που μου έκλεψε την καρδιά εκεί, αλλά η πραγματική αιτία είναι το ίδιο το ταξίδι. Όσο κι αν “η πεθυμιά μου δε ζητάει λογική”…

https://www.youtube.com/watch?v=Wl-UY7vqhfE

Μετά από περίπου 16 km, βρίσκομαι κάπου στο χωριό Kremna και στρίβω αριστερά για το Nacionalni Park Tara. Το χωριό Kremna είναι γνωστό για τις προφητείες των Κρέμνα, δυο αγράμματων χωρικών που ζούσαν εκεί τον 19ο αιώνα, του Μίλος και του Μίταρ Τάραμπιτς, όπου πολλές από τις προφητείες τους βγήκαν αληθινές. Aπό εκεί και πέρα όλες οι πινακίδες είναι γραμμένες στην κυριλλική! Ώρες-ώρες, οι Σέρβοι μου τη δίνουν στα νεύρα με αυτόν τον εθνικισμό-πατριωτισμό-τοπικισμό τους ή όπως αλλιώς το λένε. Έλεος ρε Σέρβοι, υπάρχουν και Έλληνες με μοτοσακά που έρχονται στα μέρη σας! Κάντε κάτι να μας διευκολύνετε! Αν και σε αυτή την περίπτωση, τους έχω ικανούς να βάλουν πινακίδες στα ελληνικά παρά στα αγγλικά!

Επειδή δεν ξέρω ακόμα να φτιάξω διαδρομή στο GPS, του δηλώνω μέρη και με πηγαίνει. Σ΄αυτήν την περίπτωση του δήλωσα Mitrovac. Και ευτυχώς δηλαδή, γιατί μόνο με τον χάρτη και τις κυριλλικές πινακίδες δεν θα έβγαζα άκρη. Υπάρχουν τόσες διασταυρώσεις και τόσοι παράδρομοι που το πιο πιθανόν θα ήταν να είχα χαθεί. Και εκτός αυτού, δεν κυκλοφορεί ψυχή εδώ πάνω.

Ανεβαίνω ένα βουνό, όπου ψιχαλίζει μεν, αλλά έχει αρκετή ομίχλη δε, με την πτώση της θερμοκρασίας να γίνεται αισθητή. Τα ψηλά δέντρα κυριαρχούν όπως και σε κάθε Nacionalni Park.

H δε κατάσταση του δρόμου είναι άθλια και με τη βροχή γίνεται τρισάθλια. Ο λόγος; Οι πολλές και τεράστιες λακκούβες είναι γεμάτες νερά, όπου αδυνατώ να προσδιορίσω το βάθος τους. Είναι δε τόσες πολλές και εκτείνονται για μεγάλο μήκος του δρόμου. Σε πολλές περιπτώσεις σταματώ τη μοτοσυκλέτα και βάζω πρώτη πηγαίνοντας ζιγκ-ζαγκ, προκειμένου να τις αποφύγω. Σε άλλα δε σημεία, η άσφαλτος του ρεύματός μου είναι βγαλμένη και αναγκάζομαι να οδηγώ στο αντίθετο.

Ακόμα δεν έχω καλά-καλά ξεκινήσει και έχω κουραστεί. Κάπου στη μέση του πουθενά, κάνω μια στάση για να ξεκουραστώ. Το να σταματάς στην ομίχλη είναι κάπως επικίνδυνο, αλλά συναρπαστικό θα έλεγα.

Φτάνοντας στο Mitrovac, όπου φαίνεται να είναι δημοφιλής χειμερινός προορισμός, κάνω μια μικρή παράκαμψη προς Zaovine για να δω τη λίμνη που μέχρι πρότινος έβλεπα στον χάρτη. Ο καιρός έχει φτιάξει…





Επιστρέφω πάλι πίσω στο Mitrovac και κατεβαίνω το βουνό, με κατεύθυνση το Perusac. H διαδρομή είναι συναρπαστική. Περνώ από πολλά μικρού μήκους τούνελ, αλλά η ομίχλη μου κρύβει με βάναυσο τρόπο τη θέα. Δεν βλέπω την τύφλα μου. Όλα κάτασπρα! Κατεβαίνοντας η ομίχλη εξαφανίζεται, αλλά από θέα γιοκ. Αιτία τα πολλά σύννεφα που βρίσκονται από κάτω μου! Αυτή τη στιγμή μοιάζει σαν να βρίσκομαι σε αεροπλάνο πάνω από τα σύννεφα. Ωραία αίσθηση, αλλά τι να το κάνεις, άμα δεν βλέπεις Χριστό!

Αφού κατηφόρισα τις συνεχόμενες φουρκέτες βρίσκομαι στην λίμνη Perucac, η οποία τροφοδοτείται από τον ποταμό Drina, όπου εκεί βρίσκεται και το υδροηλεκτρικό φράγμα.

Η λίμνη κρύβει μια φρικιαστική ιστορία, όπου θα παραχωρήσω τον λόγο στον Στέλιο Οικονομάκη, να μας την πει:

Η λίμνη έχει μια πολύ άσχημη ιστορία καθώς έχει χρησιμοποιηθεί ως μαζικός τάφος στην περίοδο του πολέμου, καθώς από το 2001 μέχρι σήμερα έχουν ανακαλυφθεί πάνω από 60 πτώματα τα οποία πιστεύεται ότι ανήκαν σε Αλβανούς από το Κόσοβο, οι οποίοι εκτελέσθηκαν από Σέρβους στρατιώτες.

