Τραβέρσο ανάποδο, πορεία προς τον βοριά

Hμέρα 35^η: Σάββατο 1 Αυγούστου 2015, Πειραιάς – Ηράκλειο

Φινάλε στην Κρήτη

Λίγα λεπτά πριν τις 06:00 και μετά από 2 ώρες ύπνου που μου φάνηκαν 2 ημέρες, πηγαίνω στην τουαλέτα για να ρίξω νερό στο πρόσωπό μου. Παραγγέλνω ένα σάντουιτς, μια πορτοκαλάδα κι έναν εσπρέσο και περιμένω ν’ αράξει το πλοίο στο λιμάνι.

Κατά τις 07:00 βγαίνω από το πλοίο και συναντώ τον Γιώργο, την Μαίρη και τον Νίκο. Με τον Γιώργο και τον Νίκο, όσο μέναμε και οι τρεις μας στο Ηράκλειο, ήμασταν αχώριστοι και σχεδόν κάθε Κυριακή πηγαίναμε βόλτα με τις μοτοσυκλέτες μας. Ωραία χρόνια που πλέον είναι αναμνήσεις …

Ο Γιώργος όπως κι εγώ δεν λέμε να ξεκολλήσουμε από το TDM. Ο δε Νίκος, δεν ξέρει ούτε ο ίδιος πόσα μηχανάκια έχει αλλάξει. Τώρα αν δεν κάνω λάθος έχει ένα Aprilia. Nίκο, τα ηλεκτικά όλα καλά; Το πρωί πήρε μπροστά ή σ’ έσπρωχνε ο Τζανιδάκης;

Εκεί γνωρίζω κι έναν νέο φίλο των παιδιών, τον Βαγγέλη με ΚΤΜ 990 Αdventure και οδηγούμαστε σε καφετέρια όπου θα μείνουμε για αρκετή ώρα λέγοντας τα δικά μας. Πόσο είχα ανάγκη να ξαναδώ πάλι τους φίλους μου μετά από τόσο καιρό …

Xαιρέτησα τους φίλους μου και πλέον τράβηξα τον δρόμο για το σπίτι. Άρχισα αμέσως να τακτοποιώ τα πράγματα, καθώς σε λίγες ημέρες θα βρίσκομαι σε άλλη μια απομακρυσμένη γωνιά της Ελλάδας, για δουλειά αυτή τη φορά. Το πλυντήριο ακόμα δουλεύει …

Kαλημέρα!

Έξοδα – Σημειώσεις:

Λοιπά: 9,28 €

Σύνολο: 9,28 €

Γενικό Σύνολο: 2.490,20 €

Επίλογος

Kαι να που ήρθε η ώρα για τον απολογισμό αυτού του περίεργου ταξιδιωτικού. Σε αυτό το ταξίδι, οφείλω να ομολογήσω πως δεν πέρασα καλά. Είναι όμως αυτό το ζητούμενο; Ας το εξετάσουμε λοιπόν …

Αυτό το ταξίδι έδειχνε να μη με πηγαίνει από την αρχή. Το 2014, μία εβδομάδα πριν την αναχώρηση, αναγκάστηκα να το αναβάλλω. Την αμέσως επόμενη χρονιά, λίγες ημέρες πριν ξεκινήσω, παρουσίασα συμπτώματα υπερκόπωσης. Η πλήρης ακινησία της μοτοσυκλέτας και η παντελής αδιαφορία μου απέναντί της, επέφεραν έστω και κάποια ασήμαντα προβλήματα της τελευταίας στιγμής (συναγερμός, καρίνα) που ήταν αδύνατο να επιδιορθωθούν σε λίγες ώρες. Αλλά καλά να πάθω! Ό,τι αμελείς σε αμελεί …

Μία ημέρα πριν μπω στο πλοίο, ο πρωθυπουργός με διάγγελμά του ανακοινώνει τη διενέργεια δημοψηφίσματος και όλη η Ελλάδα σείεται συθέμελα. Μαζί της και εγώ όπως και όλοι σχεδόν οι Έλληνες που δεν ξέρουμε τι θα μας ξημερώσει την επόμενη ημέρα. Αποφασίζω να φύγω και να ξεκινήσω το ταξίδι κάτω υπό ύποπτες και περίεργες συγκυρίες. Στον δρόμο μαθαίνω για τα capital controls. Τις πρώτες ημέρες κάποιες από τις χρεωστικές μου κάρτες δεν αναγνωρίζονταν. Και κάθε φορά, σε κάθε συναλλαγή μ’ έλουζε κρύος ιδρώτας. Μοιραία λοιπόν, ταξίδευα με άγχος και νευρικότητα. Πολύ ψυχοφθόρα κατάσταση …

Στην Σκωτία, χάνω 143 φωτογραφίες από την compact. Μετά από λίγες ημέρες η DSLR παραδίδει πνεύμα. Μικρές λεπτομέρειες που προσπαθούν να μου χαλάσουν τη διάθεση. Και να έχω έναν καιρό να με γ@μεί σχεδόν καθημερινά. Και την τελευταία ημέρα, περίπου 200 km πριν φτάσω στο λιμάνι του Πειραιά, παρά τρίχα να ήμουν θύμα σε τροχαίο από την αμέλεια ενός ασυνείδητου οδηγού αυτοκινήτου.

Ας μην είμαι όμως αχάριστος. Κι όσο σκέφτομαι αυτό που έτυχε στον φίλο μου Νίκο στην Ιρλανδία το 2014, τόσο τυχερός αισθάνομαι που πήγαν όλα καλά. Και δεν δικαιούμαι να γκρινιάζω. Κι όσο σκέφτομαι γκαντεμιές κι αναποδιές που έτυχαν σε άλλους ταξιδιώτες, εγώ την πέρασα φίνα και ωραία, τρόπος του λέγειν. Κι ακόμα περισσότερο όσο σκέφτομαι εκείνο το περιστατικό 200 km πριν το λιμάνι του Πειραιά, εκτιμώ το γεγονός πως κατάφερα να επιστρέψω. Κατάφερα να επιστρέψω σώος και αβλαβής. Γιατί σε διαφορετική περίπτωση, ίσως να μην γραφόταν ποτέ αυτό το ταξιδιωτικό. Οπότε, το αν πέρασα ή όχι καλά σε αυτό το ταξίδι, πλέον μου είναι παντελώς αδιάφορο. Θεωρώ πως το να περάσεις καλά σ’ ένα ταξίδι, δεν είναι αυτοσκοπός. Και εξηγούμαι …

Αυτές οι καταστάσεις με έκαναν πιο δυνατό, θέλω να πιστεύω. Άλλα πράγματα επιζητώ από ένα ταξίδι και όχι μόνο το να περάσω καλά. Καλά μπορώ να περάσω και στο σπίτι μου, διαβάζοντας π.χ. ένα βιβλίο. Ή έξω από αυτό διασκεδάζοντας με φίλους. Aλλά το ταξίδι με μαθαίνει να εξερευνώ τον εαυτό μου και να ανακαλύπτω άγνωστες πτυχές του χαρακτήρα μου. Αυτό ένιωσα σε αυτό το ταξίδι και αυτό είναι που θα μου μείνει. Και κάθε ταξίδι είναι ξεχωριστό. Και κάθε ταξίδι συνεχίζεται ακόμα και μετά το τέλος του. Και κάθε ταξίδι θα το κουβαλάω μέσα μου μέχρι να φύγω από αυτόν τον κόσμο. Είναι βίωμα το ταξίδι, φίλε μου. Προσωπικό βίωμα του καθενός …

