Ημερολόγια Μοτοσυκλέτας: “Βαλκάνια”

2^η μέρα (Πέμπτη – 17/8/2017)

Διαδρομή:

Γύρω στις 05:30 ήμουν ξύπνιος αφού ο ενθουσιασμός για το ταξίδι που θα ακολουθούσε δεν με άφηνε να κοιμηθώ παραπάνω. Όταν ξύπνησε και ο Θάνος μοιραστήκαμε ένα σάντουιτς που είχε περισσέψει και παρέα με αυτοσχέδιο φραπέ, απολαύσαμε το μικρό μας πρωινό.

Μετά από καμιά ώρα έδεσε το πλοίο και αμέσως βρεθήκαμε στους δρόμους του Πειραιά. Μικρή στάση στο πρώτο βενζινάδικο για γέμισμα και τσεκάρισμα πίεσης των ελαστικών (κάτι που είχα παραβλέψει να κάνω στην Κρήτη) και μισή ώρα αργότερα βρισκόμασταν στο δρόμο με κατεύθυνση για Λάρισα. Φτάσαμε εκεί μετά από 350 μονότονα χιλιόμετρα, κατά τις 12:00, και αφήνοντας την εθνική πήραμε το δρόμο για Ελασσόνα. Η διαδρομή αρκετά πιο ενδιαφέρουσα και δροσερή, καλή επιλογή για την αποφυγή λίγης αυγουστιάτικης ζέστης.

Από Ελασσόνα συνεχίσαμε για Σέρβια, διασχίσαμε την τεχνητή λίμνη Πολυφύτου (ιδιοκτησία της ΔΕΗ) μέσω της γέφυρας των Σερβίων και κάναμε την πρώτη μας μικρή στάση λίγο πριν την Κοζάνη για μερικές ανάσες.

Βάζοντας λίγη σοκολάτα στα στομάχια μας, με την ελπίδα να πάψουν πια να διαμαρτύρονται, ξαναμπήκαμε στο δρόμο προς Βορρά. Αφού διασχίσαμε την περιοχή της Πτολεμαΐδας, χαζεύοντας τις τεράστιες εκτάσεις εκμετάλλευσης λιγνίτη, φτάσαμε κοντά στα σύνορα με πΓΔΜ. Μια σύντομη παράκαμψη μας έφερε στη Φλώρινα, θέλαμε να δούμε μερικά πράγματα ακόμα πριν αφήσουμε την Ελλαδίτσα.

Φτάσαμε στο κέντρο της πόλης, αράξαμε σε μία καφετέρια και βγάλαμε τους χάρτες μας. Ο Θανάσης ψάχνοντας στο Booking βρήκε ένα συμπαθητικό camping με τροχόσπιτα έξω από την Οχρίδα, 5 ευρώ το άτομο. Σχεδιάζαμε να είμαστε νωρίς εκεί, άλλωστε θα είχαμε χρόνο να περάσουμε το απόγευμα στην πόλη της Οχρίδας και έπειτα να επιστρέφαμε στο camping για ύπνο. Όσο κάναμε την κράτηση, κατάφερα να ρίξω τον μισοτελειωμένο μου καφέ πάνω στις σημειώσεις που κρατούσα… ωραία ξεκινήσαμε σκέφτηκα. Μιλήσαμε για λίγο στο τηλέφωνο με τους κοντινούς μας ανθρώπους και ξεκινήσαμε για τα πρώτα μας σύνορα.

Φτάσαμε γρήγορα στο συνοριακό σταθμό της Νίκης και έπειτα από ένα σύντομο έλεγχο, αφού δεν είχε ιδιαίτερη κίνηση, βρεθήκαμε εντός της γειτονικής μας χώρας.

Η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας (πΓΔΜ), με πληθυσμό περίπου 2 εκατομμυρίων κατοίκων, αποτελεί το βορειοδυτικό τρίτο της γεωγραφικής περιοχής της Μακεδονίας (38%), που περιλαμβάνει επίσης τμήματα της βόρειας Ελλάδας (52%), της νοτιοδυτικής Βουλγαρίας (10%), της νοτιοανατολικής Αλβανίας και νότιας Σερβίας. Πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη είναι τα Σκόπια, όπου και ζει περίπου το ένα τέταρτο των κατοίκων της χώρας. Ο πληθυσμός αποτελείται κυρίως από Σλαβομακεδόνες που τον συμπληρώνουν Αλβανοί (περίπου 25%), Τούρκοι, Σέρβοι και Ρομά. Αν και το κλίμα είναι γενικά ήρεμο, συχνά δημιουργούνται εντάσεις ανάμεσα στους Σλαβομακεδόνες και τους Αλβανούς, τις δύο μεγαλύτερες κοινότητες. Επίσημη γλώσσα της πΓΔΜ είναι η σλαβομακεδονική, που οι ίδιοι αποκαλούν “μακεδονική”, ένας συνδυασμός σερβικής και βουλγαρικής διαλέκτου.