Αισθάνομαι την ανάγκη να κάνω μια στάση για να χαζέψω το τοπίο. Ο ποταμός Drina, από αυτό το σημείο της διαδρομής, θα με συντροφεύει για πολλά χιλιόμετρα ακόμα. Αποτελεί το φυσικό σύνορο μεταξύ Σερβίας και Βοσνίας – Ερζεγοβίνης. Οι δυο αυτές χώρες, τις χωρίζουν μόλις μερικά “ποταμίσια” μέτρα. Αυτό μου φαίνεται συναρπαστικό, όπως και με τον ποταμό Una, τα νερά του οποίου χωρίζουν την Κροατία από την Βοσνία – Ερζεγοβίνη…



Η διαδρομή με εξιτάρει μόνο και μόνο σ’ αυτή τη σκέψη, κι ας μην έχω ακόμα ξεκινήσει. Θα οδηγήσω στον 19-1, μέχρι την πόλη Banja Koviljaca, για περίπου 140 km! Και γ@μωωώ!

Όμως, από την Mokra Gora, ξεκίνησα στις 13:00 (ας όψεται το τρενάκι) και θέλω να φτάσω στο Novi Sad, πριν νυχτώσει. Γιατί το να οδηγάς σε σερβικούς επαρχιακούς δρόμους το βράδυ, δεν είναι και η καλύτερη επιλογή. Άρα τα χιλιόμετρα, θα τα πάω χαλαρά μεν, χωρίς πολλές στάσεις δε. Ο καιρός είναι μουντός και απειλητικός για βροχή.

Ο ποταμός Drina, ελίσσεται σαν όφις ανάμεσα στις δυο χώρες. Ο δε καιρός παίζει τα δικά του παιχνίδια. Πότε βρέχει, πότε σταματάει. Το οδόστρωμα είναι βρεγμένο και ιδιαίτερα γλιστερό. Σε κάποια φάση παραλίγο να χάσω τον έλεγχο της μοτοσυκλέτας και ευτυχώς τη γλύτωσα με μερικές άσπρες τρίχες στα μαλλιά. Πολλές λακκούβες και ο δρόμος σε γενικές γραμμές, είναι χάλια.

Περνάω από πολλά χωριουδάκια και ελάχιστες κωμοπόλεις. Η σερβική επαρχία με γοητεύει, όπως σε όλες τις σλαβικές επαρχίες. Χαρακτηρίζονται από όμορφα σπιτάκια, νοικοκυρεμένενα και όμορφα. Όλοι οι Σλάβοι, προσέχουν το σπιτικό τους και δεν το αφήνουν στο έλεος του χρόνου.

Απολαμβάνω κάθε χιλιόμετρο της διαδρομής, χαζεύοντας τόσο το τοπίο αλλά και παρατηρώντας τις καθημερινές εργασίες των ντόπιων και των χωρικών.

Η σλαβική φυλή, δίνει έντονο παρών, ακόμα και στην ύπαιθρο-επαρχία. Ξεχωρίζω πολλές όμορφες γυναίκες στις καθημερινές τους δραστηριότητες. Ακόμα και το πρωί, ακόμα και χωρίς εμφάνιση βραδινής εξόδου, οι Σέρβες με αναγκάζουν για άλλη μια φορά να υποκλιθώ στη φυσική ομορφιά τους.

Κινούμαι κατά μήκος του δρόμου και σε κάποια φάση αυτός έχει πλημμυρίσει, προφανώς από τις πρόσφατες βροχοπτώσεις. Τα νερά καλύπτουν όλο το πλάτος του δρόμου και τον καθιστούν αδιάβατο. Το δε μήκος τους, ξεπερνάει τα 100 m!

Kωλώνω! Σταματώ στην άκρη του δρόμου και βάζω διάφορες σκέψεις στο μυαλό μου, όπως το να γυρίσω πίσω (που δεν παίζει) ή να πάρω άλλο δρόμο, έστω και χωματόδρομο. Αναρωτιέμαι, αν αξίζει τον κόπο να πάω στο Novi Sad και να περάσω αυτό το μαρτύριο, απλά και μόνο για να δω μια κοπελιά. Που δεν ξέρω πως τη λένε, που απλά μίλησα μαζί της για λίγα λεπτά και δεν ξέρω αν θα τη βρω εκεί! Δεν φταίει κανείς, μόνο η καλπάζουσα φαντασία μου φταίει και μόνο αυτή…

Είμαι σταματημένος στην άκρη του δρόμου. Το όλο σκηνικό, μου θυμίζει τη διάσχιση του ποταμού Άρδα. Ξαφνικά ένα λεωφορείο ελαττώνει ταχύτητα και διασχίζει προσεκτικά το επίμαχο τμήμα. Μόλις το διασχίζει χωρίς πρόβλημα, αποφασίζω να κάνω το ίδιο και εγώ. Βάζω τα πόδια μου κάτω και οι μπότες μπάζουν νερό. Το βάθος αυξομειώνεται και υπολογίζω πως πρέπει να φτάνει το μισό μέτρο σε κάποια σημεία. Μια πέτρα στον πυθμένα θα με τρομάζει, ευτυχώς χωρίς συνέπειες. Μετά από περίπου 100 m, τον διέσχισα. Ναι, τα κατάφερα…