Αν διέθετα περισσότερα χρήματα, ασφαλώς και θα είχα περάσει καλύτερα. Είναι άλλο πράγμα να κοιμάσαι σε κανονικό κρεβάτι και άλλο σε σκηνή. Είναι άλλο πράγμα να τρως ένα αξιοπρεπές φαγητό κι άλλο να τη βγάζεις με κονσερβοειδή, αυτοσχέδια σάντουιτς και πατατάκια. Και για να μην παρεξηγούμαι, δεν το παίζω αλλά ούτε και είμαι σκληροπυρηνικός ταξιδευτής. Ούτε κατακρίνω αυτούς που ταξιδεύουν με πολυτέλειες. Δεν έχω καν το δικαίωμα να κρίνω τον καθένα για τον τρόπο που ταξιδεύει, πόσω μάλλον να τον κατακρίνω. Αλλά ούτε και δέχομαι να με κρίνουν ή να με κατακρίνουν για τον τρόπο που ταξιδεύω. Διαφορετικές φιλοσοφίες, προτιμήσεις και ανάγκες.

Παρόλο που μπορεί να μην χάρηκα αυτό το ταξίδι, ωστόσο αισθάνομαι γεμάτος. Και σίγουρα κερδισμένος σε πολλά πράγματα. Μπορεί να μου έμεινε μια γκρίζα αίσθηση, ωστόσο δεν το μετανιώνω, ούτε το σιχτιρίζω. Ήταν μια ακόμα εμπειρία. Ένας ακόμα πλους που με έκανε πιο “πλούσιο”. Και το κυριότερο: κατάφερα να επιστρέψω. Ίσως να μην τα κατάφερνα και το ταξίδι μου να τελείωνε άδικα μόλις 200 km πριν το λιμάνι του Πειραιά. Κατάφερα να επιστρέψω και να το επεξεργαστώ καλύτερα μέσα μου. Εν κατακλείδι, ήταν ένα διδακτικό ταξίδι.

Aυτά όσον αφορά τα “εσωτερικά” χαρακτηριστικά αυτού του ταξιδιού. Τώρα θα αναφερθώ στα “εξωτερικά” του. Ναι, είδα απαράμιλλου κάλλους τοπία, οδήγησα σε συναρπαστικές διαδρομές, γνώρισα υπέρoχους και ενδιαφέροντες ανθρώπους.

Οι δρόμοι των Highlands είναι με διαφορά οι καλύτεροι και συνάμα οι πιο διασκεδαστικοί δρόμοι που έχω οδηγήσει στη ζωή μου. Με μεγάλη διαφορά, πάντα κατά την ταπεινή προσωπική μου γνώμη ή και αίσθηση …

Αφενός είναι στενοί σε αρκετά σημεία και δεν σου επιτρέπουν να καταβροχθίσεις χιλιόμετρα και αφετέρου είναι τόσο διασκεδαστικοί που σε κάνουν να θυμηθείς τον αλήτη που κρύβεις μέσα σου. Ανηφοροκατηφόρες παντού, ακόμα και μέσα στη στροφή. Ανοίγεις το γκάζι και απογειώνεσαι, λες και είσαι αγωνιζόμενος στο Dakar και πηδάς έναν – έναν τους αμμόλοφους! Προσωπικά ένιωσα σαν να έχασα καμιά εικοσαετία από τη ζωή μου και έγινα έφηβος που κάνει ταρζανιές με την κωλοφτιαγμένη πάπια του (το παπί που έκλεβα συνήθως από τον αδελφό μου στη δική μου περίπτωση). Η δε άσφαλτος είναι γυαλόχαρτο. Ακόμα και βρεγμένη σου εμπνέει εμπιστοσύνη.

Πολλές φορές μπήκα στον πειρασμό να συγκρίνω την Σκωτία με την Νορβηγία. Σίγουρα η Νορβηγία αποτελεί την πιο όμορφη χώρα που έχουν δει τα μάτια μου. Κι όμως η Σκωτία δεν πάει πίσω. Σίγουρα δεν έχει την υπερβολική μεγαλοπρέπεια της Νορβηγίας που σου κόβει την ανάσα, αλλά η Σκωτία έχει κάτι μοναδικό. Έχει το χάρισμα να σε ταξιδεύει στο παρελθόν και έχει μια φύση ανέγγιχτη με το ανθρώπινο χέρι να έχει παρέμβει ελάχιστες φορές. Τα κάστρα σε μεταφέρουν αιώνες πίσω, οι ερημικές διαδρομές σε συναρπάζουν, η φύση σου προκαλεί δέος και τα καιρικά φαινόμενα δίνουν μια βιβλική αίσθηση στο τοπίο.

Σειρά έχει η Ιρλανδία. Χώρα όχι τόσο φημισμένη τουριστικά όσο η Σκωτία, έχει και αυτή κάτι μοναδικό. Λόγω του ότι είναι ανεξερεύνητη (πάντα συγκριτικά με την Σκωτία) αυτό την κατέστησε συναρπαστική στα μάτια μου. Είναι διαφορετικό να πηγαίνεις σ’ έναν τόπο όπου ξέρεις πάνω – κάτω τι θα δεις και διαφορετικό να πηγαίνεις χωρίς να έχεις ιδέα για το τι θα δεις. Στη δεύτερη περίπτωση, η έκπληξη που νιώθεις ασφαλώς είναι μεγαλύτερη. Τα περισσότερα πράγματα που είδα στην Ιρλανδία, τα είδα από σπόντα. Να ‘ναι καλά ο φοβερός Γερμανός που βρέθηκε στο διάβα μου και μου άνοιξε τα μάτια. Αν δεν γνώριζα αυτόν τον άνθρωπο, το ταξίδι μου στην Ιρλανδία θα ήταν σίγουρα πιο λειψό.

Η Νήσος του Μαν αποτελεί μια “Μέκκα” του μοτοσυκλετισμού. Προσωπικά δεν έκοψα φλέβες από τη φυσική ομορφιά μιας και είδα το νησί από τουριστική σκοπιά και μόνο. Θεωρώ πως ο μύθος που συνοδεύει αυτό το νησί του προσέδωσε αυτή τη μυθική υπόσταση. Όμως ήταν μια ξεχωριστή εμπειρία και θα ήταν ακόμα πιο ξεχωριστή αν τύχαινα σε κάποιον αγώνα.