Ιστορικά, η χώρα αυτή πρωτοεμφανίζεται ως βασίλειο της Παιονίας που στα τέλη του 6^ου αιώνα π.Χ. ενσωματώθηκε στην Περσική Αυτοκρατορία και αργότερα καταλήφθηκε από το Ελληνικό βασίλειο της Μακεδονίας. Η ιδέα της ύπαρξης χωριστού σλαβομακεδονικού έθνους γεννήθηκε αρκετά πρόσφατα, μόλις στα τέλη του 19^ου αιώνα. Κατά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, στην κατεχόμενη Μακεδονία του Βαρδάρη αναπτύχθηκε ένα αντιφασιστικό αντάρτικο που μετά τον πόλεμο οδήγησε στην ίδρυση της Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, ως ομόσπονδη δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας, από τον Γιόσιπ Μπροζ Τίτο. Ωστόσο, στους περισσότερους από εμάς το θέμα της ονομασίας προέκυψε το 1991, όταν με τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας η περιοχή ανεξαρτητοποιήθηκε με τη συνταγματική ονομασία “Δημοκρατία της Μακεδονίας”.

Σήμερα, 27 χρόνια μετά, το θέμα παραμένει άλυτο. Οι συνομιλίες από τον μετριοπαθή Γκλιγκόροφ περάσαν στον εθνικολαϊκιστή Γκρουέφσκι και συνεχίζονται στις μέρες μας με τον σοσιαλοδημοκράτη Ζάεφ. Όλα αυτά τα χρόνια, είτε το θέλουμε είτε όχι, οι γείτονες μας κατάφεραν να καθιερώσουν το όνομα “Μακεδονία” για τη χώρα τους, με πάνω από 100 κράτη να τους έχουν ήδη αναγνωρίσει με το συνταγματικό τους όνομα, μεταξύ αυτών οι υπερδυνάμεις ΗΠΑ, Ρωσία και Κίνα. Για όσους αρνούνται να το δεχτούν αυτό, αρκεί μια γρήγορη αναζήτηση στο διαδίκτυο ή μια συζήτηση με κάποιον εκτός Ελλάδας.

Μετά από 27 χρόνια, το θέμα της ονομασίας παραμένει άλυτο (φωτογραφία από το διαδίκτυο)

Οι δύο χώρες (πΓΔΜ και Ελλάδα) ξεκίνησαν διαπραγματεύσεις υπό την αιγίδα του ΟΗΕ για την τελική ονομασία αλλά στις 16 Φεβρουαρίου 1994 η Ελλάδα αποφάσισε τον οικονομικό αποκλεισμό (εμπάργκο) της πΓΔΜ και τη διακοπή λειτουργίας του Γενικού Προξενείου της Ελλάδας στα Σκόπια, ως μέσο πίεσης για την αποδοχή των ελληνικών όρων, πράξη για την οποία παραπέμφθηκε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Μέχρι την άρση του ελληνικού εμπάργκο, αυτό επέφερε ζημιά 1,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων στην οικονομία της πΓΔΜ αφού τα διυλιστήρια και τα χαλυβουργεία διέκοψαν τη λειτουργία τους, μη μπορώντας να ανεφοδιαστούν από το λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Η πΓΔΜ έθεσε υποψηφιότητα για ένταξη στο ΝΑΤΟ το 1999, αλλά η ένταξη της μπλοκαρίστηκε από το βέτο της χώρας μας. Επίσης, απέκτησε το status υποψήφιας χώρας για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2004, αλλά η διαπραγμάτευση δεν έχει ακόμη ξεκινήσει αφού η διευθέτηση με την Ελλάδα είναι όρος για την εισδοχή της χώρας στην Ένωση.

Παρά το θέμα της ονομασίας, οι σχέσεις των δύο χωρών σήμερα είναι αρκετά καλές και η μετακίνηση των πολιτών γίνεται με την ταυτότητα για τους Έλληνες που εισέρχονται στην πΓΔΜ και με διαβατήριο για τους πολίτες της πΓΔΜ που εισέρχονται στην Ελλάδα.