Το Novi Sad, μπορεί να είναι κοντά, αλλά μου φαίνεται μακριά ακόμα. Αλλά τι λέω; Μέχρι τον ουρανό θα έφτανα για την όμορφη Σέρβα που με γοήτευσε. Ακόμα κι αυτός ο ουρανός, μου πέφτει λίγος…

https://www.youtube.com/watch?v=81ABXAXdsjw

Κάνω μόλις μια στάση. Ένα κατηφορικό λασπωμένο μονοπάτι, οδηγεί στον ποταμό, όπου και θα το διασχίσω με τα πόδια. Δεν ξέρω αν τα νερά είναι του ποταμού Drina ή της λίμνης Ζvornicko, αλλά καμιά σημασία δεν έχει. Είμαι στην Σερβία και μερικά μέτρα απέναντί μου, η Βοσνία – Ερζεγοβίνη. Σκέφτομαι να φωνάξω, μπας και με ακούσει κανείς από απέναντι. Έστω να του πω ένα “zdravo” από το έδαφος μιας άλλης χώρας! Υπάρχουν πολλά νησάκια, τα οποία δεν μπορώ να προσδιορίσω σε ποια χώρα ανήκουν.


Στα τελευταία χιλιόμετρα, στην απέναντι όχθη του ποταμού, υπάρχει μια τεράστια βοσνιακή πόλη με άχρωμες τεράστιες πολυκατοικίες, χαρακτηριστικές της τιτοϊκής εποχής. Μια παλιά μεγάλη γέφυρα, σχεδόν σκουριασμένη, συνδέει αυτές τις δυο χώρες που τις χωρίζει ο ποταμός Δρίνος. Εκεί υπάρχουν και συνοριακά φυλάκια. Βλέπω λίγα αυτοκίνητα, αλλά πολλούς ανθρώπους να τη διασχίζουν με τα πόδια. Κάποτε αυτοί οι άνθρωποι ανήκαν σε μια χώρα, ενώ τώρα πρέπει να δείξουν ένα διαβατήριο ή μια ταυτότητα στον συνοριοφύλακα. Αυτοί οι άνθρωποι, έχουν απέναντι φίλους, γνωστούς, συγγενείς. Ακόμα και μετά τον πόλεμο. Η εικόνα μιας γυναίκας που βαδίζει στη γέφυρα κρατώντας μια τσάντα με τρόφιμα, είναι κάτι που με κάνει χίλια κομμάτια. Μια σπαρακτική μελωδία των Bijelo Dugme αποτυπώνει τα συναισθήματά μου αυτή την ώρα, μεταφέροντας με πίσω στο χρόνο…

https://www.youtube.com/watch?v=5IB61ImRe8I

Το τοπίο, είναι καταπληκτικό, μόνο λίγα χιλιόμετρα στην αρχή και λίγα χιλιόμετρα πριν το τέλος της συγκεκριμένης διαδρομής. Η οποία είναι αναμφίβολα, μια από τις καλύτερες που έχω κάνει στα Βαλκάνια. Μετά το πέρας αυτής της διαδρομής, κατάλαβα ότι η Σερβία, είναι και αυτή όμορφη χώρα. Την είχα παρεξηγήσει, καθώς πίστευα πως το μόνο αξιόλογο αξιοθέατο που έχει να επιδείξει, είναι οι πολλές και όμορφες γυναίκες. Πόσο λάθος έκανα…

Φτάνω στην Banja Koviljaca, όπου γίνονται πολλά έργα επί της κεντρικής οδού. Αναγκάζομαι να διανύσω πολλά μέτρα χωματόδρομου με λάσπες και νερά, χωρίς όμως ιδιαίτερη δυσκολία. Σταμάτησα σ’ ένα βενζινάδικο για ανεφοδιασμό και ο υπάλληλος, μου πιάνει την κουβέντα. Moυ λέει “Σχορτσιανίτης” και πως τις επόμενες ημέρες η Ελλάδα και η Σερβία, θα βρεθούν αντιμέτωπες στο Μουντομπάσκετ. Ιδέα δεν έχω…

Ο δε άλλος υπάλληλος, με ρωτάει αν είμαι από την… Λιθουανία! Tώρα πως του ήρθε αυτό, απορώ! Μου λέει ότι το Novi Sad απέχει από εδώ, περίπου 130 km ή 2 ώρες. Πρέπει όμως να πάρω κάποιες αποφάσεις…

Αποφασίζω να μην ακολουθήσω την “οικονομάκεια” διαδρομή που περνάει μέσα από το Fruska Gora Nacionalni Park και καταλήγει στο Novi Sad, γιατί σε λίγη ώρα θα νυχτώσει και ο ουρανός στο βάθος, είναι κατάμαυρος. Αποφασίζω να ακολουθήσω τη γρήγορη διαδρομή προς Sabac και Ruma.

Οδηγώντας από τα πρώτα μέτρα, βλέπω στο βάθος έναν κατάμαυρο ουρανό. Είναι τόσο μαύρος που νομίζεις ότι σ’ εκείνο το σημείο είναι τελείως νύχτα, ενώ είναι ακόμα ημέρα! Ε, ρε πού$τη, πάλι θα με γ@μήσει η βροχή!

Ο δρόμος είναι μια απέραντη ευθεία, που περνάει μέσα από πόλεις και χωριά. Έχει αρκετή κίνηση, η οποία όμως δεν με εμποδίζει έτσι ώστε να καταβροχθίσω τα χιλιόμετρα. Και το κυριότερο, στην Σερβία αισθάνομαι τόσο άνετα που δεν έχω πρόβλημα να ξεπεράσω τα όρια ταχύτητας. Δεν έχω δει ούτε ένα μπλόκο της τροχαίας και αν δω, είμαι σχεδόν βέβαιος πως οι Σέρβοι θα μου χαριστούν. Το πιστεύω αυτό, ακούγοντας ιστορίες από φίλους μοτοσυκλετιστές στην Σερβία…

Σε κάποια φάση, την ώρα που προσπερνώ ένα αυτοκίνητο, περνάει από δίπλα μου ένα άλλο, το οποίο με προσπερνάει βολίδα. Τρόμαξα! Το γεγονός αυτό, με κάνει να συγκεντρωθώ στην οδήγηση και να μην βιάζομαι να πάω στο Novi Sad. Χίλιες φορές να καθυστερήσω μερικά λεπτά παρά να μην φτάσω καθόλου. Επίσης, ΠΑΝΤΑ πριν προσπεράσω ελέγχω τον καθρέφτη και αμέσως μετά, ελέγχω στ’ αριστερά μου να μην έρχεται κανείς. Σ’ αυτή την περίπτωση, λόγω της κούρασης, δεν έπραξα το δεύτερο και παραλίγο να μου στοιχίσει. Αυτά προς γνώσιν και συμμόρφωσιν…

Περίπου 60 km πριν το Novi Sad, αρχίζει να βρέχει και να σκοτεινιάζει. Δεν πτοούμαι όμως, καθώς η εικόνα του κοριτσιού που ίσως συναντήσω μόλις φτάσω εκεί, μου δίνει κουράγιο να το υποστώ κι αυτό το μαρτύριο. Κουμπάρε Οικονομάκη, ναι το ξέρω ότι αποτελώ την ντροπή του Moto Adventures με τα καμώματά μου, αλλά βάλε σε παρακαλώ το αγαπημένο μου σερβικό τραγούδι να παίζει, έτσι για να πάρω λίγο τα πάνω μου…

Κατά τις 20:30 φτάνω στο Novi Sad. Είμαι στα φανάρια και δίπλα ένας Σέρβος με αυτοκίνητο, μου πιάνει την κουβέντα, λέγοντάς μου πως έχει και αυτός μοτοσυκλέτα. Όταν άναψε το πράσινο ξεκίνησα πρώτος και από πίσω μου, μου έπαιζε συνεχώς την κόρνα. Κοιτάω πίσω και τον βλέπω να έχει βγάλει το χέρι του έξω από το παράθυρο και να με χαιρετάει σαν τρελός! Μάλλον είδε το “GR”…

Φτάνω στο homtel που έμεινα πέρσι, το οποίο είναι κάτι μεταξύ ξενώνα και ξενοδοχείου και διαθέτει κλειστό χώρο για το parking. Είχα κάνει κράτηση τηλεφωνικώς από χθες (βλέπεις πως προοδεύω;) Θυμάμαι πέρσι τον Μίλος, ο οποίος ήταν στη ρεσεψιόν. Στη θέση του βρίσκεται η Θεοδώρα, γεννημένη στο Βελιγράδι και πλέον ζει στο Novi Sad. Της αρέσει πιο πολύ από την πρωτεύουσα και δεν θέλει να φύγει. Λόγω του ότι οι γονείς της ζουν στον Καναδά, έχει μάθει τους Έλληνες από την ελληνική συνοικία εκεί. Έχει επισκεφθεί πολλά μέρη στην Ελλάδα, όπως την Θεσσαλονίκη, τα Μετέωρα και την Παραλία Κατερίνης. Επίσης γνωρίζει ορισμένες ελληνικές λέξεις.

Αφού κάνω ένα μπάνιο και τακτοποιηθώ, περπατάω στο κέντρο της παλιάς πόλης. Πηγαίνω πρώτα από το περίπτερο που δούλευε το κορίτσι που γνώρισα πέρσι. Δεν ήταν εκεί…

Ποιος ξέρει; Μπορεί να σταμάτησε, μπορεί να είχε ρεπό, χίλια δυο. Οι πιθανότητες να την ξαναδώ στη ζωή μου είναι μηδαμινές. Ήθελα μόνο να την έβλεπα και να της έλεγα ένα “zdravo”, τίποτα παραπάνω. Μπορεί να ήταν η αφορμή για να αλλάξω ρότα στο ταξίδι μου, αλλά δεν το μετανιώνω. Αμέσως συνειδητοποιώ ότι, η πραγματική αιτία που έφτασα μέχρι το Novi Sad, ήταν πως ήθελα να συνεχίσω το ταξίδι μου και να μην το αφήσω να τελειώσει. Η εικόνα της όμορφης και γλυκιάς Σέρβας, ήταν αυτή που μου έδωσε την αφορμή, έτσι ώστε να επιμηκύνω τη διάρκεια του ταξιδιού μου. Άλλωστε το ήξερα από την αρχή, ότι είχα ελάχιστες έως καθόλου πιθανότητες να την ξανάβλεπα.

Στην παλιά πόλη έχει φεστιβάλ, όπου σε πολλά σημεία της, δίνουν συναυλίες πολλά μουσικά συγκροτήματα. Όπως μου είπε η Θεοδώρα, είναι το Φεστιβάλ Μουσικών του Δρόμου (Street Musicians Festival ή Festival Ulicnjh Sviraca), το οποίο ξεκίνησε χθες και θα τελειώσει αύριο (4-6 Σεπτεμβρίου). Ο κόσμος είναι πάρα πολύς.

To πρώτο συγκρότημα που ακούω είναι οι Barka Dilo ή το “Πλοίο των Τρελών” ελληνιστί, από το Βελιγράδι. Η μουσική τους θυμίζει κάτι από γαλλικό καμπαρέ με πολλά στοιχεία από lounge και μουσική των Ρομά. Οι μελωδίες τους είναι ιδιαίτερα αισθαντικές, όμως αυτή τη στιγμή πεινάω και θέλω να πάω κάπου να φάω.

Λίγα μέτρα πιο πέρα είναι ο Claudio Montuori ή Birdman, ο οποίος μαζεύει αρκετό κόσμο. Ο απίθανος Ιταλός κινείται ταυτόχρονα σε μια ολόκληρη σειρά από διαφορετικά μουσικά όργανα, από διαφορετικά κρουστά, κουδουνίστρες, σφυρίχτρες, τρομπέτες κι ένα σωρό άλλα. Θεωρείται ο “πρύτανης” της πλούσιας ιταλικής μουσικής του δρόμου.

Παρένθεσις: εδώ παραθέτω δυο βίντεο του Birdman που βρήκα στο You Tube, από την συναυλία του εκείνη την ημέρα:

Σταματώ στο ίδιο εστιατόριο που έφαγα και πέρσι και βλέπω ότι ανακαινίστηκε, αλλάζοντας τελείως στυλ. Εκεί δουλεύει μια σερβιτόρα, η οποία μου θυμίζει την Μαιρούλα, μια γκόμενα που είχα πριν χρόνια. Η Μαιρούλα, αν εξαιρέσεις το γεγονός πως ήταν ψυλομύτα, ήταν με διαφορά η ωραιότερη γκόμενα που είχα ποτέ. Ψηλή, με μακριά ξανθά μαλλιά. Έτσι ακριβώς είναι και αυτή η Σέρβα, αλλά πολλά κλικ πιο πάνω από την Μαιρούλα, όσον αφορά την εξωτερική εμφάνιση.

Παραγγέλνω jevap, το οποίο συνοδεύω με μια τοπική pivo, εν ονόματι Tuborg. To jevap μπορεί να ήταν τέλεια σερβιρισμένο και γκουρνετίστικο, αλλά η γεύση του ήταν μάπα. Σε καμία περίπτωση δεν το συγκρίνω με τα άλλα jevap που έχω δοκιμάσει σε άλλα μέρη. Το συγκεκριμένο δεν μου άρεσε καθόλου και το έφαγα μόνο για να γεμίσω το κοιλιακό μου ρεζερβουάρ.

Η συνέχεια με βρίσκει με παγωτό ανά χείρας, να περπατώ στην παλιά πόλη.





Γίνεται το έλα να δεις, από κόσμο, λόγω του φεστιβάλ. Η παλιά πόλη του Novi Sad, μπορεί να φαντάζει μικρή αλλά κάθε άλλο παρά τέτοια είναι. Τα δε κλασσικά κτίρια με την κομψότατη αρχιτεκτονική, είναι τόσο μεγάλα και επιβλητικά που λειτουργούν και… ηχομονωτικά! Μου κάνει εντύπωση που οι τρεις συναυλίες που λαμβάνουν χώρα αυτή τη στιγμή, απέχουν μερικά μέτρα μεταξύ τους και δεν ακούγεται τίποτα από τον κόσμο και των ήχο των ηχείων.

Όταν ένα συγκρότημα τελειώσει τη συναυλία του, η οποία διαρκεί περίπου 45-60 λεπτά, αμέσως ανεβαίνει στη σκηνή άλλο συγκρότημα. Αυτό συνεχίζεται μέχρι τις πρώτες πρωϊνές ώρες, όπως και η αθρόα προσέλευση του κοινού.

Δεν αργώ να κολλήσω με μια από αυτές. Είναι ένα συγκρότημα, το οποίο παίζει κάτι που φέρνει σε ιταλική μουσική με βαλκανικά στοιχεία και jazz. Κυριαρχούν το κλαρίνο, η τρομπέτα και άλλα μουσικά όργανα. Στην άκρη της σκηνής βρίσκεται ο dj, ο οποίος στο πικ-απ, δίνει το beat. Βγάζουν παλμό, ζωντάνια, κέφι και ένταση. Και όλα αυτά τα μεταδίδουν στο κοινό, το οποίο δείχνει να ενθουσιάζεται ιδιαίτερα, όπως κι εγώ που την έχω καταβρεί και τους παρακολουθώ μέχρι το τέλος. Τα παλληκάρια δεν παίζονται και δίνουν ρεσιτάλ!





Το συγκρότημα λέγεται Camillocromo Beat Band και οι μουσικές επιρροές του είναι κατά κύριο λόγο η jazz, η funk και η vintage. Τα μέλη του είναι από το Τορίνο, την Φλωρεντία και την Τοσκάνη. Φτιάχνουν μουσική για θέατρο, τσίρκο και για ό,τιδήποτε άλλο βάζει η φαντασία τους, η οποία δείχνει να μην περιορίζεται. Το καλοκαίρι του 2011 κέρδισε το βραβείο της καλύτερης μπάντας (Βig Band Jazz) στο φεστιβάλ Caxa del Jazz της Ρώμης.



Λίγο πριν κατεβούν από τη σκηνή, αρχίζει να ψιχαλίζει. Ένας από το κοινό δίνει στον dj μια ομπρέλα για να συνεχίσει να παίζει, προφυλάσσοντας το πικ-απ.

Όταν κατεβαίνουν από τη σκηνή, το κοινό ζητάει επιμόνως την επανεμφάνισή τους και αυτοί δεν του χαλάνε χατήρι. Βρίσκονται ξανά επί σκηνής, για να πουν ένα τραγούδι και αρχίζει να βρέχει. Όμως αυτό δεν τους εμποδίζει καθόλου, μιας και το κοινό τους δίνει ομπρέλες. Είναι απίστευτοι…


(Παρένθεσις: είχα βρει το βίντεο της συναυλίας τους στο Υou Tube κάποια στιγμή, το οποίο μετά αφαιρέθηκε. Εάν ξανανεβεί κάποια στιγμή, επιφυλάσσομαι να το ανεβάσω.)

Μετά το τέλος της συναυλίας, ρωτώ έναν Σέρβο στην ηλικία μου, ο οποίος ήταν δίπλα μου και τους φωτογράφιζε, αν ξέρει το όνομα του γκρουπ. Μου λέει όχι και επειδή τον βλέπω ιδιαίτερα ευγενικό, τον ρωτάω αν ξέρει να μου πει πού θα βρω ένα μαγαζί τύπου club για ν’ ακούσω σερβική μουσική. Μου υποδεικνύει, ένα μέρος το οποίο έχει πολλά clubs, τα οποία είναι σημείο αναφοράς στη νυχτερινή διασκέδαση του Novi Sad. Πέραν του ότι είναι ευγενέστατος, απαντάει με ιδιαίτερη προθυμία στις ερωτήσεις μου. Και το τονίζω, πως δεν του αποκάλυψα την εθνικότητά μου! To γιατί, θα το εξηγήσω στο τέλος της βραδιάς. Πριν τον αποχαιρετήσω, με ρωτάει:

– Where are you from?

– Greece… Grcka!

– Οh, Greece!

Έδειξε ιδιαίτερα ενθουσιασμένος και με αποχαιρέτησε σφίγγοντάς μου το χέρι. Μπορεί να ψιχαλίζει αραιά και που, με τον κόσμο να έχει βάλει τα χειμερινά του. Όμως άνετα μπορείς να κυκλοφορήσεις και με κοντομάνικο ή με βερμούδα, μιας και το κλίμα είναι ήπιο.

Στη συνέχεια παρακολουθώ το συγκρότημα Irish Stew από το Βελιγράδι, με ιρλανδέζικες επιρροές, όπως δηλώνει και το όνομά τους. Πολύ τους πάω μιας και η μουσική του Rory (μη ρωτήσεις ποιος είναι αυτός) είναι από τις αγαπημένες μου.

Περπατώ στο σημείο που είναι τα clubs της παλιάς πόλης, προσπαθώντας να βρω πού παίζει σερβική μουσική. Θέλω ν’ ακούσω κάτι διαφορετικό και όχι τα τραγούδια που είναι παγκοσμίως γνωστά. Όλα είναι γεμάτα και δεν πέφτει καρφίτσα! Βρίσκω ένα club το οποίο παίζει σερβική ροκ! Η καλύτερή μου! Παραγγέλνω μια μαύρη βαρελίσια μπύρα και γουστάρω τη φάση. Είμαι μόνος μέσα στο πλήθος αλλά δεν αισθάνομαι μοναξιά, καθώς την έχω καταβρεί.

Αφού κοπάνησα τις μπύρες μου, περπατώ πάλι στην παλιά πόλη, όπου γίνονται ακόμα συναυλίες. Παρακολουθώ ένα συγκρότημα με επιρροές από ηλεκτρονική μουσική (δεν ξέρω τι είδος είναι) το οποίο δεν ανταποκρίνεται στα μουσικά μου γούστα. Για εγκυκλοπαιδικούς λόγους, είναι το συγκρότημα Tribal Dance από το Ισραήλ.


Αγοράζω βαρελίσια μπύρα σε πλαστικό ποτήρι, από μαγαζί που έχει διαμορφωθεί για τις ανάγκες του φεστιβάλ. Με μπύρα ανά χείρας λοιπόν, την κάνω για την κεντρική πλατεία, όπου ένα συγκρότημα ετοιμάζεται να ξεκινήσει τη συναυλία του. Τα μάτια μου καρφώνονται στην γυναικεία ύπαρξη του συγκροτήματος, η οποία ρυθμίζει το τσέλο της. Είναι τόσο όμορφη που θα καθίσω για χάρη της και μόνο, να παρακολουθήσω τη συναυλία…

Είναι το συγκρότημα Acoustic Sharks από την Σερβία, οι οποίοι έχουν παντρέψει πολλά στοιχεία από πολλά παρακλάδια της ροκ μουσικής και τα αποδίδουν με τον δικό τους ξεχωριστό τρόπο. Έχουν επιρροές από Depeche Mode, Soft Cell, David Bowie, Nick Cave, REM και άλλους. Είναι φευγάτοι και το δείχνουν. Οι τρεις άντρες του γκρουπ, έχουν ζωγραφισμένα σημάδια στο πρόσωπό τους και ο περφόρμερ έχει εκκεντρική εμφάνιση.

Το συγκρότημα αποτελείται από τους:

Jovan Matic (φωνή)

Ana Ristic (τσέλο)

Predrag Djuric Tica (κιθάρα)

Uros Secerov (κρουστά).

Την έχω καταβρεί μαζί τους. Παίζουν ένα από τα αγαπημένα μου είδη μουσικής και δείχνουν να έχουν δική τους ταυτότητα.






Η πανέμορφη Ana, προσελκύει πάνω της όλα τα βλέμματα. Τα φλας αστράφτουν συνεχώς γι’ αυτήν! Οφείλω να ομολογήσω πως είμαι γοητευμένος από την ομορφιά της. Η “ακαταμάχητη γυναικεία ομορφιά της σλαβικής φυλής” προσωποποιημένη…





Μετά το πέρας της συναυλίας, ρωτώ ένα ζευγάρι που καθόταν δίπλα μου, να μου πει το όνομα του γκρουπ. Μου λένε ότι είναι οι Acoustic Sharks. Kαι δεν περνάνε μερικά δευτερόλεπτα και η κοπελιά, μου συστήνει τον Uros, ο οποίος παίζει κρουστά και είναι ο ιθύνων νους των Αcoustic Sharks. Ενθουσιάζεται όταν του απαντώ ότι είμαι από την Ελλάδα και μου λέει “καλησπέρα” στη γλώσσα μου. Μου λέει πως παίζουν κάτι διαφορετικό από τις υπόλοιπες μπάντες και αγαπούν πολύ αυτό που κάνουν. Μου γράφει σ’ ένα χαρτί το όνομα του γκρουπ, για να ψάξω τα τραγούδια τους στο διαδίκτυο και μου σημειώνει το mail του. Εκπληκτικοί άνθρωποι αυτοί οι Σέρβοι, ρε παιδί μου!

H συναυλία των Acoustic Sharks, επαέ:

Συνεχίζω τα νυχτοπερπατήματά μου μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες, όπου πηγαίνω για ύπνο στο homtel και καταθέτω μερικές αράδες σκέψεων στο ημερολόγιο.

Ξεκινάω με την εκθαμβωτική παρουσία του ωραίου φύλου: μην το ξαναγράφω, είμαι θαυμαστής της “ακαταμάχητης γυναικείας ομορφιάς της σλαβικής φυλής”. Τις θεωρώ τις πιο όμορφες και γοητευτικές γυναίκες που έχω δει. Έχουν την ικανότητα μ’ ένα χαμόγελο ή μ’ ένα βλέμμα, να σε κάνουν να τις ερωτευθείς παράφορα! Από όλες τις Νότιες Σλάβες, δίνω ένα κλικ παραπάνω στις Σέρβες και ιδίως σε αυτές προς Novi Sad μεριά. Θεωρώ ότι το Novi Sad αποτελεί το λίκνο της σερβικής γυναικείας ομορφιάς. Δεν είναι τυχαίο που η Nina Senicar είναι από το Novi Sad…

Σερβική φιλοξενία: μετά την περσινή πρώτη μου επαφή με την Σερβία, πίστευα ότι οι Σέρβοι είναι φιλόξενοι μόνο σ’ εμάς τους Έλληνες, για τους γνωστούς λόγους (θρησκεία και σύμμαχοι ανά τους αιώνες). Πέρσι με έβλεπαν ψυχρά, αλλά όταν τους έλεγα ότι είμαι Έλληνας, έκαναν σαν τρελοί από τη χαρά τους. Αυτό το πράγμα, όσο όμορφο κι αν ακούγεται, δεν το θεωρώ καθόλου μα καθόλου υγιές. Ή είσαι φιλόξενος ή δεν είσαι. Το να είσαι φιλόξενος μόνο στους ομόθρησκούς σου, το θεωρώ αρρωστημένο.

Φέτος, πήγα στην Σερβία καχύποπτος και θέλησα να τους δοκιμάσω. Απέφευγα να λέω ότι είμαι Έλληνας. Μόνο όταν αυτοί με ρωτούσαν, τότε τους απαντούσα! Έκανα αυτό το πείραμα και τελικά η εντύπωση που σχημάτισα πέρσι, ήταν τελείως μα τελείως λάθος!

Ναι, οι Σέρβοι, είναι φιλόξενοι και χαμογελαστοί στον ξένο κι ας μην ξέρουν την εθνικότητά του. Απλά, αν τους πεις ότι είσαι Έλληνας, θα σου χαμογελάσουν περισσότερο και θα σου δώσουν ένα “κλικ” παραπάνω στη συμπάθειά τους.