Σημαντική εντύπωση μου έκανε η αλληλουχία του τοπίου. Βουνό, θάλασσα και λοιπό υγρό στοιχείο (ποτάμια, λίμνες) εναλλάσσονταν μεταξύ τους με μια αξιοθαύμαστη συχνότητα που όμοιά της έχω συναντήσει μόνο στην Νορβηγία. Βέβαια η αλληλουχία του τοπίου είναι χαρακτηριστική σε νησιά και σε χώρες με ακτογραμμή.

Επίσης, σημαντική εντύπωση μου έκανε η οδηγική παιδεία στη συντριπτική πλειοψηφία των Βρετανών, η οποία είναι ό,τι καλύτερο έχω συναντήσει μέχρι στιγμής. Το εντυπωσιακό είναι ότι παρόλο που η κίνηση είναι αρκετή, δεν επικρατεί κυκλοφοριακό κομφούζιο καθώς όλα γίνονται με ηρεμία, τάξη και ασφάλεια.

Και φυσικά δεν πρέπει να παραλείψω τη βροχή, η οποία έκανε την Νορβηγία να φαντάζει παιχνιδάκι μπροστά στην Σκωτία. Αυτά. Έχουμε να πούμε κάτι άλλο;

Όπου και να ταξιδέψω η Ελλάδα με πληγώνει

Όπως σε κάθε ταξίδι, έτσι και σ’ αυτό, πολιορκήθηκα από έντονες σκέψεις και προβληματισμούς. Και μάλιστα περισσότερο από κάθε άλλη φορά. Ο λόγος είναι πως όταν ξεκίνησα αυτό το ταξίδι, άφησα πίσω μου μια χώρα να ακολουθεί τον δικό της Γολγοθά. Όμως αυτός ο Γολγοθάς ακολουθούσε κι εμένα, ιδίως τις πρώτες ημέρες. Μοιραία λοιπόν, η φόρτιση που με διακατείχε ήταν μεγάλη.

Κάθε φορά που βρίσκομαι σε μια ευρωπαϊκή χώρα αντιλαμβάνομαι τις διαφορές με τη χώρα που ζω και αναπόφευκτα μπαίνω στη διαδικασία των συγκρίσεων, παρατηρώντας τόσο τα θετικά όσο και τα αρνητικά. Εστιάζομαι περισσότερο στα αρνητικά καθώς πιστεύω πως η εποικοδομητική κριτική είναι αυτή που θα σε βοηθήσει να βελτιωθείς στα σημεία που υστερείς. Και για τον λόγο αυτό η παραπάνω φράση του Έλληνα νομπελίστα ποιητή Γιώργου Σεφέρη, μου έρχεται αρκετές φορές στον νου.

Έτσι λοιπόν, θα ήθελα να γράψω κάποια πράγματα τα οποία ίσως θα είχαν θέση στα προσωπικά μου “άπαντα” και όχι σ’ ένα ταξιδιωτικό κείμενο. Kαι ένα μικρό μέρος αυτών θα ήθελα να παραθέσω, γράφοντας έναν διαφορετικό ή έναν εναλλακτικό ταξιδιωτικό επίλογο.

Η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια ζει δύσκολες στιγμές, έχοντας πληρώσει ένα αρκετά βαρύ τίμημα. Από τη μια τα δικά της λάθη και από την άλλη η πολιτική της τωρινής ΕΕ. Πιστεύω πως η ΕΕ πρέπει να επαναπροσδιορίσει τον χαρακτήρα της, βασισμένη στις θεμελιώδεις αρχές της, αυτές της ειρήνης, της δημοκρατίας, της ισότητας και του ανθρωπισμού. Να ενεργεί με γνώμονα τον άνθρωπο και όχι με γνώμονα αριθμούς και στατιστικές. Να αποβάλλει την υπεροψία που χαρακτηρίζει την πολιτική της και να γίνει πιο ανθρώπινη. Να μην καταδυναστεύει λαούς ολόκληρους με σκληρά και απάνθρωπα μέτρα λιτότητας. Αυτή η πολιτική που ακολουθεί τα τελευταία χρόνια επέτεινε την καχυποψία ή τον σκεπτικισμό απέναντί της και ίσως της γυρίσει μπούμερανγκ, απειλώντας την ενότητά της.

Αφήνω μια και καλή τα πολιτικά στην άκρη και θα αναφερθώ σε κάποια άλλα πράγματα πιο γενικής φύσεως. Γιατί δυστυχώς παρατηρώ πως σ’ αυτή τη χώρα ζούμε με μύθους που σκοπίμως καλλιεργούνται και έχουν ως αποτέλεσμα να ζούμε στον δικό μας μυθικό κόσμο και να έχουμε πλάσει μια μεγάλη ιδέα για τη χώρα μας και τους εαυτούς μας. Και πολλές φορές αναρωτιέμαι πότε επιτέλους θα προσγειωθούμε στην πραγματικότητα …

Από τη δημιουργία του σύγχρονου ελληνικού κράτους το 1830, έχουμε κάνει πολλά σφάλματα. Οι Μεγάλες Δυνάμεις εκείνης της εποχής, στην προσπάθειά τους να διώξουν την Οθωμανική Αυτοκρατορία από την Ευρώπη, είπαν να την αποσυνθέσουν από τα Βαλκάνια και το Αιγαίο. Αν δεν ήταν οι Μεγάλες Δυνάμεις εκείνης της εποχής (Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία), ίσως και να μην υπήρχαμε σήμερα ως ανεξάρτητο κράτος. Που επί της ουσίας, ποτέ δεν είμασταν ανεξάρτητο και αυτοδύναμο κράτος, αλλά ένα προτεκτοράτο που όπως η ιστορία απέδειξε, άλλαζε και αλλάζει συνεχώς ιδιοκτήτες. Κατά την πάγια τους τακτική, μιας και εκείνη την εποχή δεν υπήρχε ανεπτυγμένη εθνική συνείδηση ένεκα της πανσπερμίας λαών και εθνοτήτων, φρόντισαν να μας δώσουν κι ένα ένδοξο όνομα, ενός πραγματικά ένδοξου λαού που ζούσε στην ίδια περιοχή πριν χιλιάδες χρόνια. Των Αρχαίων Ελλήνων, φορέων ενός σπουδαίου πολιτισμού. Έτσι, για να αισθανθούμε κι εμείς ότι είμαστε σπουδαίοι!

Όποιος λαός κι αν πίστευε ότι κατάγεται από τους αρχαίους Έλληνες, θα ήταν αυτόματα δυστυχισμένος. Εκτός αν μπορούσε να τους ξεχάσει, ή να τους ξεπεράσει.

(Νίκος Δήμου)

Παρένθεσις: κι όμως, ακόμα και σήμερα πολλοί πιστεύουν πως η Ελλάδα υφίσταται ως ανεξάρτητο εθνικό κράτος από αρχαιοτάτων χρόνων, ενώ τα εθνικά κράτη ως γνωστόν, προέκυψαν τους τελευταίους δυο αιώνες! Εμ, με τέτοια ιστορία που μα διδάσκουν, τι περιμένεις! Κι άντε μετά ν’ αντιληφθούμε πως όλα τα εθνικά κράτη δεν είναι τίποτα άλλο παρά τεχνητά κράτη, τα οποία δημιουργήθηκαν για να εξυπηρετήσουν άλλου είδους σκοπούς και συμφέροντα. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με τις θρησκείες, οι οποίες είναι και αυτές τεχνητά δημιουργήματα του ανθρώπου που για άλλο σκοπό δημιουργήθηκαν και άλλους σκοπούς ή συμφέροντα εξυπηρετούν. Κλείνει η παρένθεσις.