Συλλαλητήριο Θεσσαλονίκης, 14 Φεβρουαρίου 1992 (φωτογραφία από το διαδίκτυο)

Και από τις αντίστοιχες διαδηλώσεις στα Σκόπια (φωτογραφία από το διαδίκτυο)

Πέρα από το θέμα με την Ελλάδα, ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι γείτονες είναι η συνύπαρξη των ορθόδοξων Σλαβομακεδόνων με τους μουσουλμάνους Αλβανούς. Για τους σινεφίλ προτείνω το “Before the Rain” του Milcho Manchevski. Μία ταινία του 1994 που διαδραματίζεται στα βουνά της πΓΔΜ και περιγράφει με αρκετά γλαφυρό τρόπο τα προβλήματα μεταξύ των δύο εθνοτήτων και τα στερεότυπα που κατακλύζουν τις κοινωνίες μας.

“Before the Rain” του Milcho Manchevski

Ως προς τη γεωγραφία της, η πΓΔΜ είναι κατά κύριο λόγο ορεινή και η βασική υδάτινη ροή της χώρας είναι ο Αξιός (ή Βαρδάρης) ποταμός που τη διασχίζει. Έχει 53 φυσικές και τεχνητές λίμνες με μεγαλύτερη την Οχρίδα που θεωρείται ένας από τους παλαιότερους βιότοπους στον κόσμο και μοιράζεται με την Αλβανία. Ακολουθεί η λίμνη Πρέσπα που επίσης μοιράζεται με Ελλάδα και Αλβανία, κατέχοντας όμως το μεγαλύτερο μέρος της επιφάνειας της.

Πίσω στο ταξίδι μας, η διαδρομή μετά τα σύνορα δεν είχε κάτι το ιδιαίτερο. Στενός, επαρχιακός δρόμος, με μπόλικο πράσινο, γεμάτος πρόχειρα στημένα μαγαζάκια αριστερά και δεξιά. Τα περισσότερα με πινακίδες διπλής γραφής, στα σλαβικά και στα ελληνικά, αφού το πελατολόγιο τους απλωνόταν και από τις δύο μεριές των συνόρων. Δεξιά μας είδαμε την Bitola (ή Μοναστήρι) που ιδρύθηκε τον 4^ο π.Χ. αιώνα από τον Φίλιππο τον Β’ της Μακεδονίας ως Ηράκλεια Λυγκηστίς και αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της χώρας αλλά και μία από τις αρχαιότερες πόλεις στην επικράτεια της πΓΔΜ.

Συνεχίζοντας προς Οχρίδα είχαμε δύο επιλογές. Είτε να μείνουμε στον κεντρικό δρόμο και να φτάσουμε στον προορισμό μας διασχίζοντας το Resen, είτε να πάρουμε ένα επαρχιακό δρόμο και κινούμενοι μεταξύ Μεγάλης Πρέσπας και Οχρίδας να διασχίσουμε τον εθνικό δρυμό της Galicica. Έχοντας σαφείς οδηγίες από την ομάδα του Moto Adventures, επιλέξαμε τη δεύτερη διαδρομή και δεν το μετανιώσαμε. Αφού χάσαμε για λίγο τον προσανατολισμό μας γράφοντας μερικά περιττά χιλιόμετρα, βρήκαμε την παραλίμνια διαδρομή προς Oteshevo οδηγώντας με την μεγάλη Πρέσπα στα αριστερά μας, σε ένα στενό και καταπράσινο δρόμο.

Κι ενώ χαζεύαμε τη λίμνη, το βλέμμα μας αποσπάστηκε από ένα μνημείο της κομμουνιστικής περιόδου, κρυμμένο μέσα στα δέντρα. Δεν μπορέσαμε να το αγνοήσουμε και έτσι σταματήσαμε για λίγο στην άκρη του δρόμου τρέχοντας για μια γρήγορη εξερεύνηση.

Μετά το Oteshevo ανηφορίσαμε δυτικά, προς το όρος Galicica. Ήταν ο δρόμος που ένωνε τη λίμνη Πρέσπα με τη λίμνη Οχρίδα, με πάσο στα 1.568 μέτρα. Η ποιότητα του χάλασε αρκετά αλλά η θέα της Πρέσπας από ψηλά και τα βουνά που συναντήσαμε αργότερα δεν μας άφησαν περιθώρια γκρίνιας.

Οδηγώντας δυτικά, διασχίζοντας τον εθνικό δρυμό της Galicica ξαφνικά εμφανίστηκε μπροστά μας η λίμνη Οχρίδα. Σταματήσαμε στην άκρη του δρόμου και κατεβήκαμε από τη μηχανή για να θαυμάσουμε το περιβάλλον ενώ η λίμνη απλωνόταν μπροστά μας μέχρι τα αλβανικά σύνορα. Ένας ντόπιος βρισκόταν ήδη εκεί με το αυτοκίνητο του και απολάμβανε το θέαμα. Χαιρετηθήκαμε σύντομα και συνεχίσαμε το δρόμο μας.