Ως λαός, έχουν πολλά κοινά σημεία με εμάς τους Έλληνες! Θερμοί και θερμόαιμοι, παθιασμένοι και τρελοί, διασκεδάζουν πολύ και πίνουν πολύ! Είναι Βαλκάνιοι και θέλουν να παραμείνουν Βαλκάνιοι. Ναι, ζουν σύμφωνα με τον δυτικό τρόπο ζωής, αλλά δεν θέλουν να γίνουν Ευρωπαίοι. Είναι ένας λαός ανυπότακτος που δύσκολα μπορείς να τον κουμαντάρεις! Ο τελευταίος ανυπότακτος λαός των Βαλκανίων, ίσως. Περισσότερα επί του θέματος, αύριο το βράδυ…

Novi Sad: όσο περισσότερο κάθομαι, τόσο πιο πολύ την ερωτεύομαι αυτή την πόλη.

Διασκέδαση: όσοι ελληνάρες (και όχι Έλληνες) πιστεύουν ότι μόνο στην Ελλάδα ξέρουμε να διασκεδάζουμε κι ένα σωρό άλλα κουραφέξαλα, ας κάνουν τον κόπο να περάσουν μια βόλτα από Novi Sad. Δεν είδα ούτε έναν τύφλα στο μεθύσι, να σέρνεται στο δρόμο, ούτε άτομα λόγω της μέθης να ψάχνονται για καβγά και να προκαλούν! Διασκέδαζαν με την ψυχή τους, χωρίς να ενοχλούν κανέναν. Και υπόψιν, οι Σέρβοι δεν φημίζονται ότι είναι και τα καλύτερα παιδιά…

Είναι τόσα πολλά που θέλω να γράψω για τη σημερινή ημέρα, αλλά είμαι πτώμα από την κούραση. Τόσο πτώμα αλλά και τόσο ζωντανός, που σκέφτομαι να μείνω και δεύτερο βράδυ εδώ. To Νovi Sad, είναι η δική μου, Γη της Επαγγελίας.

Αφήνω στο κομοδίνο, το τετράδιο και το στυλό. Κλείνω το φως, καθώς σε λίγη ώρα ξημερώνει…

Laku noc!

Έξοδα – Σημειώσεις:

Βενζίνη: 19,80 €
Διαμονή: Homtel Mediteraneo (33,10 €)
Εισιτήρια: Τρένο Mokra Gora (5 €)
Λοιπά: 11,90 €
Σύνολο: 69,80 €
Γενικό Σύνολο: 869,30 €

« Προηγούμενη Σελίδα Επόμενη Σελίδα »
Σελίδες: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28
Κατηγορίες: Αλβανία, Βόρεια Μακεδονία, Βοσνία & Ερζεγοβίνη, Βουλγαρία, Ευρώπη, Κόσοβο, Κροατία, Μαυροβούνιο, Σερβία, Σλοβενία, Ταξίδι  Ετικέτες: , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,
Μπορείτε να ακολουθήσετε τις απαντήσεις σε αυτή την καταχώρηση μέσω RSS 2.0 feed.You can skip to the end and leave a response. Pinging is currently not allowed.
Subscribe
Notify of
guest

8 Comments
Inline Feedbacks
View all comments
Československo
Československo
6 years ago

Μία μικρή διόρθωση το Cetinje προφέρετε Τσετινιε διότι n+j = νιε δηλαδή nja= νια. Όσο για την Λατινική γραφή δεν αποτελούσε ποτέ γραφή του Μαυροβουνίου ιστορικά, μόνο τα Κυριλλικά ήταν η μία και μόνη ιστορική γραφή. Θεωρήθηκε παράλογο που μετά την ανεξαρτησία δεν κράτησε η χώρα το Κιριλλικό αλφάβητο αλλά το λατινικό ,ένα ζήτημα το οποίο αποτελεί πεδίο διαμάχης μέχρι και σήμερα μεταξύ των Μαυροβουνίων, όπως παράλογο είναι που δεν ξαναέκοψαν το παλιό ιστορικό τους νόμισμα την “Περπέρα”. Κανονικά είναι Црна Гора.

Tasos Ananiadis
Tasos Ananiadis
9 years ago

Φίλε μας ταξίδεψες πάλι σε όμορφες γωνιές του πλανήτη και του μυαλού
και σε ευχαριστώ πολύ για αυτό!

Κωστας φιλιππου
Κωστας φιλιππου
9 years ago

Ακομα ενα ευχαριστο ταξιδι διαδυκτιακε φιλε Μερκουρη .θα ερθω χανια την παρασκευη για μια βδομαδα εαν μπορεις κερναω καφε να γνωριμια.

Stavros Kokotsakis
Stavros Kokotsakis
9 years ago

Γιγαντα Μερκουρη, ετσι π τα λες σαν να ηρθα και γω μαζι. Ενα μπραβο σε ολους εδω στο site καθως βαζετε και σε αλλους το μικροβιο του ταξιδιου με το μηχανακι.Ετσι και γω το τολμησα φετος το καλοκαιρι 1η φορα.Σερβια παιδια, οπως ακριβως τα λεει ο Μερκουρης.. Να σαι καλα φιλε.

8
0
Would love your thoughts, please comment.x
()
x