Οι “προστάτες” μας, ποτέ δεν μας χάλασαν χατίρι. Βασικά μας έκαναν όλα τα χατίρια, καλομαθαίνοντάς μας στα δάνεια. Πάρτε Έλληνες δάνεια, πάρτε όσα θέλετε! Και τότε άρχισαν τα αρπακτικά από το νεοϊδρυθέν κράτος να κατασπαράσσουν όλα τα λεφτά από τα δάνεια. Κι έτσι λοιπόν έστησαν ένα μεγάλο φαγοπότι γύρω από ένα μεγάλο τραπέζι. Και κυρίως δεν ήθελαν κανείς να τους χαλάσει τη μάσα. Όποιος πρόλαβε, πρόλαβε! Σε κάθε φαγοπότι έτρωγαν του σκασμού και στον απλό λαό έδιναν ψίχουλα, ούτε καν αποφάγια. Στο μόνο που υπήρξαν πραγματικά γενναιόδωροι είναι στην προγονική δόξα. Πάρε λαέ ένδοξους προγόνους, πάρε ήρωες, πάρε πολιτισμό, πάρε ιστορία, πάρε δόξα και άλλα τέτοια πομπώδη που θα σε κάνουν να αισθανθείς ότι είσαι κι εσύ σπουδαίος όπως οι ένδοξοι πρόγονοί σου. Τα αρπακτικά συνέχιζαν να τρώνε πλουσιοπάροχα με τον λαό να τρώει ψίχουλα με αρκετή ένδοξη προγονική στάχτη στα μάτια. Kι άντε μετά ο τυφλωμένος από τόση στάχτη λαός, να τους χαλάσει τη μάσα …

Και φτάσαμε σε σημείο να ζούμε συνέχεια με δανεικά ή και μόνο με δανεικά. Πιστεύαμε πως επειδή είμαστε κάτοχοι ενός σπουδαίου ονόματος, οι “προστάτες” θα μας κάνουν εσαεί όλα μας τα χατίρια. Λες και μας χρωστούν χάρη ή λες και οφείλουν την ύπαρξή τους σ’ εμάς. Λες και θα μας χαρίσουν όλα τα χρέη ή έχουν κάποια ιερή υποχρέωση να μας βοηθούν συνέχεια. Επειδή και καλά, λεγόμαστε Έλληνες! Πόση μεγάλη ιδέα μπορεί να έχει κάποιος για τον εαυτό του …

Παρένθεσις: είμαι σίγουρος πως αν εκμεταλλευόμασταν σωστά, μεθοδικά και κυρίως ορθολογικά την οικονομική βοήθεια των “προστατών” μας (ή “φίλων και συμμάχων” μας, πες στο όπως θες) δεν θα είχαμε φτάσει σε αυτό το τέλμα. Υπό την προϋπόθεση βεβαίως – βεβαίως, να μην καταβρόχθιζαν τα δάνεια οι “πάνω απ’ όλα καλοί χριστιανοί και πατριώτες” πολιτικοί μας και κάθε λογής αρπακτικά. Δυστυχώς οι πολιτικοί ηγέτες του δύσμοιρου αυτού τόπου, δεν είχαν ως προτεραιότητά τους να επιλύσουν τα προβλήματα της χώρας, αλλά είχαν ως βασική τους επιδίωξη το πώς θα διατηρηθούν στην εξουσία. Γιατί όταν διατηρείσαι στην εξουσία, τόσο συμμετέχεις στη μάσα και στο φαγοπότι από τα δάνεια και τα πακέτα Ντελόρ. Κλείνει η παρένθεσις.

Κι εδώ παρουσιάζεται ένα μεγάλο θέμα. Εμείς οι Έλληνες (είναι αυτονόητο πως δεν αναφέρομαι σε όλους) έχουμε μεγάλη ιδέα για τον εαυτό μας. Όντας κληρονόμοι, δυστυχώς μόνο κατ’ όνομα, ενός σπουδαίου λαού, των Αρχαίων Ελλήνων, πιστεύουμε πως κι εμείς είμαστε σπουδαίοι σαν κι αυτούς. Οι Αρχαίοι Έλληνες δημιούργησαν τον πιο αξιοθαύμαστο από πολιτιστικής απόψεως πολιτισμό, ο οποίος στη συνέχεια έγινε κτήμα ολόκληρης της ανθρωπότητας. Και ως γνωστό, o αρχαίος ελληνικός πολιτισμός είναι ο φορέας του σύγχρονου ευρωπαϊκού ή δυτικού πολιτισμού. Πρέπει να τονιστεί, πως ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός δεν ήταν ο αρχαιότερος πολιτισμός της ανθρωπότητας, απλά θεωρείται ο πιο σπουδαίος.

Τα επιτεύγματα των “προγόνων” μας, δεν ήταν μόνο οι Παρθενώνες. Ήταν η δημοκρατία, η ισότητα, ο ανθρωπισμός και η λογική σκέψη. Έλληνας και Ελληνισμός είναι έννοιες που ξεπερνούν τη γεωγραφική και νομική έννοια ενός κράτους. Και την ξεπερνούν όχι αλυτρωτικά, όπως θα νομίσει λανθασμένα ένας εθνικιστής, αλλά πνευματικά και πολιτιστικά. Ελλάδα είναι ο ελληνικός πολιτισμός και τίποτα παραπάνω. Με την ιδεαλιστική έννοια, η λέξη “Έλληνας” είναι συνώνυμο του πολιτισμένου και αυτού που σκέφτεται με βάση τη λογική. Αλήθεια, όλοι οι νομικά Έλληνες πολίτες, είναι τέτοιας κοπής “Έλληνες”; Φυσικά και όχι! Μου είναι αδύνατον να θεωρήσω “Έλληνα” έναν ρατσιστή, έναν εθνικιστή (άλλο πατριώτης, μην τα μπερδεύουμε), έναν δογματικό, έναν μη λογικά σκεπτόμενο, έναν βάρβαρο, έναν ιθαγενή, έναν απολίτιστο. Και το τραγελαφικό είναι πως ο δεύτερος τύπος του Έλληνα που περιέγραψα, θεωρεί τον εαυτό του ως τον (μ)περήφανο α(μ)πόγονο (ν)των Αρχαίων Ελλήνων – ουγκ! Ε, άμα είσαι περήφανος για μια ιστορία την οποία δεν γνωρίζεις και για έναν πολιτισμό που δεν έχεις συλλάβει το πνεύμα του, είναι φυσικό κι επόμενο να πιστεύεις αυτές τις ανοησίες …

Πολιτισμός δεν είναι μόνο οι Παρθενώνες. Πολιτισμός πάνω απ’ όλα σημαίνει ήθος. Πολιτισμός σημαίνει ύφος. Ήθος και ύφος στην καθημερινότητά μας. Υπάρχει άραγε πολιτισμός στην καθημερινότητά μας; Από το πώς οδηγούμε στον δρόμο, από το πώς τσακωνόμαστε για μια θέση στο λεωφορείο ή το super market, από το πώς θέλουμε να φάμε τη θέση ενός συναδέλφου στη δουλειά, από το πώς θα κλέψουμε την εφορία και χίλια άλλα δυο περιστατικά της καθημερινότητάς μας. Ποιος είναι άραγε ο πολιτισμός μας για τον οποίo είμαστε τόσο περήφανοι; Οι μούντζες και τα σκουπίδια στον δρόμο;

Πιστεύω πως πάσχουμε από μια ακατάσχετη και επικίνδυνη προγονολατρεία. Σαν να έχουμε βαλθεί να μείνουμε κολλημένοι στο παρελθόν και κατά συνέπεια να χάσουμε το παρόν και το μέλλον. Σαν να πιστεύω, πως όλη μας την ενέργεια την έχουμε καταναλώσει άσκοπα στο να δημιουργήσουμε ένα όσο το δυνατόν πιο ένδοξο παρελθόν παρά ένα ευοίωνο παρόν ή μέλλον. Eίμαστε περήφανοι για τον πολιτισμό των προγόνων μας, αλλά εμείς οι Νεοέλληνες πολύ φοβάμαι πως προσφέραμε ελάχιστα πράγματα στον σύγχρονο πολιτισμό. Και πώς να προσφέρουμε όταν κοιτάμε συνεχώς προς τα πίσω και όχι προς τα μπροστά;

Εγκαταλείψτε την ελπίδα για ένα καλύτερο παρελθόν.

(Irvin D. Yalom)

(Απορία αφελούς: πολλές φορές αναρωτιέμαι τι είδους “Παρθενώνες” έχουμε φτιάξει μέχρι τώρα εμείς οι Νεοέλληνες; Και κατά πόσο θα είναι περήφανοι για εμάς οι απόγονοί μας;)

Και εξαιτίας αυτής της προγονολατρείας, μια σημαντική μερίδα αφελών, αν και σε ορισμένες περιπτώσεις καλοπροαίρετων ανθρώπων, πιστεύει πως αποτελούμε τους εκλεχτούς της οικουμένης, το κέντρο της Γης, τον περιούσιο λαό του Υψίστου και άλλες τέτοιες ανοησίες και μυθοπλασίες που είναι ανάξιες σχολιασμού. Νομίζουμε πως τα πάντα περιστρέφονται γύρω από εμάς, γύρω από τον πλανήτη Ελλάδα. Κοίτα να δεις που αυτά τα ηλίθια μυαλά έχουν βαλθεί να καταρρίψουν όλους τους νόμους της Φυσικής, της Ιστορίας, της Βιολογίας και άλλων επιστημών! Ορισμένοι δε εξ’ αυτών, πιστεύουν ότι είμαστε απόγονοι των Αρχαίων Ελλήνων και κάνουν λόγο όχι μόνο για καθαρότητα αλλά και ανωτερότητα της φυλής! Για γνήσιο ελληνικό αίμα, για ξεχωριστό ελληνικό DNA και άλλες ηλιθιότητες. Ε, λοιπόν, αυτές τις μ@λακίες μόνο ο Χίτλερ τις πίστευε για την (παπ)άρια φυλή του …

Μην ξεχνάμε πως κανένα έθνος στον κόσμο δεν υπήρξε φυλετικά καθαρό. Ακόμα και οι Αρχαίοι Έλληνες δεν υπήρξαν φυλετικά καθαρός λαός. Και φυσικά δεν ήταν αυτόχθονες, όπως και κανένα άλλο ινδοευρωπαϊκό και όχι μόνο, φύλο. Και φυσικά δεν ήταν λαός ανώτερος από κανέναν άλλον λαό. Αντιθέτως αλληλεπίδρασαν πολιτιστικά και πολιτισμικά με άλλους λαούς και γι’ αυτό δημιούργησαν τον πιο σπουδαίο (από άποψη πολιτιστικής και πνευματικής αξίας) πολιτισμό της ανθρωπότητας. Και είχαν την τύχη να ζουν στην Μεσόγειο, το σταυροδρόμι που συναντήθηκαν αμέτρητοι λαοί και πολιτισμοί. Αλλά ακόμα και απευθείας απόγονοι των Αρχαίων Ελλήνων να ήμασταν, το γεγονός ότι αυτοί υπήρξαν σπουδαίου, δεν σημαίνει ότι κι εμείς είμαστε σπουδαίοι. Λες και αποτελούμε γνήσια τέκνα του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη, προορισμένα από τη μοίρα να μεγαλουργήσουν. Κανείς δεν γεννιέται κύριοι, γίνεται! Και οι Αρχαίοι Έλληνες δεν γεννήθηκαν σπουδαίοι, αλλά έγιναν σπουδαίοι …

Ας προσπαθήσουμε να γίνουμε περισσότερο “Έλληνες”. Δηλαδή πολιτισμένοι και λογικοί άνθρωποι.

Η Ελλάδα δεν γνώρισε Διαφωτισμό. Ποιός φταίει; Θα το πω, η εκκλησία.

(Ελένη Γλύκαντζη – Αρβελέρ)

Όταν η υπόλοιπη Ευρώπη γνώριζε τον Διαφωτισμό προόδευε και εξελισσόταν, εμείς ακόμα ψάχναμε ένδοξους προγόνους μεταξύ δυο εκ διαμέτρου αντίθετων πολιτισμών: του αρχαίου ελληνικού και του βυζαντινού, καταφέρνοντας να τα κάνουμε … κουλουβάχατα! Οικειοποιηθήκαμε τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό και τον βυζαντινό λες και ανήκαν ολοκληρωτικά σ’ εμάς! Ειλικρινά τραγελαφικό! Η Ορθόδοξη Εκκλησία, αφόρισε την Ελληνική Επανάσταση του 1821, καθώς προερχόταν από την “σατανική” Ευρώπη του “σατανικού” Διαφωτισμού! Tην Επανάσταση που έδειξε τον δρόμο στους υπόλοιπους λαούς της Ευρώπης για να απαλλαγούν από τις τυρρανικές αυτοκρατορίες! Αποκτήσαμε τη ανεξαρτησία μας και προσπαθήσαμε να φτιάξουμε ένα κράτος μιας εθνότητας και μιας θρησκείας, όπου για να θεωρείσαι Έλληνας πρέπει να είσαι ορθόδοξος και αν είσαι ορθόδοξος θεωρείσαι και Έλληνας. Μια “λογική” που όπως αποδείχθηκε μελλοντικά, συρρίκνωσε κατά πολύ τον ελληνισμό. Λες και δεν υπήρχαν Έλληνες καθολικοί ή μουσουλμάνοι ή λες και το θρήσκευμα είναι αποδεικτικό στοιχείο της εθνικής “καθαρότητας”. Κι άντε μετά να μην πιάσει ορθόδοξη ψύχωση τους “καθαρόαιμους” Έλληνες. Και φτάσαμε αισίως στο 2015 να παραμένουμε ακόμα ένα θεοκρατικό κράτος (η Σαουδική Αραβία, το Ιράν και το Τουρκμενιστάν πρέπει να μας ζηλεύουν) που δεν έχει γίνει ακόμα διαχωρισμός Εκκλησίας – Κράτους. Κι άντε μετά να προοδεύσει ένα θεοκρατικό κράτος, όταν η Εκκλησία απεχθάνεται όπως ο διάβολος το λιβάνι, την πίστη στην πρόοδο …

Και πώς να υπάρξει πρόοδος, όταν ο μαθητής μέχρι να τελειώσει το σχολείο έχει διδαχθεί περισσότερες ώρες θρησκευτικά (και μάλιστα με κατηχητική μέθοδο) παρά φυσική ή χημεία; Mην μας προξενεί λοιπόν εντύπωση που άλλες χώρες φτιάχνουν σταθμούς στο διάστημα κι εμείς … εικόνες που δακρύζουν! Kαι είναι πράγματι κρίμα, γιατί έχουμε σπουδαίους επιστήμονες στην Ελλάδα, καθώς και σπουδαίους ανθρώπους των τεχνών και των γραμμάτων. Βέβαια, εμείς είμαστε τόσο ανόητοι που νομίζουμε πως το μυαλό ή η ευφυΐα είναι … εθνολογικό χάρισμα! Λες και είμαστε ο πιο ευφυής λαός απ’ όλους! Η ευφυΐα είναι γνώρισμα ενός ανθρώπου και όχι ενός λαού, μιας φυλής, ενός έθνους. Και η ευφυΐα ενός ανθρώπου δεν αρκεί μόνο ως βιολογικό χάρισμα, αλλά πρέπει και (κυρίως) να καλλιεργηθεί. Άσε δε που εμείς εδώ στην Ελλάδα έχουμε μπερδέψει την ευφυΐα με την κουτοπονηριά.

Όταν “εμείς” χτίζαμε Παρθενώνες, εκείνοι έτρωγαν βαλανίδια, αλλά όταν εκείνοι θα χτίζουν νέους Παρθενώνες στο φεγγάρι, εμείς δεν θα τρώμε ούτε βαλανίδια, γιατί δεν θα έχουμε ούτε βαλανίδια. Θα τα έχουν φάει κι αυτά οι εξ Ελλήνων παμφάγοι.

(Βασίλης Ραφαηλίδης)

Αλλάζω θέμα, καθώς με μεγάλη μου απορία παρατηρώ μια μεγάλη μερίδα Ελλήνων να πιστεύει στα ζώδια, στη μοίρα, στο πεπρωμένο, στο κακό μάτι, στη γλωσσοφαγιά και άλλα τέτοιες δεισιδαιμονίες. Δηλαδή σε πράγματα τα οποία δεν μπορούν να εξηγηθούν επιστημονικά και ορθολογικά. Και αυτό γιατί σ’ ένα μεγάλο μέρος της ελληνικής κοινωνίας, απουσιάζει η λογική. Η λογική και η ορθολογική σκέψη. Η ορθότητα του λόγου. Η ανάπτυξη της λογικής σκέψης ήταν το μεγαλύτερο επίτευγμα των Αρχαίων Ελλήνων για τους οποίους είμαστε τόσο περήφανοι. Αλλά σ’ εμάς πού να βρεις λογική, όταν είμαστε δέσμιοι των κάθε λογής δεισιδαιμονιών και τις αφήνουμε να καθορίζουν όχι μόνο τον τρόπο σκέψη μας αλλά και τον τρόπο ζωής μας; Την ίδια στιγμή ο άνθρωπος έχει πάει στο φεγγάρι κι ακόμα παραπέρα κι εμείς φοβόμαστε να βγούμε από το σπίτι μας κάθε Τρίτη ή Παρασκευή και 13. Που να δούμε και μαύρη γάτα …

Και δεν φτάνει αυτό, είναι και η εμμονή του μέσου Έλληνα πως για ο,τιδήποτε κακό, στραβό κι ανάποδο του συμβαίνει, του φταίνε όλοι οι υπόλοιποι εκτός φυσικά από τον ίδιο του τον εαυτό! Για τη δύσκολη κατάσταση που έχει περιέλθει η χώρα μας τα τελευταία χρόνια, ασφαλώς μεγάλο μερίδιο φέρει η ΕΕ, όπως ασφαλώς μεγάλο μερίδιο ευθύνης φέρουμε και εμείς. Και αντί να κάνουμε την αυτοκριτική μας και να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση ψύχραιμα και ορθολογικά, έχουμε βαλθεί να εφευρίσκουμε τις πιο ευφάνταστες δικαιολογίες. Όπως με τους “κακούς και άσπλαχνους Ευρωπαίους που μια ζωή θέλουν το κακό μας και δεν μας αφήνουν να προοδεύσουμε”. Κι ακόμα χειρότερα, βλέπουμε διεθνείς συνομωσίες εναντίον της Ελλάδας, λες και είμαστε εκείνος ο φοβερός και τρομερός λαός που τον τρέμει η γη, μην ξυπνήσει! Ή περιμένουμε σωτήρες που με μια θαυματουργή τους κίνηση θ’ αλλάξουν την κατάσταση. Από τον Βλαδίμηρο μέχρι τον … Χριστό!

Το παράδοξο είναι πως μέσος Έλληνας σκέφτεται με βάση την “κοινή γνώμη” και όχι με βάση την “κοινή λογική”! Γι’ αυτό άλλωστε η ελληνική κοινωνία δεν είναι προοδευτική, αρνούμενη να αποδεχθεί το διαφορετικό, να δεχθεί το νέο και το ρηξικέλευθο, έχοντας μια μανία με κάθε είδους προκαταλήψεις και μεσαιωνικές αντιλήψεις. Και επιμένει να ζει στον δικό της μυθικό κόσμο, αρνούμενη να προσγειωθεί στην πραγματικότητα και να την κοιτάξει κατάματα. Όταν έχεις μάθει να ζεις μόνο με μύθους, είναι βέβαιο πως αυτοί οι μύθοι θα σε οδηγήσουν στην άκριτη αποδοχή τους. Και ιδίως όταν είσαι αφελής. Κι όταν είσαι αφελής, τότε μπορείς να εκφασιστείς με χαρακτηριστική ευκολία. Και αυτό είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο για μια κοινωνία.

Πού ανήκουμε εμείς οι Έλληνες: στην Ανατολή ή στη Δύση; Η αρχαία ελληνική ιστορία μας υποχρεώνει να ανήκουμε στη Δύση. Η βυζαντινή ιστορία και ο χριστιανισμός μας υποχρεώνουν να ανήκουμε στην Ανατολή. Και ούτω πως, προκύπτει η κατά Ζαμπέλιο εθνική μας σχιζοφρένεια.

(Βασίλης Ραφαηλίδης)

Με αυτά που βλέπω στην ελληνική κοινωνία και συγκρίνοντάς την με άλλες ευρωπαϊκές κοινωνίες, έχω καταλήξει στο συμπέρασμα πως δεν είμαστε “Ευρώπη”. Πιστεύω πως αποτελούμε τους Ευρωπαίους της Ανατολής ή τους Ανατολίτες της Ευρώπης. Μας ελκύει περισσότερο ο μυστικισμός της Ανατολής παρά ο ορθολογισμός της Δύσης. Δυστυχώς, θέλουμε πολύ δρόμο ακόμα για να γίνουμε Ευρωπαίοι, δηλαδή πολιτισμένοι και λογικοί άνθρωποι. Και αυτό φαίνεται πρώτα απ’ όλα στην εικόνα που βγάζουμε προς τα έξω. Πώς; Ας πάρουμε για παράδειγμα την εικόνα των ελληνικών πόλεων και χωριών και ας τα συγκρίνουμε με την οργάνωση, την τάξη, την καλαισθησία και την καθαριότητα των αντίστοιχων ευρωπαϊκών. (Τι πόλεις και χωριά θα παραδώσουμε άραγε στις επόμενες γενεές;) Ή ας πάρουμε την εικόνα των ευρωπαϊκών δρόμων και την οδηγική παιδεία των χρηστών. Και άλλα πολλά που όταν τα βλέπει ένας Έλληνας ταξιδιώτης στην Ευρώπη, υφίσταται πολιτισμικό σοκ.

Εμείς βέβαια πιστεύουμε πως με το να γίνουμε Ευρωπαίοι, θα χάσουμε την ταυτότητά μας. Φυσικά αδυνατούμε ν’ αντιληφθούμε πως οι έννοιες “Ευρωπαίος” και “Έλληνας” είναι συνώνυμες με την πνευματική και πολιτιστική τους έννοια. Με τα ηλίθια μυαλά που κουβαλάμε, πιστεύουμε ότι είμαστε ο πιο γαμάτος λαός του πλανήτη σε όλα! Εμ, άμα δεν έχεις πάει πουθενά εκτός από το χωριό σου, είναι φυσικό κι επόμενο να πιστεύεις αυτές τις παπαριές. Κι όταν νομίζεις πως αποτελείς το κέντρο της Γης, οι άλλοι λαοί σου φαντάζουν ως εξωγήινοι. Και γι’ αυτό πιστεύεις πως η δική σου πατρίδα, η δική σου θρησκεία, ο δικός σου τρόπος ζωής είναι ό,τι καλύτερο υπάρχει. Πώς αλλιώς θα πίστευες σ’ αυτά;

Παρένθεσις: λέμε πως ζούμε στην ομορφότερη και στην καλύτερη χώρα του κόσμου. Λέμε πως κανείς δεν περνάει τόσο καλά όσο ο Έλληνας. Αναρωτηθήκαμε όμως ποτέ, γιατί το βιοτικό επίπεδο του μέσου Έλληνα, πάντα ήταν χαμηλότερο από αυτό του μέσου Ευρωπαίου; Και πολύ φοβάμαι πως δεν πρόκειται να το πλησιάσει ή φτάσει ποτέ. Γιατί άραγε χιλιάδες Έλληνες έχουν μεταναστεύσει τα τελευταία χρόνια στο εξωτερικό; Και γιατί οι Ευρωπαίοι μας προτιμούν μόνο για τις καλοκαιρινές τους διακοπές; Κλείνει η παρένθεσις.

Και κάτι τελευταίο. Μου φαίνεται πως αρκούμαστε στο να αγαπάμε πλατωνικά τη χώρα μας. Αρκεί να δηλώσουμε ότι την αγαπάμε, ότι είμαστε καλοί χριστιανοί και καλοί πατριώτες. Και την αμέσως επόμενη στιγμή μπορούμε άφοβα να πετάμε τα σκουπίδια στον δρόμο, να χτίζουμε όπου να ‘ναι και όπως να ‘ναι, ακόμα και να βάζουμε το χέρι στο δημόσιο ταμείο και να κλέβουμε. Και μάλιστα χωρίς να αισθανόμαστε τύψεις αφού δηλώσαμε ότι είμαστε όλα τα παραπάνω. Αυτός είναι ο ορισμός του “πατριώτη” στην Ελλάδα;

Αυτά. Ελπίζω να έγινε αντιληπτό το πνεύμα των γραφόμενών μου. Ό,τι έγραψα το έγραψα με καλοπροαίρετη διάθεση και με αγάπη για την Ελλάδα. Αλλά και με πίκρα ή θλίψη γι’ αυτά που με πληγώνουν στη χώρα που τυγχάνει να ζω. Σίγουρα δεν υστερούμε έναντι των υπόλοιπων Ευρωπαίων σε ικανότητες και δυνατότητες. Όμως δεν τις εκμεταλλευόμαστε σωστά, υστερώντας σε μέθοδο και οργάνωση. Γιατί αν ήμασταν οι καλύτεροι όλων και σε όλα, είναι αυτονόητο πως δεν θα είχαμε φτάσει σ΄αυτήν την κατάσταση.

Επίσης, δεν θεωρώ ότι είμαστε ο καλύτερος και φυσικά ούτε ο χειρότερος λαός του πλανήτη. Θα ήμουν ανόητος αν το πίστευα γιατί και στις δυο περιπτώσεις θα ισοπέδωνα τα πάντα. Δεν σημαίνει ότι όλοι οι Ευρωπαίοι είναι πολιτισμένοι και όλοι οι Έλληνες απολίτιστοι. Παντού υπάρχουν οι πάντες. Και πολλά απ’ όσα περιέγραψα παραπάνω δεν συμβαίνουν μόνο στην Ελλάδα. Συμβαίνουν παντού σε όλες τις χώρες. Απλά, ίσως στην Ελλάδα να συμβαίνουν σε μεγαλύτερο βαθμό σε σχέση με τις χώρες της Κεντρικής ή Βόρειας Ευρώπης.

Και τέλος, για να μην παρερμηνεύομαι, ο χαρακτηρισμός “μέσος Έλληνας” που χρησιμοποιώ, αναφέρεται στον τύπο του Έλληνα, του οποίου οι απόψεις συμβαδίζουν με την “κοινή γνώμη”. Και ασφαλώς ο “μέσος Έλληνας” ή ο “ελληνάρας” δεν αντικατοπτρίζει το σύνολο των Ελλήνων. Την χρησιμοποίησα στην προσπάθειά μου να γίνω κατανοητός, καθώς αποφεύγω τις γενικεύσεις και να βάζω ταμπέλες. Γιατί το να βάζεις ταμπέλες και να τους θεωρείς όλους το ίδιο, πέραν του ότι δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, θεωρώ πως αποτελεί ένα άκρως επικίνδυνο ατόπημα.

Αυτά τα ολίγα. Την αγάπη μου.

ΥΓ: Ταξιδεύω όχι μόνο για να γνωρίσω τον κόσμο, αλλά κυρίως για να τον κατανοήσω.

Οὐκ Ἀθηναῖος οὐδὲ Ἕλλην, ἀλλὰ Κόσμιος.

(Σωκράτης)

Ευχαριστίες

Αφού έκλεισα αυτόν τον “άσχετο” ή “εναλλακτικό” επίλογο, επιστρέφω στα του ταξιδιωτικού με τους τίτλους τέλους. Ξεκινάω με τις ευχαριστίες …

Ευχαριστώ εσένα τον αναγνώστη για την υπομονή σου να φτάσεις μέχρι αυτές τις γραμμές. Τιμή μου που συνταξιδέψαμε …

Ευχαριστώ την οικογένειά μου, συμμεριζόμενος την αγωνία που έζησαν και ζουν κάθε φορά που φεύγω για τα ξένα.

Ευχαριστώ τους φίλους μου Οικονομάκη Στυλιανό, Σάκκο Δημήτριο, Παρτσινέβελο Γεώργιο για το ενδιαφέρον, τις πληροφορίες και κυρίως την έμπνευση που μου έδωσαν μέσω των συζητήσεων μας αλλά και μέσω των ταξιδιωτικών τους.

Ευχαριστώ τους Στασινό Γεώργιο και Σουργουτσίδη Ιάκωβο από το GAS Motosport Culture που τους τρέχω πάντα τελευταία στιγμή με τις παραξενιές μου.

Ευχαριστώ όλα τα παιδιά από το motoadv για το ενδιαφέρον τους και ιδιαίτερα τον Παπαδόπουλο Δημοσθένη για τη βοήθεια του στο πρόβλημα που προέκυψε με την DSLR και τον Πετράκη Κωνσταντίνο για τις πληροφορίες του στο Isle of Skye.

Τον φίλο μου Κυριακόπουλο Εμμανουήλ για τις πληροφορίες και το ενδιαφέρον του. Φοβερή η διαδρομή στον Δούναβη μεταξύ Σερβίας – Ρουμανίας!

Τον φίλο μου Τζανιδάκη Γεώργιο για το ενδιαφέρον αλλά και τη συμβολή του στην οργάνωση του ταξιδιού. Το Navigon τα σπάει και η βαλβολίνη κάνει τρομερή δουλειά!

Τον φίλο μου Περάκη Εμμανουήλ για τη βοήθεια του στο θέμα που προέκυψε με τον συναγερμό της μοτοσυκλέτας.

Τον Γερμανό ταξιδιώτη που βρέθηκε τυχαία στον δρόμο μου, κάπου στη μέση του πουθενά. Αν δεν ήταν αυτός ο άνθρωπος, δεν θα έβλεπα αυτά που είδα στην Ιρλανδία.

Όλους τους ανθρώπους που γνώρισα σε αυτό το ταξίδι και βρέθηκαν έστω και για λίγες στιγμές στο διάβα μου.

Οικονομικός απολογισμός:

Βενζίνη: 1.042,08 €

Διαμονή: 518,93 €

Λοιπά: 315,71 €

Διόδια: 123,69 €

Εισιτήρια πλοίων: 545,60 €

Ferry Boat: 3 €

Εισιτήρια λεωφορείων: 17,18 €

Αξιοθέατα: 31,84 €

Parking: 7,77 €

Διάφορα έξοδα: 154,90 €

Σύνολο: 2.760,70 €

Διευκρινίσεις:

Στην κατηγορία “Λοιπά” συμπεριλαμβάνεται το φαγητό και τα ψώνια από super market και βενζινάδικα.

Στην κατηγορία “Διάφορα” συμπεριλαμβάνονται τα 20 πακέτα τσιγάρα Davidoff, το πλύσιμο – στέγνωμα ρούχων και η αλλαγή λαδιών και φίλτρου λαδιού της μοτοσυκλέτας.

Στην κατηγορία “Εισιτήρια Πλοίων” προστέθηκε και το ποσό των 270,50 € που πλήρωσα μέσω διαδικτύου για τα δρομολόγια πλοίων (Fishguard – Rosslare, Dublin – Douglas, Douglas – Heysham).

Tιμές βενζίνης:

Είναι οι τιμές βενζίνης κατά σειρά ανεφοδιασμού σε κάθε χώρα, υπολογισμένες σε €. Διευκρινίζω πως σε ορισμένες αποδείξεις στις οποίες δεν αναγραφόταν η τιμή του λίτρου, έχουν συμβολιστεί ως “(?)”.

Ελλάδα: 1,628 / 1,695 / 1,598 / 1,639

πΓΔΜ: (?) / 1,144 / 1,144

Σερβία:1,206 / 1,205 / 1,312 / 1,239 1,216 / 1,180

Κροατία: 1,364

Σλοβενία: 1,372

Αυστρία: 1,499 / 1,499

Γερμανία: 1,559 / 1,519 / 1,509 / 1,459

Λουξεμβούργο: 1,254

Βέλγιο: 1,518 / 1.532

Γαλλία: δεν ανεφοδιάστηκα.

Αγγλία: 1,652 / 1,793 / 1,652

Ουαλία: 1,624 / (?)

Ιρλανδία: 1,459 / 1,449 / 1,449 / 1,439 / 1,409 / 1,479 / 1,491 / (?) / 1,459

Βόρεια Ιρλανδία: (?)

Νήσος του Μαν: (?) / (?)

Σκωτία: 1,788 / 1,762 / 1,699 / 1,727 / (?) / 1,809 / (?) / 1,705 / 1,699 / 1,665 / (?)

Ολλανδία: 1,669

Τσεχία: 1,251

Ουγγαρία: δεν ανεφοδιάστηκα.

Γενικές πληροφορίες για τα campings:

Στην Ιρλανδία οι τιμές κυμαίνονται πάνω κάτω στα 10 €. Τα περισσότερα δεν έχουν εστίες στην κουζίνα και όσα έχουν εστίες, αυτές λειτουργούν με κέρματα. Σχεδόν σε όλα υπάρχει δωρεάν wi – fi.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι τιμές κυμαίνονται πάνω κάτω στα 15 €. To wi – fi δεν είναι δωρεάν, ενώ σε ορισμένα σημεία στα Highlands είναι ανύπαρκτο. Όπως ανύπαρκτο είναι σε αυτά τα ορισμένα σημεία και το σήμα του κινητού!

Στην ηπειρωτική Ευρώπη, οι τιμές είναι γύρω στα 10 €, το wi – fi είναι δωρεάν και στα περισσότερα δεν υπάρχουν εστίες μαγειρέματος.

Οι συνθήκες υγιεινής σε κοινόχρηστους χώρους, όπως τα μπάνια και οι τουαλέτες είναι άριστες. Όλα διαθέτουν living room ή τραπεζαρία και σε ορισμένα από αυτά υπάρχουν mini market.

Τονίζω πως αυτά ισχύουν πάνω – κάτω σε γενικές γραμμές και τίποτα απ’ όσα παραθέτω δεν είναι απόλυτο. Ο λόγος είναι πως το κάθε camping προσφέρει διαφορετικές υπηρεσίες και υπάρχουν λύσεις για όλα τα βαλάντια.

« Προηγούμενη Σελίδα