Κατεβαίνοντας προς τον παραλιακό δρόμο της λίμνης, πήραμε κατεύθυνση προς Νότo, για Sveti Naum. Ένα μοναστήρι στις όχθες τις λίμνης, διάσημο και ως τουριστικό θέρετρο της περιοχής. Οι επισκέπτες, Αλβανοί και κάτοικοι της πΓΔΜ κατά κύριο λόγο, είχαν γεμίσει την παραλία απολαμβάνοντας δροσιά κάτω από τον αυγουστιάτικο ήλιο. Αμέτρητα κιόσκια με σουβενίρ και εστιατόρια γέματα από κόσμο. Περπατήσαμε μέχρι τη μονή.

Οι εκβολές του Black Drim

Το μοναστήρι του Όσιου Ναούμ, στη γλώσσα μας, ιδρύθηκε το 905 μ.Χ. και από τον 16^ο αιώνα λειτούργησε εκεί ελληνικό σχολείο. Μέχρι το 1925 ανήκε στο αλβανικό κράτος αλλά ο βασιλιάς της Αλβανίας Ζογ Α’ μετά από διαπραγματεύσεις παραχώρησε την περιοχή με το μοναστήρι στην Γιουγκοσλαβία.

Κάθε φορά που συναντούσαμε Άγιο Αθανάσιο, έπρεπε να σταματήσουμε για φωτογραφίες 🙂

Λίγο πριν φύγουμε ο καλός καιρός μας άφησε και άρχισε να βρέχει. Καλυφθήκαμε πρόχειρα κάτω από μία στέγη και ευτυχώς, μετά από ένα τέταρτο η μπόρα σταμάτησε. Και μπορεί αυτή η βροχούλα να μας δρόσισε λιγάκι αλλά ο δρόμος πλέον γλιστρούσε διαβολεμένα. Μετά από καμιά ώρα οδήγησης φτάσαμε στην Οχρίδα, μια από τις ομορφότερες αρχιτεκτονικά πόλεις της πΓΔΜ και το μεγαλύτερο τουριστικό της θέρετρο. Περάσαμε από μέσα της χωρίς όμως να κάνουμε στάση σε αυτήν αφού η ώρα είχε περάσει και στο camping μας περίμεναν.

Η πόλη της Οχρίδας μνημονεύεται ότι άλλοτε είχε 365 εκκλησίες, μία για κάθε μέρα του χρόνου, και αναφέρεται ως “Ιερουσαλήμ των Βαλκανίων”. Διάσημος τουριστικός προορισμός με πληθυσμό περίπου 50.000 κατοίκους και αξιοθέατα το μεσαιωνικό κάστρο του τσάρου Σαμουήλ, τα πλακόστρωτα στενά δρομάκια της παλιάς πόλης και το αρχαίο ελληνικό θέατρο. Το 1979 και το 1980 η Οχρίδα και η ομώνυμη λίμνη αντίστοιχα έγιναν δεκτές από την UNESCO ως Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς.

Φωτογραφία από το διαδίκτυο με το κάστρο της Οχρίδας

Το πρόβλημα είναι ότι με την παράκαμψη στο μοναστήρι η ώρα πέρασε, με αποτέλεσμα να φτάσουμε στο camping της Kalishta στις 19:30, αρκετά αργότερα από αυτό που είχαμε στο μυαλό μας. Με όλη την κούραση της ημέρας μαζεμένη, επιλέξαμε να πάμε για φαγητό εκεί κοντά και όχι στην πόλη. Ναι, η αλήθεια είναι ότι τώρα πια το έχω μετανιώσει, αλλά εκείνη τη στιγμή είχαμε στ’ αλήθεια ξεμείνει από δυνάμεις και η Οχρίδα έμοιαζε τόσο μακριά.

Βρήκαμε ένα χωριουδάκι, 3 χιλιόμετρα από την κατασκήνωση, και αράξαμε σε μια ταβερνούλα δίπλα στην όχθη. Παραγγείλαμε δύο μερίδες κοτόπουλο που ήταν και το μοναδικό πιάτο από το μενού που είχε απομείνει, μια ομελέτα και λίγη σαλάτα. Σύντομα το άδειο μας στομάχι γέμισε και τα χαμόγελα επέστρεψαν στα κουρασμένα μας πρόσωπα.

Γυρίσαμε λίγο πριν τα μεσάνυχτα στο camping. Το τροχόσπιτο μας, διαλυμένο και χιλιομπαλωμένο, είναι ακατάλληλο αν έχετε κοπέλες στην παρέα. Για κάτι μαντράχαλους βέβαια όπως εγώ κι ο Θανάσης, τέτοια μέρη επιβάλλονται. Ρυθμίσαμε τα ξυπνητήρια μας και κλείσαμε το φως. Ώρα για ξεκούραση.

Έξοδα: